DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7830 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7830. Aşk (Aşırı sevgi ve bağlılık duygusunun) derdi, tutar da sende baş gösterirse onun gamına (Sevdiğini görme derdine) düşer (Sorunlarla karşılaşınca) de bu dertle gönlünü (Diğer dertleri geri plana atarak) sağ-esen (Sağlam) bir hale koyarsın.

Şu anda nasıl (Bir işin ne biçimde, hangi yolla olduğunu belirtmek için)-niçin (Hangi amaçla, hangi sebeple, neden, niye bilinmezliğin) dikenliğinden (Sert, sivri ve batıcı durumları) geçebilirsen ona kavuşma cennetinde (Sonsuz mutluluk veren yerde) yayılır gezersin.

Devlet kuşunun soyundansan, kuzgun soyu değilsen, canında devlet kuşuna bir özlem belirir.

Devlet (Tanrının yetkili kıldığı, sırlarını bağışladığı, ilmiyle kudretiyle desteklediği, yetki verdiği kişinin sözlerini doğru çıkardığı, isteğini kendi isteği olarak gerçekleştirdiği, diğer insanların kabul ederek boyun eğdiği, erdeme ve ölümsüzlüğe kavuşturmaya, insanları yönlendirme ve yöneltme makamının) kuşunun gölgesi (Yardımı ve korumasını yapan)Tebrizli Şems'tir;

Gayret et de (Emekle çalış, çabala, uğraş da) o padişahın gönlüne gir, onun gönlünde yerin olsun.

Ulular ulusu Şemseddin'den (Şems Hazretleri) bir kadeh sun;

Onda nar gibi bir şarap (Tanrı şarabı) var.

Şemseddin'i övüş (İyiliklerini, üstünlüklerini söyleyerek değerini yüceltmek) sopasını yere at da (Sözünü söyle de) Musa'nın sopası gibi ejderha olsun (Büyünün, sihrin etkisini tesirsiz hale getirsin).

Ulular ulusu Şemseddin'in sopası, bir uğurdan bütün büyüleri (Tabiat kanunlarına aykırı sonuçlar elde etmek iddiasında olanların başvurdukları gizli işlem ve davranışlara), bütün kerametleri (Şaşkınlık uyandırıcı davranış veya durumu) yok eder-gider.

Yeni baştan anlam (Bir kelimeden, bir sözden, bir davranış veya olgudan anlaşılan şey, bunların hatırlattığı düşünce veya nesne, mana, meal, fetva) sarhoşlarını (Zevkten sarhoş olmuş kişileri) görürsün;

Sırların (Aklın erişemediği, açıklanamayan veya çözülemeyen, gizli tutulan şey) ta öte yanından çıkagelirler.

Dört günceğiz sonra filan da geliyor deyin de o sarhoşlara benden selam söyleyin.

Deyin ki:

Bedenim, canınım ayağında diken (İlerleme engel oluyor);

Şimdicek ayağımdan o dikeni çıkarayım da geliyorum diyor.

                               ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                              ***

Neler öğrendik;

1. Kişi aşık olunca diğer sorunlarını, isteklerini geri bırakarak aşık olduğu Allah dostunun yüzünü görmek kaydına düşeceğini, böylece tek bir derdi olacağını, düşüncesinde ve uğraşılarında bulananıklığın-hırsların verdiği sağlıksız düşüncelerden ve uğraşılardan kendini kurtarark sağlığına kavuşacağını öğrendik.

2. Nasıl ve niçin sorularının bilinmezliği içine düşen kişiyi sert, sivri, batıcı ortamda yaşamaya sürüklediğini, Allah dostu sevgilinin bunlardan seni kurtararak güven ve rahat içinde yaşama ortamı sağlayacağını öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin Allah'ın verdiği büyük ve geniş yetkiyi kullanan olduğunu, onun koruma alanına girmek, gönlünde yer almak için çalışmamız, emek vermemiz,

4. Şems Hazretlerinin iyiliklerinin farkında olup ondan gelen iyiliklerden güzelliklerden söz etmemiz gerektiğini öğrendik.

5. Şems Hazretlerine yoğun sevgiyle bağlanan kişinin büyülerin, kerametlerinin tesirinden kurtulacağını, yeni baştan anlam denizinin, sırların içinde yaşayacağını öğrendik.

                           *

İşte böyle yaren;

Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin özelliklerini ve bize sağlayacağı faydaları, koruma altına almasıyla huzurlu ve sağlıklı bir yaşamın oluşacağını kendisi yaşadığından ve bizlerin de faydalanması için Şems Hazretlerinin özelliklerini anlata-anlata öve-öve bitiremediğini öğrendik, anladık.

                            *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7820 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7820. Benim gözüme gel, benim gözümle bak da yüz binlerce cana benzeyen bir beden seyret.

(770 yılının kadri yüceltilmiş Muharrem ayı ortalarında gazeller, Allah'a hamd edilerek Peygamberine rahmet okunarak bitti.

Tercümenin bitiş tarihi:27 Cumaz'el âhıra 1379 ve 28 aralık 1959.

Divan, bundan sonra rubailere geçiyor.”Y” harfinin sonuna dek rubailer var.

Sonra bir yaprakta dört gazel var.

Bunlar, her halde sonradan bir başka divanla bulunup yazılmış.

Bu dört gazelin biri mükerrer, üçünün tercemelerini sunuyoruz)

Gönlü (Kalpte oluşan duyguların kaynağı) dünya gamından ayrılmanla mümkünse ölümsüzlük bağında neşelenmene, zevklenmene de imkan var.

Riyazat (Dünya lezzetlerinden sakınmalar, perhizle, kanaatla yaşama) suyuyla guslederken (Bütün vücudu dini usule göre temizleyerek arınma) bütün gönül pisliklerini arıtsın.

Hevesler (İstek, eğilim, arzu, şevk) durağından iki adım ilerlersen ululuk haremine (Yabacıların giremediği) konabilirsin.

A gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı), anlamlar (Bir kelimeden, bir sözden, bir davranış veya olgudan anlaşılan şey, bunların hatırlattığı düşünce veya nesne, mana, meal, fetva, deme, mazmun, medlul, valör) denizinde o inci (Şekli değişmeyen mücevher söz) yok mu.,

Hani değer bakımından paha biçemezsin ona.

Himmet (Çalışma, emek, gayret) eder de toprak durağında konak edinmezsen yücelerin en yücesini durak edinirsin.

Başım düşünce koynuna eğersen geçmiş zamanlarını kaza edebilirsin (Hatırlayarak eksikliklerini tamamlarsın).

Fakat bu, çevik (Kolaylık ve çabuklukla davrana, tetik, atik) yolcuların sıfatıdır;

Sense dünya nazeninisin (Şımarık, nazlı yetiştirilmiş), nerden aşacaksın bu yolu ?

Sen, ne ecelin (Ölüm zamanının) elini, ayağını bükebilirsin;

Ne dünyanın renginden, kokusundan geçebilirsin.

Kötüler kötüsü benliğinle savaşabilirsen gönülle can Rüstem'isin, erlerin

sakıysi (İnsan ruhana Allah'ı sevdiren Allah nuru saçanı olursun).

                                   ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                 ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretlerinin olay ve kişileri baktığı gibi bakmamız, yüz-binlerce hakikati olduğu gibi görme olanağına kavuşmamız gerektiğini öğrendik.

2. Ölümsüzlük alanında neşelenmemize ve zevklenmemize kalpte oluşan duygularımızın kaynağı Mevlana Hazretlerinin olması gerektiğini öğrendik.

3. Dünya lezzetlerinden sakınmalarla arınmamızı sağlamamız, kalbimizde oluşacak duygularımızı pisliklerden arıtmamız gerektiğini öğrendik.

4. İsteklerden, eğilimlerden, arzulardan, heveslerden ayrılıp ilerleyince ululuk yolunda konaklara ulaşacağımızı öğrendik.

5. Ululuk konaklarında tüm zamanlarda şekil değiştirmeyen değeri biçilemeyecek sözlere kavuşabileceğimizi öğrendik.

6. Ululuk yolunda çalışanın, emek harcayanın, başarmak için çalışanın kendisine konaklayacak yer bulacağını öğrendik.

7. Ululuk konağında geçmişe dönerek eksikliklerini tamamlamak, yanlışlarını buradaki değerlerle yanlış-doğru olup olmadığını görerek, yanlışımıza tövbe ederek kendimizi düzeltebileceğimizi öğrendik.

8. Bu yolda şımarık, nazlı olanların ölümü yenemeyeceğini, dünya lezzetlerinden vazgeçemeyeceklerini, ilerleyemeyeceğini, bu yolda kolaylıkla ve çevik davrananların kazanımlar sağlayacağını öğrendik.

                       *

İşte böyle yaren;

Ululuk yolunda en büyük mücadelenin en zor kötüler kötüsünün ben ve benlik olduğunun farkına varmak bilmek ve yenmek gerektiğini öğrendik, anladık.

                     *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7810 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7810. Ne yaşamayı (Varlıklı, endişesiz, hoş vakit geçiren, keyif süren olmak) isterim, ne zekat (Zenginlerin sahip olduğu mal ve paranın kırkta birinin dağıtılmasını öngören, İslam dinin beş şartından birini) isterim;

Ölsem bile beylik etmem ben.

Mademki aklın (Düşünme, anlama ve kavrama gücü) var, kaç benden;

Hele, uzaklaş benden;

Bu yürekliliği göstermeye kalkışma (Hiç bir şeyden çekinmem deme, korkusuz olmaya kalkışma, yeteneğin, gücünü aşan işe girişme) bana.

Bildiksen (Tanışıp konuşulan kimse) iki gözümüzsün bizim.,

Kabul edersen kulluk edeyim (Aşırı derecede bağlanayım, boyun eğeyim) sana.

A Muhammed (Defalarca övülmüş insan), noolur bir gececik uyumasan da çalsan dursan..

İçin geçip gitmese.

Güzel bir huyun (Yaradılış ve ruh özelliklerinin bütünü) var;

Tanınmış bir padişahsın (Başkansın);

Sakıy (İnsan ruhuna Allah'ı sevdiren, Allah nuru saçan kişi), ölümsüzlük şarabından (Olgun insanın hayvani bir hayata mahkum olmuş aklını kurtararak dirilten olanağı) sun bize.

Sarhoşların cefası (Güçlü bir kimsenin yasaya veya vicdana aykırı olarak başkasını uğrattığı kötü durum) yüzünden dostları bırakıp gitmezsin sen.,

Yolun-yordamın (Uygun olan davranış biçim) güzel;

Ok yarasına benzemezsin çünkü.

Yüzün, madene (Çok değerli şeyleri kapsayan kaynağa) renk verene;

Saçların, cana şekil ihsan edene (İyilik etme, iyi davranmaya) benziyor.

Gül yaprağının gölgesi yüzüne vursa o nazik (İnce yapılı, narin) yanağında bir iz (Belirti, nişan, alemet, amere) kalır.

Senden ayrıyken geçen bir gün, bir yıl çeker.,

Yoksul aşık (Yalnız sana muhtaç), öylece genç kalır-gider.

Gönlü (Kalpte oluşan duygularının kaynağı) daralmış görünüyorum ama dar gönüllü (Elverişsiz, sınırlı, yetersiz) değilim;

Nihayet gönlüm, o ağza (Birkaç yolun birbirine kavuştuğu yere) benziyor.

                               ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                              ***

Neler öğrendik;

1. Aşık olan kişinin aklın ve sahip olmanın, bağış toplamanın faydalarından kendini temizlediğini, aklıyla hareket edenlerden uzaklaştığını, bu konularda yönlendirilmeye, zorlanmaya kendini yiğitçe kapattığını, bu uğurda savaşı göze aldığını öğrendik.

