DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6630 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6630. Beden (Vücudum), onun yüzünden delirdi;

Gönlüm (Kalbimde oluşan duyguların kaynağı), ona ergenekon (Dağın en yüksek noktası, doruğu) kesildi.,

Canım, elsizlikten-ayaksızlıktan ona alet oldu-gitti.

Yoksa yıldızlar, yücelerden seni gördüler mi ki tanıklık için başlarını eğdiler.

Yanlış söyledim;

Yıldız da kim oluyor?

Akl-ı Küll'ün (Tabiatte görülen umumi uyum) gönlü (Kalpte oluşan duyguların kaynağını) bile, bunca yüksekken ondan bir koku bile alamamıştır.

A efendilerim (Buyruğu yürüyen, sözü geçen kimse);

Siz olmadıkça, sizden uzaklarda bulundukça konmanın da bir

zevki yok, göçüp gitmenin de.

Latifsin (Yumuşak, hoş, ince bir güzelliği olan), yüzün de pek güzel.,

Fakat ölümsüzlük canına git;

Heva ve hevesten (Gelip geçici olan, nefsin hoşuna giden zararlı ve günah olan arzular, akıl ile olmayıp nefis ile olan düşkünlük oluşturan isteklerden) doğma bir can var sende.

Hava kimi soğuk olur, kimi sıcak, yakıcı.,

Ondan ne diye vefa (Sevgiyi sürdürme, sevgi, dostluk bağlılığı) umarsın (Olmasını istersin)?

Vefasızlığını (Sevgisi çabuk geçeni, dostluk bağlılığı göstermeyeni) görüver.

Bedeni kafes, canı uçar kuş bil.,

Kafes burada, fakat a can, sen neredesin?

Gökyüzünün çevresinde bir zamandır, uçtun-durdun;

O padişahı geçtin-gittin;

Oysa ki ona layıksın (Nitelikleri, özü, hareketleri, davranışlarıyla bir şey elde etmeye hak kazanmış olansın) sen.

Dünya senin gibi bir kuşu ne gördü, ne görür.,

Çünkü hem damın üstündesin, hem sarayın içinde.

Kimi olur, tac ıssı (Kendisinin olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilen kimse) padişahların başlarına ayak korsun;

Kimi de gider, yoksulluk hırkasına bürünürsün.

                              ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                             ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretleri Gönlünü Şems Hazretlerine verince en yüksek yere çıktığını, onun yönlendirmesine göre hareket ettiğini öğrendik.

2. Gökteki yıldızların bile Şems Hazretlerinden bir koku bile alamadıklarını, aklın doğadaki uyumundan habersiz olduklarını öğrendik.

3. Mevlana Hazretlerinden Allah dostlarının olmadığı yaşamın, zevki olmayacağını öğrendik.

4. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin ölümsüzlük yoluna gitmemizi, sevgiyi sürdürüp, sevgi, dostluk bağlılığı göstermemizi istediğini öğrendik.

5. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin canının görünmediği fakat etkisinin fark edileceğini, her yerde her an olabileceğini öğrendik.

                                 *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin kimi zaman padişahların başına ayağını koyduğunu kimi zaman da yoksul giysisi içinde aramızda dolaştığını öğrendik, anladık.

                                       *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6620 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6620. Sana geceleri uyku haramdır;

Çünkü Ay'sın sen.,

Geceleri dolun-Ay (Karanlıkta kalanları aydınlatan lamba) gibisin;

Canlardan doğarsın sen.

A uyku, buraya gelme;

Başka bir yere git.,

Çünkü gözlerim deniz kesildi;

Boğulursun sonra.

A gece, kıvranıp duruyorsun;

Kara yılana benziyorsun sen.,

Dünyayı somurup (Dudakları yapıştırıp kuvvetlice içine çekerek) yuttun;

Yoksa ejderha mısın sen?

Fakat neliksiz (Bir kavramın zihinde ne olduğunu veya ne anlama geldiğini gösteren tasarım)-niteliksiz (İyi-kötü, güzel-çirkin özelliği olmayan) yaratıcı, sana afsun (Büyülü sözler) okur da somurup yuttuğunu seher çağı (Sabahın güneş doğmadan önceki zamanı), gene doğurursun.

Ey gökyüzündeki Ay, gökyüzü gezegenisin sen;

Noolur bir soluk da benim ardımdan gelsen.

Kimi kişinin gözünde yurt edinir de oturursun.,

Her göze bir başka cilvedir, gösterirsin.

Gönlümü (Kalbimdeki duyguların kaynağını) yurt edinenler, sizi övüp durmuyor mu?

Ölümsüzlük sağraklarını (Tanrı şarabı dolu kadehlerini) dökün, saçın bize.

A gönül (Kalbimde oluşan duyguların kaynağı), o canlar canını (Şems Hazretlerini) görmediysen baştan başa göz olsan gene de körlüğe tutsaksın.

Değil mi ki yetmiş iki millete de akıl var;

Şu halde seçilmeyi deliliğinde ara onun.

Çağrımıza gelin, gelin;

Havanız (Özel oluş ve davranışınız) pek şaşılacak bir hava (Kendinize göre).,

Şu havanı o yeli (Rüzgârı) bile sizin havanızla tertemiz bir hale geldi.

