İbrahim Edhem bir yere
gidiyordu.
Yolda iki adam gördü.
Birisi öbüründen bir arpaya (gümüş para) bir şey almak istiyordu. Fakat onun da bir
arpayla işi düzelmeyecekti.
Adam, hadi canım dedi, al şu
arpayı benden de savul git.
Bunun değeri bu kadar.
Öbürü dedi ki:
Bir arpayı kabul etmem. Bir arpaya binethem, binethem.(Vermem de vermem)
İbrahim, bu sözü duyunca
dehşetinden bir kuş gibi kol kanat çırpmaya başladı.
Gâh kendisinden geçmede, gâh
kendine gelmedeydi.
Adamlardan biri yanına gelip
Ey din sultanı, ne oldu ki bu
hale geldin? Diye sordu.
İbrahim dedi ki:
Bu adam, binethem der demez
kendi kendime İbn-i Edhem mi dedi yoksa dedim.
Bir arpaya binethem demeye
koyuldu ya, bana bu ses, bir arpaya İbn-i Edhem diye geldi.
Her zerre, daima coşup
köpürse bile onu ancak uyanık gönül duyar.
Tutalım erlerin ahvalini
görmedin, onların güzelim sözlerini duydun ya bari.
Erlerin hallerindeki yüceliği
diliyorsan onların sözlerinde fani (yok) ol.
Yerime ebedi olarak güneş
değirmisi gelsin, diyorsan fani (yok) ol ey
zerre!
Varlığa bürünmeseydin yerin
burası olmazdı ya.
Çocukken ölen, bu dört
unsurdan (Su, toprak, ateş, hava) meydana gelen
yolu kolaylıkla aştı, bu dört unsuru kolayca terk etti gitti.
Hâlbuki bunların hepsi, senin
önünde de gece gündüz, o yüzden belalara çatmadasın.
Fakat cemin kadehini bilmek
istiyorsan diriyken öl, varlığından geç.
Ey akıllı er!
Duydum ki âlemi iyiden iyiye gösteren Cem kadehi yok mu hani;
Bil ki o kadeh akıldır dostum.
Senin içindir, gönlündür o.
Duygun da onun
başına benzer.
İki âlemde de her zerre,
senin akıl kadehinde görünmededir.
Binlerce sanat ve hüner,
binlerce sırlar ve bilinen şeyler, binlerce emir, nehiy (yasak), hüküm ve teklif,
Hep senin aklınadır, işte bu
kadar.
Sana bundan daha aydın kadeh
olur mu, ne kadehi ararsın artık.
***
İLAHİNAME. FERİDÜDDİN-İ ATTAR
M.E. B. YAY. 392
*
Yaren,
Akıl sağlığını çevrenin nasıl
bozduğunu, kendin bilgisizlikten bataklara sürüklendiğini, yükseklere
gidişişine kendinin engel olduğunu bu hikâyeler üstünden anlaman sağlanmaya
çalışıldı.
Sen bu hikâyelerden bir şey
anlamadım sanırsın ama çok şey anladın.
İç dünyanda iyileşmeler
başladı.
Buğdayı bile toprağa koysan
bile altı ay sonra başak alırsın.
Yakın çevren sendeki
değişiklikleri anlar.Yola devam, İlahi name okumaya devam.
*
RAVLİ