2. Aşık kişi kendisinine yakın ve anlayan kişiye sevip saydığını öğrendik.

3. Övülmüş insanın uykunun ağırlığı yenilip içi geçmeden kendisine sevgili edindiği Allah dostu padişahı beklemesi gerektiğini öğrendik.

4. Allah dostu sevgilinin olgun insanı hayvani akılla yaşamaktan kurtararak dirilttiğini, ölümsüzlüğü sunduğunu, bu yol bilinmesin diye gözün Tanrı şarabının sarhoşluğuyla bağlandığını öğrendik.

5. Şems Hazretleri Mevlana Hazretlerinin çok değerli alışmaları ile bulduğunu, özelliklerini gördükçe aşık olduğunu, bunları bizimle paylaşarak Şems Hazretlerini tanıma, sevme, sevgili etme, saygılarımızı sunma fırsatı elde ettiğimizi öğrendik.

                             *

İşte böyle yaren;

Kalbimiz daralmış, gönlümüz elverişsiz, sınırlı ve yetersiz olsa da Mevlana Hazretlerine yoğun sevgiyle bağlanan ve onun sevdiklerini seven, aşık olduğuna saygı gösterenlerin kalplerinin, gönüllerinin, ağızlarının bağlandıklarına benzeyeceğini öğrendik, anladık.

                              *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7800 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7800. Pişkinlere şarapsın (Deneyimi olan, herhangi bir şeye alışmış olan, olgun), hamlara sütsün.,

Balın, sütün için kanlara bulanışa bak.

Aşkın (Aşırı sevgi ve bağlılık duygusu) ciğerlere karılan ne de güzel birşey..

Kan dökücülükte (Ölüme yol açmak, cana kıymak) elin, her elin üstünde.

Her el, bir sarhoşun elini tutsa, değil mi ki sen meydanda değilsin, esriklere (Sarhoşlara) gene çare yok.

Canları (Yaşamı sağlayan varlığı) deniz bil, bedenleri köpük say.,

Fakat sen gel ey denizin incisi, sen gel.

Efendim (Buyruğu yürüyen, sözü geçen), sahibim, konak yerim, yatağım;

Herşeyi örneksiz yaratansın, her parça- buçuğu esriden (Sarhoş eden).

Sabahları ışıtan, canları yaratan.,

Suya kandırdığın vakit de şarabıyla keremler buyuran (Bağış olarak veren, iyilik, cömertlik, eli açıklık, yardım edensin).

Ben elimi ağzıma koydum, ağzımı yumdum.,

Sen söylersin artık, zati (Zaten) sensin söylemeyi veren.

Akıllılardan (Uyanık geçinenlerden) değilim ki suçuma bakasın.,

Aklımı (Bir şey düşünemeyecek bir duruma getirdin, çok şaşırttın) sen aldın-götürdün, benden ne istersin?

Horum-hakıyrım (Değersiz, önemi olmayan, aşağı görünen biriyim) ama aşağılıkta bulunmam;

Vallahi gökkubbeyi bile iki habbeye (Tahıl tanesine) satın almam.

Mademki elim açık, mademki pek esriğim (Sarhoşum);

Sun a kardeş yoksulluk (İhtiyaçsızlık) kadehini.

                         ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                         ***

Neler öğrendik;

1. Şems hazretleri; uygunluktan olgunluğa geçmiş kişiyi sarhoş edeceğini, uygun kişileri olgunluğa hazırlayacak kuvvetlendirecek gıdayı sağladığını öğrendik.

2. Allah dostlarına aşırı sevgi ve bağlılık duygusuyla yaşayan kişinin sıradan kişilerin çok üstünde olduğunu öğrendik.

3. Allah dostlarının deniz gibi olduklarını, bizim bu denizde köpük mesafesinde olduğumuzu öğrendik.

4. Allah dostunun kişiyi düşünceden kurtardığını, aklını rahatlattığını öğrendik.

5. Aşıklar kendilerini değersiz, önemsiz, aşağı biri olarak gördüklerini, fakat aşağılık bir harekette bulunmayacaklarını öğrendik.

                     *

İşte böyle yaren;

Mevlana Hazretleri alçak gönüllüğün zenginliğiyle gökkubbeyi bile satın almayacağını, ihtiyaçsızlık makamının sarhoşluğuyla hoş olduğunu öğrendik, anladık.

                      *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7790 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7790. Canımıza cansın, tatlılardan da hoşsun.,

Gökyüzünü süslerle doldurdun, bezedin (Süsledin).

Varlıkların (Yaratılmışların) dadısısın (Bakıcısı), sarhoşlukların kaynağı (Çıktığı yersin).,

Sarhoşlann sakıysisin (İnsan ruhuna Allah'ı sevdiren, Allah nuru saçan), başların afeti (Güzelliği ile insanı şaşkına çevirensin).

Toprağın bağısın (Gıdaya çevireni), definesisin (Saklanmış değerlerisin), gönüllerin meş'alesi (Kalpte oluşan duyguların kaynağına ışık verensin)..

Senin çevrende dönmüştür de yüceliği bulmuştur Zühal (Ahmakların, cahillerin, pintilik yapanların, korkaklık gösterenlerin, cimrilik yapanların, tembellik edenlerin, kafasızlık edenlerin,  yalan söyleyenlerin ve fena davrananların kurtulup yüceliği bulmuştur). .

Gelirim diye vaadettln (Söz verdin), vaadimde (Sözümde) dururum dedin;

A Ay yüzlüm benim, kimleri bekliyorsun?

Bağış zamanı sevgili, madensin (Çok değerli şeyleri kapsayan kaynaksın), denizsin (Geniş alansın) sen.,

Söylemeye başladın mı, sanki şeker çiğnersin (Ağızlara tatlılık gelir).

Sensiz bir pervaneyim (Geceleri ışık arayan, ışık çevresinde dönen küçük kelebeğim), yerin meydanda (Tarif edilecek yerde) değil.,

Gönüller (Kalpte oluşan duyguların kaynağı), ardında şaşırmıştır, yerden yere gitmede.