                                       ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                       ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin daima uyanık olarak karanlıkta kalan kendisine sevgiyle bağlanmış olanların yollarını aydınlattığını, yardım ettiğini, uyumayıp bu ışığı beklemek gerektiğini öğrendik.

2. Şems Hazretlerinin açıkça görünmeyen kolayca anlaşılmayan, yabancı olanın göremediği Allah dostu olduğunu öğrendik.

3. Şems Hazretleri hedefledi kişinin gözünde görüş oluşturduğunu öğrendik.

4. Şems Hazretlerinin kalbimizdeki duyguların kaynağına yerleştiğini, göremeyenlerin, anlamayanları kör, ansan kör olduğunu öğrendik.

5. Herkeste akıl olduğunu, seçtiğimiz kişide deliliği aramamız gerektiğini öğrendik.

                            *

İşte böyle yaren;

Mevleviliğin, aşık olmanın şaşılacak kendine özgü görünüş ve davranışları olduğunu, kendilerini Şems Hazretlerinin aşkı ve öğretisi ile tertemiz bir hale geldiklerini öğrendik, anladık.

                                     *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6610 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6610. Kıyametedek (Kadar) senden söz açsam sonu gelmez.,

Baş da sensin, son da sen.

Ululukta (Büyüklüğü, yüceliği) şaşılacakların şaşılacağı bir şeysin..

Şaşılacak bir şey göstereceksen yüzünü göster.

Gönlün mahremi (Kalpte oluşan duyguların kaynağının sırdaşı) sensin, gönlün solukdaşı (Kalpte oluşan duygularla birlikte olan) sen.,

Gönül açma (Kalpte oluşan duyguların yolunu genişletmesini) senden başka kim bilir?

Gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı), senin nerelerde olduğunu bilmez ama o nerelere düşmüştür?

Sen bilirsin.

Kafdağı (Yüce dağ) sana secde eder (Çok saygı gösterir);

Devlet (Tanrının yetkili kıldığı, sırlarını bağışladığı, ilmiyle kudretiyle desteklediği, yetki verdiği kişinin sözlerini doğru çıkardığı, isteğini kendi isteği olarak gerçekleştirdiği, diğer insanların kabul ederek boyun eğdiği, erdeme ve ölümsüzlüğe kavuşturmaya, insanları yönlendirme ve yöneltme makamının) kuşunun canısın sen;

Kafdağı'na bir kutluluk gölgesi sal (Yardım et, koru, sayende iyi duruma gelsini sağla).

Dünyayı peygamberlik ışığıyla beze (Süsle).,

Çünkü bütün peygamberlerin canlarına (Müjdecilerin ve uyarıcıların, ölçü koyanların) ustasın (Akıl veren ve öğreten kimsesin) sen.

İnci taştı (Taş idi), senin yüzünden inci kesildi (Değer kazandı mücevher oldu).,

Bağışta bulun, bağışta bulun;

Bağış denizisin sen.

İnsan erlik suyu (Erkeklerin cinsel organından salgılanan madde) değil miydi?

Sonra yüce bir kişi oldu.,

Erlik suyu halinden kurtulduğu gibi benlikten (Kendi kişiliğine önem verme, kişiliğini üstün görme)-bizlikten (Toplu olarak gösteren) de kurtar onu.

Suyun köpüğüne lütfettin (İzin verdin), yeryüzü oldu.,

Kara dumana ihsanda bulundun, gökyüzü kesildi.

Her şeyi, bir başka şey haline getirmek, senin harcın, tüm bilgisin, hilimsin (Tabiatında olan yavaşlık, yumuşaklıktasın);

Tüm kimyasın (Üstün özellikler taşıyansın) sen.

                                  ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin özelliklerinden ve yaptıklarından, yapacaklarından çok söz ettiğini ancak kıyamete kadar anlata-anlata bitiremeyeceğini öğrendik.

2. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin büyüklüğünü tanıdıkça bizim de tanımamızı ve yararlanmamızı istediğini, bu şaşkınlığı yaşamamızı arzuladığını öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin kalbimizde oluşan duyguları bildiğini, kendi aklımızın erişemediği, açıklayamadığımız, çözümleyemediğimiz şeyleri bildiğini, birlikte olana yardım edip açığa çıkarıp çözümlediğini öğrendik.

4. Kalpte oluşan duygularımızı Şems Hazretlerine taşımamız, kendimizde bir şey bırakmamamız, onun yardımını almamız gerektiğini öğrendik.

5. Şems Hazretleri devlet sahiplerinin de sahibi olduğunu, bir şekilde yardımını almamız, ondan gelen korumanın, iyi duruma gelmemizin farkında olmamız gerektiğini öğrendik.

6. Şems Hazretleri değersiz olanları ışığıyla, öğretisiyle, bağışlarıyla mücevher haline getirdiğini öğrendik.

7. Döl halinde vücut bulanın Şems Hazretlerine severek bağlananı, dostluğunu devam ettireni yüce bir kişi haline getireceğini öğrendik.

8. Şems Hazretleri kişiyi benlikten, bizlikten kurtarıp özgürleştirdiğini öğrendik.

9. Şems Hazretlerinin şaşılacak işler yaptığını, her gözün bunları göremeyeceğini öğrendik.

                    *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin her şeyi başka bir şekle getirecek kuvveti ve yetkisi olduğunu, bir insanın taşıyabileceği üstünlüklerin çok daha üstünde özellikleri olan Allah dostu, Mevlana Hazretlerinin gönül verdiği dostu, Mevlevilerin sevgilisi, sırların sırrının sırlarının sahibi olduğunu Mevlana Hazretlerinin Şems Hazretlerinden aşırıp bize bağışladıklarından öğrendik, anladık.

                       *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6600 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6600. O kutlu kanadını bir açıver;

Çünkü hem arı-duru (Çok temiz) göksün sen, hem Kafdağı'sın (Yücesin),

hem Zümrüdüankaa'sın (Yücelerde uçansın).

Başın ağrımıyor;

Başını bağlama.,

Kavga gününün fitne (Karışıklık, kargaşa) başı sensin, sen.

Bütün bir dünya bizi inkar etse (Tanımasa, kabul etmese) gam (Üzüntü) yok bize.,

Gene de bizimsin çünkü.

Alta gitme, bizi yüce tutma.,

Aşağılarda oturma;

Yüce sensin, sen.

Beni-bizi bırak, horlanmadan korkma.,

Bizimle olunca da padişah sensin, biz olmayınca da padişah sensin.

Yüzünü yu (Yıka) da kendi yüzünü seyret.,

O güzel yüzlü Yusuf sensin.

Yanlış;

Yusuf sensin ama Ya'kub (Seven baba) da sensin;

Korkma, söyle;

Zeliha (Sevilen) da sensin.

Hani şüpheye düşüyorsun ya.,

Sanıyorum ki bu tam inançla şüphe de sensin gibi.

Şu balçık kıyıdan geç.,

İnciye (Şekil değiştirmeyen mücevher sözlere) doğru yol al;

Çünkü bağ-bahçe de sensin, güllük gülüstanlık da;

Ova da sensin, kır da.

                                 ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                  ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin çok temiz, yücelerde yaşayan, yüceler uçup giden biri olduğunu öğrendik.

2. Şems Hazretleri ile Mevlana Hazretlerini bütün dünya kabul etmese, yapılanı, sözleri, tanık olunanları saklasalar, gizleseler de üzüntü olmayacağını, yüceliği bilenlerin ait kişi olduğunu öğrendik.

3. Yüce kişi olarak Şems Hazretlerinin aşağılarda oturmaması gerektiğini, Mevlevilerin padişahının Şems Hazretlerinin olduğunu öğrendik.

4. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin kendi güzelliğini görmesini istediğini öğrendik.

5. Baba olarak seven de, güzel olarak sevilende, başkalarının sevdiği gülelin de Şems Hazretleri olduğunu öğrendik.

6. Mevlana Hazretleri Şems Hazretleri için söylediklerinin inancının gereği ve şüpheden arınmış olarak söylediğini öğrendik.

                        *

İşte böyle yaren;

Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin güzelliği ve etkisini heryerde gördüğünü, onun sırlar söylemesini istediğini öğrendik, anladık.

                                  *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6590 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6590. Ayrılığı, buluşmayı yarına bırakma.,

Bu günün buyruk ıssı (Kendisinde olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilen kimse) da sensin, yarının buyruk ıssı da(Kendisinin olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilen kimse de) sen.

Yoksa ayrılığa düştüm mu diyorsun?

Ulaşan da sensin, ayrılığa düştüğünü sanan da sen.

Havva, Adem'den meydana geldi de Adem de sensin dedi;

Havva da sen.

Hurma, fidanından doğdu da hurmanın geliri de sensin dedi fidanına, gideri de sensin.

Kendinden dışarıda bir Leyla, bir Mecnun olma..

Ramin (Seven aşık) de sensin, güzelim Vis (Sevilen) de sen.

Gamların (Üzüntülerin) ilacını dışarda arama.,

Gamların panzehiri (Zehrin etkisini ortadan kaldırabilme özelliği olan madde) de sensin, ilacı da sen.

Ay karardıysa cilası gene senden.,

Bizim Ay yüzlümüz sensin, Ay yüzümüzü cilalarsın.

Ay karardıysa korkup titreme..

Ay'a bir zarar gelmez;

Yalnız sen titremenle kalırsın.

Zahmeti arttıran her şeyde bir artış ara.,

Çünkü hem cansın, hem cana rahat-huzur verensin sen.

Öyle bir topluluksun ki topluluklara aldırış bile etmezsin.,

Çünkü toplulukta da sen varsın, topluluk olmasa da yalnız olsan da var olan, hep sensin.

                                       ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                     ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin kendisinde olan imkanı yasa sınırları içinde istediği gibi kullanan ve hesap vermeyecek kişi olduğunu, gelecek, ileri zaman da bu yetkiyi kullanacağını öğrendik.

2. Şems Hazretlerinden ayrılık olmadığını, bizim ayrılığa düştüğümüzü sanmamız olacağını öğrendik.

3. Havva anamız Âdem babamızdan meydana geldiğinden kişinin hem Âdem hemde Havva olacağını ayrımı olmayacağını öğrendik.

4. Sevdiğimizi dışarıda aramanın yanlış olduğunu, sevdiğimizin içimizde bizle beraber olduğunu öğrendik.

5. Bir şey asıl kaynağından meydana geldiğinden gelirinin de giderinin de asıl kaynağına ait olacağını öğrendik.

6. Üzüntülerin ilacının da Şems Hazretlerinin olduğunu, dışarıda aramamak gerektiğini öğrendik.