Ne buyurursan buyruğun (Emrin), akılları (Düşünceye, anlama ve kavrama gücüne öğüt, salık vererek) kapar, ömre ömür katar, gözlerimizi (Görüş kuvveti, benzerlerinden ayıran özelliğin alanını) açar.

Senin bulunduğun meclislere (Toplantılara), sen izin vermedikçe can bile giremez a benim padişahım.

Sensiz yalnız kalırsam, budur en acı kadeh a canım benim, budur en sarp tuzak a cihanım benim.

A benim sevdama (Aşk tutkusuna) düşen, nasılsın dersen bu, benim en hoş dileğimin ele geçişidir;

En faydalı kârımdır (Kazancımdır).

                     ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                     ***

Neler öğrendik;

1. Aşkın vücut bulduğu Şems Hazretlerinin özümüze öz katan, çok içten, sevimli, sevilen kişi olarak yaşantımızı ve gökleri süslediğini öğrendik.

2. Güzelliği ile insanı şaşkına çeviren, Aşk sarhoşlarına Allah nuru saçan, Allah'ı daha çok sevdirip yaklaştırdığını öğrendik.

3. Şems Hazretleri kendisine aşkla bağlananları burçların kötü tesirinde olanlarını ahmaklıktan, cahillikten, pintilikten, korkaklıktan, tembellikten, yalancılıktan, fena davranışlardan kurtaracağını öğrendik.

4. Şems Hazretlerinin sözlerinin delil olduğunu, akıllara akıl verdiğini, ömre ömür kattığını, gözlere ışık verdiğini, hakikati olduğu gibi görme, benzerleri birbirinden ayırma kuvveti verdiğini öğrendik.

5. Şems Hazretlerinin toplantısına izin vermedikçe hiç bir kimsenin katılamayacağını, nurlu yüzünü göremeyeceğini öğrendik.

6. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini çok özlediğini, daha çok tanımak ve yakın olmak istediğini, bizlere aşırdıklarını hediye vermek istediğini öğrendik.

                      *

İşte böyle yaren;

Sevilen kişinin sevenine nasılsın demesinin bile çok değerli ve faydalı kazanç olduğunu öğrendik, anladık.

                   *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7780 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7780. Düşünceye (Dile sıkıca bağımlı olarak, toplumal bir üründür ve insanların toplumsal üretici etkinlikleri sürecindeki oluşuma) dalmışsın da hastalığına ilaçlar arıyorsun;

Fakat asıl hastalığını arttıran da düşünce.

Düşünceyi (Uyanık bulunduğun sürece zorunlu olarak düşünürsün, genellikle düşünme sessiz ve içtendir, kendi kendine konuşarak da düşünülür, kimi olayları göz önüne getirme de bir düşünmedir) bırak, şaşkınlığını arttır (Allah'ın sanatını görerek hayretini çoğalt).

Düşünce eri değilsin, arılık-duruluk (Saflık, tertemizlik), zevk (Hoş duygu) safa (Gönül rahatlığı, rahatlık, kaygısız ve sakin olma) erisin sen.

Bu yolda (Aşk yolunda) düşünce, bir ejderha kesilir (Yol kesen olur).,

Benim canım, deli-divane (Çılgın) ol ;

Neden akıllısın?

Adı kötüye çıkmış Mecnun (Delicesine seven), savaşlardan-çekişlerden kurtuldu.,

Fakat aklı başında olan bir kurtcağız, ejderha kesildi-gitti.

Koza kurdunun düşünceleri var;

Çünkü sanatını göstermek ister o.

Sanatını gösterir, birşey doğar, meydana gelir;

Gelir ama bu şaşkınca düşünceyle de kendinden olur o.

Sanatı (Bir duygu, tasarı, güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamını veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıclığı) bırak, sanatkar (Bir işi ustalıkla yapan) yeter sana.,

Fazla tanıklık etme, tanık olarak da yeter o, güzel olarak da yeter.

Yoklara odur varlık veren;
Kalpları (Sahte paraları) odur geçer akçe haline getiren.

Gökyüzüne, birteviye (Tekdüze) bir dönüş vermiştir o, elsizdir-ayaksızdır gökyüzü ama bundan bir ziyan gelmez kendisine.

Dikkat et de çok söyleme, sus.,

Her ne kadar kendinde değilsen de gene susmaya gayret et.

                                       ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385

                                    ***

Neler öğrendik;

1. Aşk erinin düşünceye kendini teslim etmeyen, aşk sanatının güzellikleri, meydana getirdiklerini tanıyarak hayret makamında olgunlaşanlar olduğunu öğrendik.

2. Aşk erinin saf, tertemiz, hoş duygular içinde, rahatlık ve sakinlik içinde yaşadığını düşünceye kendini kaptırmadığını öğrendik.

3. Düşüncenin Allah'a aşkla gidilen yolda yol kesici olduğunu, sevip bağlandığımıza inancımızın coşkusunu yaşamamız gerektiğini öğrendik.

4. İpek böceğinin kurtçuktan sanatını nasıl gösterdiğini, düşünceye kendini bağlamadan ilahi öğretinin sanatını gösterdiğini öğrendik.

5. Sanat yapmayı bırakıp sanatkarı bulmanın yeterli olduğunu öğrendik.

6. Gökyüzünün elsiz ayaksız olmasından kendisine bir zararın gelmediğini, yeryüzünde sayısız eserler meydana getirdiğini öğrendik.

                         *

İşte böyle yaren;

Konuşmayı bırakıp Allah'ın sanatına bakıp hayretler içinde kalmamız, sanatkar olan Allah'ın kendisini istememiz gerektiğini öğrendik.

                     *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7770 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7770. Senin güneş yüzün görünmese devlet kuşunun (Beklenmedik bir iyiliğin) gölgesi (Koruması, kayırması, himayesi) bir kutluluk vermez.