7. Karanlıkta kalmaktan korkmamamız çünkü Ay yüzlü Şems Hazretlerinin aydınlığının yeterli olacağını öğrendik.

8. Sıkıntı, eziyet, rahatsızlık, zor, güç yorgunluk veren işlerde artış aramakta korkmamak gerektiğini, çünkü canımıza, rahatımıza, huzurumuza yardım edecek büyüğümüzle beraber olduğumuzu öğrendik.

                        *

İşte böyle yaren;

Allah dostlarının topluluğunu bilen kişinin başka bir topluluklara aldırış etmeyeceğini, yalnız olsa da o topluluğun koruması içinde olduğunu öğrendik, anladık.

                                 *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6580 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6580. Ulu bir padişahsın (Şems Hazretleri), gönülde (Kalpte oluşan duyguların kaynağında) konaklamışsın.. Ab-ı hayat (Olgun insanın hayvani bir hayata mahkum olmuş aklını kurtararak dirilten kişi) kesilmişsin, gönülde akmadasın.

Hem gizli şeyleri görürsün, hem nazlısın-nazeninsin..

Sana hiç bir zaman 'Göremezsin" demezler.

Mademki coştun-köpürdün, ne diye yüzünü örtersin?

Ama istersen yüzünü ört;

Gizli kalamazsın sen.

Ne acı ölümdür sensiz yaşarsa can.,

Fakat sana karşı ölüm mü bu ölüm, ne de güzel dirimdir.

Şu görünen candan bezdim, cana geldim.,

Şu görünen can yüzünden can, gizli kalmada.

İki can arasında şaşırdım-kaldım.,

Biri, busun demede;

Öbürü, busun demede.

Biri cennet canı, biri cehennem canı.,

Biri karanlık can, öbürü ap-aydm can.

Cennet nedir, cehennem ne?

Berzahın da padişahısın sen.,

Dilersen çağırırsın, alırsın;

Dilersen sürersin, kovarsın.

Seyre-seyrana gitme..

İşte sana seyir-seyran;

Seyir de sensin, seyran da sen.,

Dünya da sensin, gizli de sen, görünen de sen.

Ne diye şuraya, buraya gidersin?

Buradan da maksat sensin, oradan da.

                              ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                               ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin olgun kişinin kalbinde oluşan duygularının kaynağında yer edindiğini, o kişinin hayvani akla mahkum olmaktan kurtararak yeriden dirilteceğini ve gönülde etken olarak kalacağını öğrendik.

2. Şems Hazretlerinin kişinin kendisinin bile göremediğini gördüğünü, çok önemli olmasına rağmen unuttuğunu ortaya çıkararak yapılması gereken için önerilerde bulunacağını, kalpteki yük olmuş her ne varsa görünür hale getirip temizlik yapmamızı sağladığını öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin gizli olmadığını ama her gözün göremediğini, her aklın değerini bilemediğini öğrendik.

4. Şems Hazretlerine itaat ettmekle ölü durumu yaşayanın yeniden dirileceğini, birlikte güzel bir dirilme olacağını, iki canlı olacağımızı öğrendik.

5. Şems Hazretleri bedene giren, bedenden doğan ruhların beklemeyerinin padişahı olduğunu öğrendik.

                     *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin her devirde, her zamanda yaşayan aranan ve istenen, yardım eden büyüğümüz olduğunu öğrendik, anladık.

                              *

RAVLİ

BERZAH ÂLEMİ: Bedene giren, bedenden doğan ruhların bekleme yeridir. Makam çukurlarında beklerler.

1.   Berzahı evvel

2.   Berzah-ı Azam

3.   Berzah-ı Ekber

Berzah iki şey arası demektir.
Gayb ve şahadet âlemi arasındaki duraktır.

Ravli Mevlana ve melekut yazarak bloğumuzdan, googleden daha geniş bilgi edinebilirsin.

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6570 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6570. Gönlüm (Kalpte oluşan duyguların kaynağı) paramparça oldu da her parçası aşka düştü.,

Her parçam, ondan bir iz vermeye başladı.

Ta sabah çağında bana bir selam verdi de o selam yüzünden kocalmayan (Yaşlanmayan) bir gençliğe kavuştum ben.

Yüzümde Mecnun'un izlerini görünce acıdı da gizlice yanıma geldi.

A filan dedi, neden böylesin sen?

Sen öylesin de o yüzden böyleyim ben.

Ne gizli şeyler bilir, ne inciler saçar o.,

Kapına çağırdığın kişi ne (Büyük) saltanat sürer, ne (Büyük) buyruk yürütür.

Ay nedir, gökyüzü ne...

Burç nedir, çöl ne?

Hepsi de ona işaret;

Ona ait birşey bulagör (Bulursun-görürsün).

Bunu anlamak istiyorsan Tebriz'li Şems'i gör.,

Onu gördün mü, bunu da anlarsın, bilirsin.

Güzelim, beni görsen tanıyamazsın, bilemezsin...

Can balonundan laleliğim, fakat yüzüm safran gibi.

Sana gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağını) verdim;

Sen gönülden de yeğsin (Bir başkasından daha çok beğenilip tercih edilen, üstün görünen) bana.,

Sana can veririm:

Cana da cansın sen.

Ahımdan, gözyaşımdan binlerce izim (Yolumu gösteren belirti) vardı.,

Şimdi iş-işten geçti;

Ne izim kaldı, ne izimin tozu.

                                    ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                    ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretleri göğün yükseklerinde gördüğü Şems Hazretlerine aşık olduğunu öğrendik.

2. Şems Hazretlerinin Mevlana Hazretlerine selam verdiğini, Mevlana Hazretlerinin kaybolmayacak gençlik enerjisine kavuştuğunu öğrendik.

3. Şems Hazretleri kendi özelliğinde olanı tanıyıp seçtiğini, ona gizli şeyleri bilir, değeri değişmeyen sözler öğrettiğini, saltanat ve büyüklük verdiğini öğrendik.

4. Şems Hazretleri görmekle çok şeyi görmüş olacağımızı öğrendik.

5. Aradığımız büyük, yüce, uzun, değerli gibi her ne ise Şems Hazretlerinde görebileceğimizi, anlayıp bilebileceğimizi öğrendik.

6. Mevlana Hazretleri iç 5 duyu ile dış beş duyuyu Şems Hazretlerine verdiğini, candan yakınlık arzuladığını, Şems Hazretlerinin de Mevlana Hazretlerinin canına can verdiğini, candan daha yakın hale getirdiğini öğrendik.

                              *

İşte böyle yaren;

Mevlana Hazretleri yücelere çıkaracak binlerce yol gösterdiğini, artık gönlünü, canını Şems Hazretlerine taşıdığından artık bulunmaz, görünmez olduğunu öğrendik.

                                         *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6560 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6560. Sarhoş, o şarapla (Tanrı şarabıyla) kendinden geçer.,

Orada da bir ağırlık, bir gevşeklik (İlgisizlik, uyuşukluk, kayıtsızlık) kalmaz, başka yerde de.

Varlığımızın (Önemli, yararlı, değerli şeyi) henüz pişmemiş parçası, sen nasıl söylüyorsan, tıpkı senin gibi söze gelir;

Şaşırır-kalırsın.

Nefs-i külli anası (İnsanın maddi olmayan, görülmeyen, duyularla sezilebilen, ruhani anlama yeteneği, anlayış, akıl erdirme ve ustalık, hüner, uzmanlık bu kalp gücü ve moral ile olur), dilsiz-dudaksız bir dile kavuşur da neler eder, neler.

A Nefs-i külli (Bütün nefis), her solukta bu akıllılığı (Uyanıklığı), bu ululuğu (Büyüklüğü) gizlice kim gönderiyor sana?

Akl-ı külli (Cebrail melek) gönderiyor deme.,

Çünkü ona da her solukta birisi yardım ediyor.

Anlamlar (Bir kelimeden, bir sözden, bir davranış veya olgudan anlaşılan şey, bunların hatırlattığı düşünce veya nesne, mana) denizinden bir su bulamazsa o Tüm Akıl (Düşünme, anlama ve kavrama gücü), tüm bilgisizlik (İnsan aklının eremeyeceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü) olur-gider.

Kızıl gülü gördüm de safrana döndüm (Sarardım).,

Bir la'l (Kırmızı mücevher taşı) gördüm de altın madeni kesildim.

Gönlüm, yıldız gibi bütün gece seyre daldı;

Anlamlar göğünde her burca (Yüksek yere) kondu durdu.

Aşıklar burcuna ayak basınca can göğünden bir Ay, baş gösterdi.

O Ay doğup da gözüne görününce o gökyüzündeki Ay yerlere sığmaz oldu.

                                        ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                        ***

Neler öğrendik;

1. Allah'ın ikramıyla sarhoş olan huzura kabul edileceğini, kendinden geçenin sarhoşluğunun bir ağırlığı, bir gevşekliği kalmayacağını, öğrendik.

2. Allah'a ait maddi olmayan kalp gücü ve moral sözlerinin şaşkınlığa uğratacağını öğrendik.

3. İnsanın maddi olmayan, görülmeyen, duyularla sezilebilen, ruhani anlama yeteneği, anlayış, akıl erdirme ve ustalık, hüner, uzmanlık bu kalp gücü ve moral ile olacağını, söze ihtiyaç olmadan anlaşılır ve anlatılır iletişim özelliğine kavuşulacağını öğrendik.

4. Sevgiyle bağlandığın, sevgi ve dostluğu devam ettirdiğin Allah dostları tarafından huzura kabul edilecek kişiye yardım edilerek akıllılık, uyanıklılık, ululuk gizlice verilerek huzura hazırlandığını öğrendik.

5. Allah dostlarından elde ettiklerini kişi kendine mal ederse bu kişinin tüm aklının bilgisizlik haline geleceğini öğrendik.

6. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin özelliklerini gördükçe kendindeki eksikleri tamamlama, yolunu tuttuğunu öğrendik.

                        *

İşte böyle yaren;

Mevlana Hazretleri anlamlar göğünü dolaştığı sırada orada karanlıkta kalanları aydınlatan, sırlar bağışlayan Şems Hazretlerini gördüğünü, hayranlıkla aşık olduğunu öğrendik, anladık.