Kadehsiz ev, ne güzeldir, ne aydın..

Rehavı makamından (Sabahla öğle arasındaki bölümünde insana kuvvet veren, tüm baş ağrılarına, burun kanamasına, ağız çarpıklığına, felç ve balgam hastalıklarına iyi gelen ezgiyi), çal, kurtuluş onda.

Binlerce deniz değerindeki miski (Güzel kokuyu) saç, dök gitsin.,

Oturamaklı (Gösterişli, sağlam, yerinde ve tam zamanında söyleyensin) bir dağsın, cömertlik (Elinde bulunanı esirgemeyen, her şeyini başkası ile paylaşanların) denizisin sen.

Her gece gayb aleminden (Görünmeyen dünyadan), adeta bir çoban gelir de yayıma (Bulunduğum yere) salınmış (Bırakılmış) develer gibi canları bedenlerden kurtarır.

Develeri gizlice yokluk yurduna çeker de bağış yeşilliklerinde bir hoş

yayar.

Ama yolu görmesinler diye de gözlerini bağlar onların;

Çünkü İlahi bir yoldur, nefis (Hayalle birleşen istekler), dilek (Arzu) yolu değil.

Yaya, padişahın ayağına yüzünü koydu mu da yokluktan-yoksulluktan, adeta iki atla kaçar-gider.

Ondan sonra da ferzin (Satranç oyununda vezir) gibi artık eğri yola sapmaz;

Hindistan'ı uman (Yaşamak isteyen, bekleyen) fil gibi rüyalar görür.

Mat ol da (Santranç oyununda yenil de) dedi-kodu oyununu bırak;

Çünkü yol göstermek, o satranç padişahının hakkıdır.

Canımızsın bizim, melek yüzlüsün (Sessiz, sakin, güzel).,

Bütün düşüncelere (Ruhen algılanabilen asıl gerçeklik, mütalaa, fikir, idea) boş vermişsin sen.

                                  ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                  ***

Neler öğrendik;

1. Şems Hazretlerinin yüzünü göstermesi ile beklenmedik iyiliğe, korumaya, kayırmaya, himayeye kavuşabileceğimizi öğrendik.

2. Dünyada yapılan içkiden uzak evin güzel ev olduğunu, günaha girmeden rehavi makamında müziğin rahatsızlıklardan kurtarıp istenilen kuvvetten daha fazlasını verdiğini, sağlıklı duruma getirdiğini öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin gösterişli, sağlam, cömert ve iyilik yapan birisi olduğunu Mevlana Hazretlerinden öğrendik.

4. Her gece var olan fakat görünmeyen âlemden görevlilerin geldiğini, uygun kişilerin canlarını bedenlerinden gizlice kurtararak ilahi yoldan 9 kat göğün üstündeki yokluk âlemine götürdüklerini, bu yolculukta yokluk yurduna varıncaya kadar da gözlerini bağlayarak ilahi yolu görmesini engellediklerini öğrendik.

5. Yokluk yurdu olan ihtiyaçsızlık âlemine gitmek için yola çıkanların Şems Hazretlerinden veya Mevlana Hazretlerine sevip bağlanır saygı gösterirlerse çok hızlı amacına ulaşabileceklerini, yanlış yola girmeyeceklerini, güzel rüyalar içinde yolculuğuna devam edeceğini öğrendik.

6. İlahi yolu göstermek hayat oyununda başkanın hakkı olduğunu öğrendik.

                           *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin canımızın sevgimizin hakimi olduğunu, sessiz ve sakince hastalığı artıran bütün düşüncelere aldırmadığını, öğrendik, anladık.

                           *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7760 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7760. Hem de bana sun (Göster, gönder, ilet, yolla) a Ay (Karanlıkta kalanları aydınlatan Şems Hazretleri) sunma başkasına;

Ahdinde (Sözünde) dur, vefa göster, çünkü vefalı (Sevgisi geçici olmayan, sevgisine, dostluğuna bağlı olan) bir padişahsın sen.

Tel duvaklar altından görünen güzelim bir yeni Ay'sın;

Dertlere (Üzüntülere) güzelim bir dermansın (Çıkar yol, çare, ilaçsın) sen.

Döndür kadehi (Tanrı şarabı dağıtmaya devam et);

Aşkının devri (Çağı) geldi-çattı;

Halk nerde, senin gibi eşsiz güzeller nerde?

Ay (Çok güzel) yüzüne bir değer biçebilseydi gökyüzü, zerreler (Çok küçük parçalar) kadar can feda ederdi sana.

Bütün padişahlığınla beraber lütfet (İyilik et) de bize sakıylik et (Ruhumuza Allah'ı sevdir, Allah nuru saç);

Mahmur (Sarhoşluğun verdiği uyuşukluk, sersemlik içinde olan) susuzlarız çünkü.

Adem, senin için dağarcık (Bilgi birikiminden), zembil (Sepet) aldı eline;

Havva senin için Havvalığını yaptı.

Bunları yapan, Adem’le Havva değildi;

Yaratan, çeşit-çeşit Tanrılıkta bulunuyordu.

Uçmağın (Cennete uçmanın) dört (Süt, su, şarap, bal) ırmağı da senin kadehinde.,

Bu gittikçe ululanan ululuk, altı yönden (Yukarı-aşağı-sağ-sol-ön-arka), beş duygudan (Belirli nesne, olay ya da kişilerin, bireyin iç dünyasında uyandırdığı izlenimlerden) değil.

Bu solukta bütün parça-buçuklarımızı (Parça olanları) aç-saç da tanıklık naraları göğe ağsın (Yükselsin).

Şu çayırlıkta goncanın ağzı, çene topağı, sen ağzını açasın da gülesin diye gülüp durur.

                               ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                              ***

Neler öğrendik;

1. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini çok özlediğini, ihtiyaç duyduğunu, yanına gelmesi için davet ettiğini öğrendik.

2. Şems Hazretlerinin yüzünün nurlu olduğunu, yüzüne bakanın çok dertlerinden bir şekilde kurtulduğunu öğrendik.