                                   *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6550 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6550. Perdenin (Görüş engelinin) bulunduğu o yanda ne büyük, ne görülmemiş bir şehir var...

Dünya, oradan bir armağan ancak.

Gerçek gizli kalmasın diye oradan, yeniden yeniye yeni Aylar belirir yeniden yeniye hayaller gelir.

Yoksullaşma da her kapıyı çalma.,

Ne arıyosan osun sen.

A gönül (Kalpte oluşan duygularının kaynağını), çadırını (Yerleşme yeri olarak) şu gökyüzüne kur.,

Yapamam deme, yaparsın;

Elindedir senin.

Canına, boyuna gökten yardım gelir-durur..

O yandan geldin, o yana at sürmedesin sen.

Gönüller, hakkında kötü zanlara (Kötü bir şeyin olma veya olmama ihtimalini kabul etmekle birlikte, olabileceğine daha çok inanmak) düşmüş.,

Bilmiyorlar ki her zanda sen (Şems Hazretleri) varsın.

Ne özür getirebilir adam, neyle örter-gizler içindekini?

Sen, yazılmaksızın her kuruntuyu, her zannı okur-gidersin.

Ne mutlu zamandır o zaman ki sakıy (İnsan ruhuna Allah'ı sevdiren Allah nuru saçan) sen olursun da bize can kadehleri doldurur, sunarsın.

Derken şu gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı) de yeni baştan konaklara ağmaya (Yola devam etmede konaklanacak yere doğru gitmeye) başlar.,

Şu beden, yeni baştan gençliğe kavuşur.

Ne mutlu zamandır o zaman ki her parça-buçuğumuz, Rabbim beni suvardı (Suladı) diye oyuna koyulur.

                                                ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                                   ***

Neler öğrendik;

1. Var olan ama görmemize izin verilmeyen büyük yerleşim alanı olduğunu, dünyanın duygu, düşünce ve hayal alemi olarak bir armağan olduğunu öğrendik.

2. Var olan ve göremediğimiz dünyaya gerçekleri gösterecek, aydınlatacak güzel insanların kendini gösterdiğini öğrendik.

3. Ne arıyorsak aradığımız o özden olduğumuzu öğrendik.

4. Kalbimizde oluşan duyguların kaynağını gökyüzüne götürerek orada yerleşmek için uğraşı vermemiz, oradan gelen yardımla zaten geldiğimiz yer olduğunu bilerek bu işi gerçekleştirebileceğimizi öğrendik.

5. Kalbimizde oluşan duygularının kaynağını kötü bir şeyler olabileceği ihtimaline teslim etmemek gerektiğini, gönlümüze yardım edeceklerin olduğunu öğrendik.

6. Göğe yükselirsek, karşısındaki kişinin özür getirmesini, içinde gizlediklerini, kuruntularını, zannını okuyabilecek duruma geleceğimizi öğrendik.

7. İnsan ruhuna Allah'ı sevdiren Allah nuru (İnsan ruhuna Allah'ı sevdiren, Allah nuru “Aydınlık, ışık, iyilik, yardım, bağış, bolluk, az maldan çok yararlanmak, kalpte oluşan duygu kaynağı ile bilmek, Allah'ı hakkıyla tanımak bilincini” saçan kişiye ulaşmanın mutluluk vereceğini öğrendik.

8. Kişi geldiği yoldan gönlüyle geldiği konakları yeni baştan ulaştıkça gençliğine kavuşacağını öğrendik.

                              *

İşte böyle yaren;

İmanlı kişi mutlu zaman yaşadığını, her parçasının Allah tarafından beğenildim diye oyun oynamaya başlayacağını öğrendik, anladık.

                                       *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6540 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6540. Değil mi ki şarap (Tanrı şarabı içtin) içtin, ne diye yüzünü örtersin.,

Ama istersen yüzünü ört;

Gizli kalamazsın sen.

Cennet nedir (İmanlı iyi işler yapmış kimselerin öldükten sonra sonsuz bir mutluluğa kavuşacakları yer), cehennem ne (Dünyada günah işleyenlerin öldükten sonra ceza görecekleri yer)?

Berzahın da (Ölenlerin ruhlarının kıyamete kadar bulunduğu yerin de) padişahısın sen.,

Dilersen sürersin (Önüne katıp götürürsün), kovarsın (Sert veya küçük düşürücü sözlerle gitmesini söylersin);

Dilersen çağırırsın, alırsın.

Öylesine bir yiğitsin ki at sürdün mü, bir solukta doğudan batıya ulaşır-gidersin.

Öyle ulular ulususun, öyle bir dolun-Ay'sın (Karanlıkta kalanların yolunu aydınlatansın) ki karada da buyruğun yürür, denizde de.,

Hem İlyas'sın, hem Hızır (Hızır ve İlyas peygamber her yıl buluşur-Hıdrellez-Ölümsüzler-Hızlı yardım eden), hem de canlara cansın sen.

Sensiz diri olan kişi ölüdür, hem de ne acı ölümdür ölümü.,

Fakat sana karşı oldu mu bu ölüm, ne de güzel dirimdir (Diriliktir).

A bizimle oturup kalkan güzel, şu görür gözden başka yüzlerce gizli gözün vardır senin.

A din eri, çok şekiller görür-seyredersin sen.,

Ona secde etme (Çok saygı gösterme), onun canısın sen.

A Tebriz’li Şems, düğümü sen aç.,

Düğüm(Anlaşılamayan, çözülemeyen karışık durum) şüpheden (Bir olguyla ilgili gerçeğin ne olduğunu kestirememekten doğan kararsızlık, kuruntu, işgil,şüphe, acaba) ileri gelir;

Sense apaçık meydanda sın.

Senin izini kim arayabilir?

İzinin tozu bile yok.

Yerini-yurdunu kim bulabilir?

Yerin-yurdun yok ki.

Ne şekilde öveyim, söyleyeyim seni?

Bir şekle girmezsin ki...

Köpük (Çalkalanan, kaynatılan, mayalanan, yukarıdan dökülenlerin üzerinde oluşan hava kabarcığı), anlamlar (Hakikati olduğu gibi görme, kabul etme, içselleştirme, yaşama) denizinin şeklidir zati.

                                    ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                   ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin gizli kalamadığını, Mevlana Hazretleri özelliklerini keşfedip bize faydalanmamız için tanıttığını, sevgi ve dostluk göstererek bizim de tanımamızı saygıyla sevgiyle bağlanmamızı, kendisi gibi aşık olmamızı istediğini öğrendik.

2. Şems Hazretleri ruhlar âleminin de, cennetin de, cehennemin padişahı olduğunu, hükmünün buralarda yürüdüğünü, istediğini yaptığını öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin yiğitçe istediği yere kısa zamanda ulaştığını öğrendik.

4. Şems Hazretleri Hızır ve İlyas'ın yardım isteyene çok kısa sürede yetiştiği gibi yardıma geldiğini öğrendik.

5. Hayatımızı, yaşamımızı, ölümümüzü Şems Hazretleri değerleriyle beraber yaşamak için çabalamamız gerektiğini öğrendik.

6. Şems Hazretlerinin baş gözlerinden başka gizli gözlerinin olduğunu öğrendik.

7. Din eri kişinin iç 5, dış 5 duyunun uyumlu çalışmasından sonra his dünyasına geçeceğini, his dünyasında gördüğü olağan üstü güzel şekillere bağlanıp çok saygı duymaması gerektiğini, Şems Hazretlerinden uzaklaşmaması gerektiğini öğrendik.

8. Şems Hazretleri ile sevgi ve dostluk bağını devam ettirenlerin çok kördüğüm olmuş problemini çözdüğünü göreceklerini öğrendik.

9. Şems Hazretlerinin kolayca bulunacak yerde olmadığını öğrendik.

                    *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretleri sırları bilen, sırrın sırrını bilen, sırrın sırrını bilenin sırrını bilen, hakikati olduğu gibi anlaşılır kılan büyüğümüz, sevip saydığımız, sevgilimiz olduğunu öğrendik, anladık.

                          *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6530 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6530. İhsana (İyilik etme, iyi davranma), bağışa (Yardıma), insanlığa (İnsana yaraşır yaşama ve saygınlığını veren öz, insana yaraşır yaşama ve düşünme ilkesine) susamışım (Çok istedim, özledim);

Kararım kalmadı da sana geldim ben.

Yüzünde böyle bir güzel ben (Ufak, koyu renkli leke veya kabartı) var ya..

Artık garibin (Kimsesizlerin, zavallıların) sığınağısın (Kötülüklerden koruyan, sığınılan kişisin), dayısısın (Kayırıcısın), amcasısın (İlgi gösterecek, yardım edecek kişisin) sen.

İlkbahar (Gençlik dönemi) da sensin, gece içilen şarap da sen.,

Padişahlar padişahısın, buyruğunu yürüt.

Bütün yaratıklar senin yüzünden şaşırmış;

Darmadağan olmuş, birbirine girmiş..

Peki, sen neden saçlarına dönmüşsün, karmakarışık bir haldesin?

Yoksa Tebriz'li Şems, aklını mı aldı ki salına-salına gitmedesin de gidişinden bile haberin yok.

A gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı), beni sen görsen de tanıyamazsın, bilemezsin...

Can (Güç ve dirilik) bakımından ateşliyim, ateşim;

Fakat yüzüm safran gibi (Sararmış).

Sen bana gönül olasın diye gönlümü gönlümden kopardım-attım.

Canıma can sensin;

O yüzden candan da kesildim (Can oldum)-gitti.

Yüzümde kandan izler gördün ya.,

Şimdi öyle bir haldeyim ki işim, izi de geçti, tozu da.

Ulu bir padişahsın, gönülde konaklamışsın..

Ab-ı hayat (Olgun insanın hayvani bir hayata mahkum olmuş aklını kurtararak dirilten) kesilmişsin (Gibi olmuşsun, benzemişsin), gönülde (Kalpte oluşan duyguların kaynağında) akmadasın.

Öyle bir nazlı-nazenin (Narin, cilveli, ince yapılı) dilbersin (Alımlısın) ki gizlilik aleminde de herşeyi görürsün;

Sana hiç bir zaman “ Göremezsin" demezler.

                                     ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                     ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin iyiliklerini ihtiyaç duyduğunu öğrendik.

2. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin güzel ve nurlu yüzüne özlem çekerek kendisini garip kabul etmesini, yardım etmesini istediğini öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin insana gençlik dönemini yaşattığını öğrendik.