3. Şems Hazretleri cennetin ırmaklarında olanları kadehleri ile dğıttığını, güzellikler yaptığını öğrendik.

4. Şems Hazretleri ruhumuza Allah'ı sevdirdiğini, Allah nuru saçtığını öğrendik.

5. Âdem babamızın Şems Hazretlerinden bilgi aldığını, Havva annemizin nuruna nur kattığını, bunları Allah'ın yaptığı gibi yaptığını öğrendik.

6. Şems Hazretlerinin kadehinde cennetin süt, su, bal, şarap ırmağının olduğunu öğrendik.

7. Şems Hazretlerinin ululuğunu yönsüz olduğunu, büyüklüğünü, asilliğini, ululuğunu ölçecek ölçünün olmadığını, sıradan insanın bu durumu anlayıp değerlendiremeyeceğini,madde aleminin içinde değerlendirme yapılamayacağını öğrendik.

                            *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretleri tarafından darmadağın olmakla parçalarımızın göğe yükseleceğimizi, gülecek duruma getireceğini öğrendik, anladık

                             *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7750 İNCİ BEYİT

 Şems Hazretlerini anlatıyor)

7750. Eteğini tuttum mu (Koruyuculuğunun altına girdiğim zaman), pek yücelerim (Yükseğe çıkarım);

Balla karışmış süte (Uyumlu ve faydalı bir hale(Mevlâna hazretleri) dönerim;

Onun lütfuna (Önem verilen, sayılan gelen iyilik ve yardıma) karşı öleyim-gitsin.

A güzelim, bir avuç kaza berbat çalma;

Nehir yokken gemi yürütmeye kalkışma;

Ortalama bir yol tut.

Güzelim tohumlar ek (Ortaya bir sonuç çıkaran, bir sonucun oluşmasına sebep olacak uygulamaya başla) ki yarın yeşersin.,

Çünkü burda ne ekersen onu biçersin (Nasıl davranırsan öyle karşılık görörsün) orda.

Bir tohum ektiysen neden pişman oldun?

Dağda, çölde bile olsan (Sonuç alana kadar) yürü;

Altından tasın var.

Usandıysan a güzel, yürü, işveleriyle (Hoş, altadıcı tavırlarıyla, nazıyla) dal uykuya.,

Ateşlerle (Öfkelerle, hırslarla, hınçlarla) dolu dünyadan gizlice, bir hoş-hoş kaç-gitsin.

Bu yandan göz yum (Madde yaşamını ile uğraşıyı bırak), hırsızlamaca (Gizlice manaların işaretlerinden yücelere giden) yoldan git.,

Gizlilik aleminde esenleş (Ruhsal ve bedensel olarak sağlıklı, sıhhatli, sakin, huzurlu olarak selamlaş), can kanadiyle (Çok hızlı) uç.

Aşık (Allah'a, Allah' dostuna karşı aşırı sevgi ve bağlılık duyan, vurgun, tutkun kişi), oturarak uyur;

Çünkü sabır (Olacak veya gelecek bir şeyi telaş göstermeden bekleme) yaraşır ona (Aşığa)..

Azra (Sevilen) için Vamık (Seven), yeğinleşir (Üstün duruma gelir), ileriye atılır.

Artık söylemeyi kısa kes;

Susuşu (Konuşmaktan kaçınmayı) yoldaş (Arkadaş) edin;

Padişahlar padişahına bak;

O Ay yüzü (Şems Hazretlerinin yüzünü) seyre dal (Kendini vererek bak).

Sevgili, erkenden o gökyüzünün şarabını sun elimize;

Gözümüzün ışığısın sen.

Her seher (Sabahın güneş doğmadan önceki zamanı) elinden (Allah dostdan) nasibimiz (Kazancımız, payımız) var ;

Döndür o (İçi Tanrı şarabı dolu) kadehi;

Güneş (Işık ve ısı vererek etkileyen) yüzlüsün sen.

                                     ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                     ***

Neler öğrendik;

1. Allah dostu, kendini sevgili olarak değer verip hizmet edeni koruyuculuğu altına aldığını, yücelere çıkarıp yüce alemin gerçek olduğunu gösterdiği, uyum içinde yardım ettiğini öğrendik.

2. Aşk yolunda olanın ortalama bir yol tutması gerektiğini, olabilirlikler üzerinden elde edişler ve inancını kuvvetlendirmesi gerektiğini öğrendik.

3. Aşk yolunda yeni bir oluşum meydana getirecek aşılanmayı muhakkak sağlayarak iyi bir karşılık almak gerektiğini öğrendik.

4. Aşk yolunda sonuç alana kadar şartlara teslim olmadan, vazgeçmeden, geri dönmeden yürümek gerektiğini öğrendik.

5. Aşk yolunda elde ediş sağlanmadıysa bile sevgilinin güzelliğini hayal ederek uykuya dalmamız, öfkeden, hırstan, öç alma duygusundan, kinden uzaklaşmamız gerektiğini öğrendik.

6. Dünyanın oyalayıcı kargaşasından kendimizi kurtarıp gizli manaların işaretlerinden yücelere giden yolu bulup hızlıca gitmek, esenliğe ulaşmak gerektiğini öğrendik.

7. Aşık kişinin sabrettiğini ve bunun önemini bildiğini, bekleyişin acizlikten veya gücü kullanamamaktan olmadığını, seven ile sevilenin bekleyişinin üstünlük oluşturacağını öğrendik.

8. Allah dostu sevgilinin yüzünü kendimizi vererek, kendimizden geçercesine seyretmek, konuşmaktan kaçınmak gerektiğini öğrendik.

9. Allah dostu sevgilinin ikramının helal Tanrı şarabı olduğunu, göze ısı ve ışık vererek hakikati olduğu gibi görmemizi, hızlı kabul etmemizi sağladığını öğrendik.