4. Şems Hazretleri aşkından şaşırdıklarını, darmadağan olduğunu, bizim bu karmakarışık durumda olduğunu sanmamız, onun sayesinde çok düzeldiğimizi, iyi bir yürüyüş içinde olduğumuzu görmemiz gerektiğini öğrendik.

5. Mevlana Hazretleri kalbinde oluşan duygularının kaynağını Şems Hazretlerine vermek suretiyle canını Şems Hazretlerine vererek bütünüyle sevimli, hoş görünen olduğunu öğrendik.

6. Şems Hazretleri olgun kişinin aklını hayvani akıla mahkum olarak yaşamasından kurtaran kurtarıcı olduğunu öğrendik.

                          *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin gizli sırları gören olduğunu Mevlana Hazretlerinden öğrendik, anladık.

                               *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 6520 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

6520. Edhemoğlu (Edhem oğlu İbrahim, Belh padişahı iken padişahlıktan tövbe etti) bile olsan dünyaları gösteren böyle bir kadeh (Cem kadehi) uğruna bırak saltanatı.

Yokluk (9 kat göğün üstündeki yer) denizinden (Geniş alanından) bir kadeh iç de insanlığın özünü (Benliğini, manevi varlığını, içini, nefs'ini, derinliğini, var oluşunu), öz incisini (Şekil değişmeyen özelliklerini) meydana çıkarsın.

Mademki meclistesin, niçin susuz kalırsın?

Mademki Zemzem'e dalmışsın, neden kurusun?

Niçin ilk olarak kadehi almaz, içmezsin?

Solda-sağda bulunanları bir gör, göster.,

Hangisinden aşağısın sen?

Gökyüzü kadehinden bile temizsin, arı-durusun (Temiz, katışıksız)..

Şu pek büyük kubbeden bile üstünsün sen.

A eş-dost, bizimle aynı hırkayı giymişsin;

İç.,

A şarap (Tanrı şarabı), güzel bir melhemsin.

Coş.

İmranoğlu Musa gibi onun ömrüsün (120 sene ömür) ..

Meyremoğlu İsa gibi deniz üstünde yürürsün.

Yusuf gibi bütün meclise fitnesin (Karışıklık kargaşa çıkaran).,

Devlet gibi, şarap gibi gama düşmansın.

Saman çöpü gibi her yelle (Rüzgârla) yerinden uçup gitme.,

Çünkü dağ gibi sağlamsın, oturaklısın sen.

Akrep Burcunu bırak (Kıskançlığı, endişeyi kolayca bırak, beraberlikleri gerginliklere problemlere yol açma, insanı kontrol etme amacından vazgeç);

Zühre'ye (Venüs'e) doğru git (Güzel yüzlüye, yumuşaklığa ve sevimliliğe, incelik ve zerafete, neşeli ve istekliğe, güzel huylu kendini gösterip, bu benimdir, bil diyene kadar aramaya devam et)

Akrep'te akreplikten başka birşey yoktur;

Kuyruğu (Uzantısı) boyuna eğridir onun (Doğru ve düz olmayan, yön değiştiren, çarpık gidişlidir o) .

                                  ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                 ***

Neler öğrendik;

1. Edhem oğlu İbrahim Belh padişahı iken kürkler içinde namaz kılarken damda gürültüler oluyor.

   Ne yapıyorsunuz orada diye soruyor.

   Cevaben; devemizi kaybettik onu arıyoruz diyorlar.

   Edhem; damda hiç deve aranır mı diye söylüyorlar.

   Cevaben; sen kürkler içinde Allah'ı arıyorsun ya diye cevap veriyorlar.

   Bunun üzerine padişahlığı bırakıp derviş sade bir hayatı seçiyor.

2. Hakikati olduğu gibi gösteren kadehe sahip olmak için padişahlığı bile bırakmak gerektiğini öğrendik.

3. O kadehin içindeki Tanrı şarabından içince 9 kat göğü tanıyıp oradan yere doğru bakarak insanların özünü göreceğimizi, şekil değiştirmeyen değerli şeyleri görüp hakikatini anlayacağımızı öğrendik.

4. Kişi bulunduğu ortamdan etkileneceğini, oradakiler gibi olacağını öğrendik.

5. Yüce yerlerin herkese açık olduğunu, kurallarını bilip buna göre hareket edenlerin elde edebilecek makamları olacağını öğrendik.

6. Tanrı şarabının uzun ömür sağladığını, olağanüstü işler yapacak duruma getireceğini öğrendik.

7. Sağlam ve gösterişli olarak esen rüzgâra kapılıp gitmemek, doğru seçimler yapacak kadar yerinde hareket etmek gerektiğini öğrendik.

8. Kıskançlığı, endişeyi kolayca bırak, beraberlikleri gerginliklere problemlere yol açma, insanı kontrol etme amacından vazgeçerek güzel yüzlüye, yumuşaklığa ve sevimliliğe, incelik ve zerafete, neşeli ve istekliliğe, güzel huylu kendini gösterip, bu benimdir, bil diyeni bulana kadar aramaya devam etmek gerektiğini öğrendik.

                        *

İşte böyle yaren;

Doğru yolu izlemeyeni kişinin arka uzantısında ve yakın olanlarından görüp anlayabileceğimizi öğrendik, anladık.

                                 *

RAVLİ