                      *

İşte böyle yaren;

Sabahın güneş doğmadan önceki zamanda Allah dostlarının kazancının verildiğini, zevk ve heyecandan sarhoş olduklarını öğrendik, anladık.

                   *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7740 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7740. Usanmışsan (Tekrarlanması, uzun sürmesi dolayısıyla yaşamaktan hoşlanmaz duruma gelmişsen) sarhoşlardan (Tanrı sarhoşlarından) bir sağrak (İçi Tanrı şarabı dolu kadehi) al.,

Cana rahat verir o, adamın elinden tutar, masaldan (Hayale dayanan sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatımdan) kurtarır insanı.

A cana canlar (Güç kuvvet) katan güzel, yarın gelirim diye vaadetmedin mi bize?

Ne de aldatış bu, ne de yalan.

A çekingen güzel, dudağımızı öpersen murailiği (İkiyüzlülüğü) bırakmış olursun, güzelliğine güzellik katarsın.

Başını bir kerecik pencereden çıkar, ahdini (Anlaşmaya göre, anlaşma gereği) berkit (Şimşek gibi parla), şekerlerle doldur dünyayı

incilere (Şekil değiştirmeyen mücevher sözlerle) boğ, inan da bir sına (Değerimizi anlamak, gerekli niteliği taşıyıp taşımadığımızı bulmak için yokla, dene, tecrübe et) hani.

İyilik fidanını dik, gül fidanını silk.,

Yakınların (Sıkı ilgi bulunanların) yanlarına gel, kötülük etme onlara.

İki göze de bir uyku ver;

Zamana bir parlaklık, bir güç-kuvvet bağışla;

Susamışlara bir su ver, koruğa bir lezzet ihsan (İyilik) et.

Çengi al, tene-ten diye çalmaya koyul;

Gönlü ayrılıktan sök-at..

Apaydın şarabı (Tanrı şarabını) getir de mahmurluğumuzu (Sersemliğimizi) gider bizim.

Şu usançtan vaz geç, pencereden bak;

Dostlarla şarap iç.,

Dostların arasında bulunmak daha hoş.

Kendimden geçtim de açılıp saçıldım;

Sevgilime dedim ki;

Nereye düşersem düşeyim, gamınla eşim-dostum ben.

El çırpışına bak. sarhoş gözlerini seyret;

Oltaya benzeyen saçlarına dal;

Hasılı (Sözün kısası) nesi varsa bak da gör.

                               ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                              ***

Neler öğrendik;

1. Tekrarlanması, uzun sürmesinden dolayı yaşamdan zevk almamaya başlayan kişinin Allah dostlarının yanına gidip onlardan söz duymalarının gerektiğini, Allah dostlarının insanın elinden tutup yalancı ve iki yüzlü dünya yaşamının dışında da olan hayatı gösterip yaşattığını öğrendik.

2. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini özlediğini, gelip şimşek gibi aydınlatmasını, ağızlara tat vermesini, hakiki dost olduğunu denemesini istediğini öğrendik.

3. Şems Hazretlerinin iyilik fidanı diktiğini, zamana parlaklık ve güç verdiğini, susamışlara su, hamlara

4. olgunluk, gözelere uyku verdiğini öğrendik.

5. Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini dostlarla birlikte olmaya davet ettiğini öğrendik.

                           *

İşte böyle yaren;

Şems Hazretlerinin Mevlevilerin Allah sarhoşu gözlerini seyretmesini, avlayan saçların arasına dalmasını, hallerini yakından görmesini istediğini öğrendik, anladık.

                           *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7730 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7730. Gönlündekini örtmeye çok çalışıyorsun ama her parça-buçuğun (Bütünlüğe ait parçaların) tanıklık ediyor.

O, yazılmamış yazıları okur söylenmedik sözleri bilir.,

Fakat senin yüzün pek;

Aşırı arsızsın (Utanması, sıkılması olmayan, yılışıksın);

Utanmazsın (Yüzsüz, arsız).

Malın-mülkün yok;

Bahtın yaver (Talihi, kaderi, kısmeti yardımcı değil) değil;

O pek yüzünden dolayı da ululuk ıssı (Kendisinde olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilen kimse) olamıyorsun.

Köpek soyandansın (Atandan gelen aşağılık niyetlerle yaltaklanan veya davranışları kötü olansın), havlayıp duruyorsun (Bağırıp çağırıyorsun).,

Mademki eve gelmiyorsun, mahallede dolaşa-dur.

Evde bülbülümüz (Ezgili ses çıkartan) var;

Şakıyor, çiliyor (Çok güzel ses çıkartıyor)..

Köpekten güzel bir ses gelmez ki.

İşte hür (Özgür) bülbül burada, sürahi de dolu:

Kalk, a Sunkur (Doğana benzeyen avcı kuş), niceye bir bekleyip duracaksın?

Nuh gibi bir ömürsün (Uzun yaşayan), ruh gibi (Bedeni etkin kılan canlılık ilkesi, bedenin hayat gücü olan) bir sevgilisin;

Kimi sabah yemeğimsin, kimi akşam yemeği.

Tatlı bir şarap, şarap (Tanrı şarabı) iç;

Sus, söz söyleme.,

A mürai (İki yüzlü), şu davulu az çal (Herkesin duyması gerekmediği şekilde ortalığa yay).

A dayı (Yaşlı, cesur, yiğit kişi), canın için olsun, gene dön, gel yanımıza.,

Ne buyurursan buyur (Emret), boyuna şekerler çiğnersin (Ağzın tatlanır), ballar yersin sen.

A güzel huylu (Sonu temiz, tehlikesiz, iyicil), çık dama (İsteğini artır), tez dama yüz tut (Yönel).,

Bu yana iki-üç adım at;

Şu sarhoşların razılığını (Uygun bul, beğen, iste, benimse, kabul et) elde et.

                                   ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                ***

Neler öğrendik;

1. Aşık gizlenmeye çalışsa da her bir parçasının duruma şahitlik ettiğini öğrendik.

2. Aşığın yazılmamış yazıları okuduğunu, söylenmedik sözleri bildiğini öğrendik.

3. Aşıkta utanmanın, sıkılmanın olmadığını öğrendik.

4. Aşık kişinin malının mülkünün olmayacağını, işlerinin istenen kolaylıkta olmayacağını, istediği gibi davranamayacağını öğrendik.

5. Atadan gelen iyi soydan olmayanın sözler söylemeye, aşkın eğitimini almak için eve girmiyorsa boş sözler söyleyip dolaşacağını öğrendik.

6. Atadan gelen sıradan olan aşağılık öğretiyi bırakıp kendimizi bizi eğitecek hür, avcı kişinin avı olarak yetişmek gerektiğini öğrendik.

7. Allah dostu, sevgili, güzel insanın uzun ömürlü olduğunu, o kişiden eğitim alarak beslenmek gerektiğini öğrendik.

8. Allah dostunun ikramıyla sarhoş olmak, bir zaman susup bu sözlerden söylememek, iki yüzlü olmak, gizlenmek gerektiğini öğrendik.

9. Kişi yaşlı da olsun bu eğitime kabul edildiğini, ağzının tatlanacağını öğrendik.

                           *

İşte böyle yaren;

Allah dostundan ders almak, yücelere ulaşmak için isteğimizi artırmamız Allah dostlarının razılığını önemseyip uygun bulmamız, kabul etmemiz gerektiğini öğrendik, anladık.

                          *

RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 7720 İNCİ BEYİT

(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

7720. Budur Muhammed, beni öldürmeyi kastetmiş (Amaçlamış).,

Bense onun cefalarını (Güçlü bir kimsenin yasaya veya vicdana aykırı olarak başkasını uğrattığı kötü durum, eziyetini) çekmeye hazırım.

Budur sevgilim (Sevilen ve aşık olunan kimse, dost, canan), budur hekimim (Doktorum).,

Budur edeblim (İyi ahlak, incelik, terbiye), budur ilacım (Bir hastalığı iyi etmek veya önlemek için türlü yollarla kullanılan madde, deva).

Budur dileğim (İsteğim, talebim, temennim, ricam, muradım), budur gönlüm (Kalbimde oluşan duyguların kaynağı).,

Budur direğim (Değerli, saygın, önde gelen olan kişidir), budur bayrağım.

Testiyi, dedi-kodusuz (Başkalarını çekiştirme ve kınamak üzere yapılan konuşma yapmadan) doldur.,

Yahut dostumuzsan bizim, hayhuylar (Boş ve sonuçsuz iş ve çaba) ederek doldur.

Hadi a Safurâ (Şuyab peygamberin kızı, Musa peygamberin karısı), kır testiyi;

Fakat ümitsizliğe düşüp amcanı kırma.

Testi kaybolduysa ırmağımız var ..

Sen sakasın (Evlere su taşıyansın) ama tanınmış bir köydesin.

Bu ölümsüz zevk (Hiç unutulmayacak, daima anılacak olan hoş duygu) saçma birşey olamaz..

Havadaki kuş kanatsız uçamaz.

Cana, kulunca (Şiddetli omuz ve sırt ağrısına) tutulup gidenleri bir göster;

Devlet (Tanrının yetkili kıldığı, sırlarını bağışladığı, ilmiyle kudretiyle desteklediği, yetki verdiği kişinin sözlerini doğru çıkardığı, isteğini kendi isteği olarak gerçekleştirdiği, diğer insanların kabul ederek boyun eğdiği, erdeme ve ölümsüzlüğe kavuşturmaya, insanları yönlendirme ve yöneltme makamına) kuşu (Her yere ulaşan, kaderi-talihi değiştiren) gibi yalnız başına uç sen.

Duygu (Ruhsal hareket ve hareketlilik) bakımından onların (Ümitsizlerin) bedenleri pistir;

Onlardan (Ümitsizlerin) yoksulluk (Verimsizlik, yetersizlik) kokusundan (Belirtiden, işaretten) başka bir koku (Sinirlerde uyandırdığı duygudan başka bir duygu) duyulmaz (Algılanmaz).

Şu üzümden koruk kokusunu gider;

Nanenin yanındaki pırasayı sök-at.

                              ***

DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                             ***

Neler öğrendik;

1. Peygamber efendimin “Ölmeden önce ölünüz” hadisinin hakikatini anlayan Mevlana Hazretlerinin bu işi gerçekleştirmekte karşısına çıkan tüm zorlukları çekmeye kendisini hazırladığını öğrendik.

2. Mevlana Hazretleri ölmeden önce ölmenin hakikatini sevdiğini, hastalıkların ilacı olarak kabul ettiğini, iyi ahlakın, inceliğin temeli olduğunu, hasta kişilerin bu şekilde iyileştiğini, insanı ayakta tutanın bu düşünce olduğunu, peygamber efendimizin bu sözünü çok değerli ve yaşama katılmasının önemsenmesini gerektiğini öğrendik.

3. Helal Tanrı şarabını ikram edilirken dedikodu yapılmamak gerektiğini öğrendik.

4. Peygamber kızı olanın, peygamber kocası olanın ümitsizliğe düşmemesi gerektiğini öğrendik.

5. Allah dostları aralıksız Tanrı şarabını ırmak gibi inananlara akıttığını öğrendik.

6. Ölümsüz zevke sahip olmamız, yaşamı boş bir şekilde sonlandırmamak gerektiğini öğrendik.

7. Ölümsüz zevke yalnız başına ve Allah dostunun kılavuzluğu ve yardımı ile olacağını öğrendik.

8. Ümitsizliğe düşenin şiddetli ağrılarla ömrünü tamamlayacaklarını, pis kokularının olacağını öğrendik.

                          *

İşte böyle yaren;

Üzerimizden kabalığın, işlenmemişliğin, ümitsizliğin çirkin kokusunu gidermek için kötü koku verenlerin yanından uzaklaşmak gerektiğini öğrendik, anladık.

                         *

RAVLİ