DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2250 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

2250. Kalk ey gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı etkin, canlı, hareketli, çalışkan, faal olan) halkı sabah şarabı içmeye (Sarhoşluğun verdiği sersemlikten kurtaracak Tanrı şarabından içmeye) çağır.,

Dün geceden kalmasın;Kendinde değilsin, başsız-ayaksız düşe kalmışsın ama gene de çağır-gitsin.

Her seher hayalin, sakıylik etmek (İnsan ruhuna Allah’ı sevdirmek, Allah nuru saçmak) ister.,

Aklın, hünerin düşmanısın, saf kişinin fitnesisin (Karışıklık, kargaşa çıkaransın) sen.
 
Bahar gibi bir sakıysin (Allah nuruyla canlandıransın);
Cennet gibi ebedisin (Ölümsüzsün);
Kebap gibi güçsün-kuvvetsin;
Şarap gibi neşelisin, coşkunsun.
 
Kalk ey gönül (Kalpte oluşan duygu kaynağın), çeke-ile belirtisi bile görünmeyen şarap meclisine (Tanrı şarabı içmçekek için bir araya gelmiş topluluğa katılmak için) yönel;
Yayasın böylece ama aşk, bir ata bindirir (Hızlı yol almanı sağlar) seni.
 
Dünya zerre-zerre. hep sana bakmada (Gelişmek ve iyi duruma gelmek için), seni seyretmede..
Suyun da özüsün, temelisin, ateşin de...
Erkeğin de eşi-dostusun, dişinin de.
 
Fakat hırkaya benzeyen şu bedeni, başından sıyırıp çıkarmadıkça, şu beden hırkasında bulundukça hırkaya-abaya bağlısın, seccadeye oturmuş bir kişisin ancak.
 
Ya susanlara layık şarabı iç de dedi-kodudan (Başkalarını çekiştirmek ve kınamak üzere yapılan konuşmadan) kurtul, yahut da söyleyen, tümden sözden doğmuş bir hayvan ol (Akılsız, duygusuz, kaba olarak), kalakal (Bu durumdan şaşır).
 
A sakıy (İnsan ruhuna Allah’ı sevdiren, Allah nuru saçan), lütfet de sarhoşun elinden tut;
Kendi meclisine doğru çek, götür onu...
Ana caddenin (Geniş yolun) padişahısın sen.
 
A güzelim, gam (Üzüntü) çalgıcın gönlümüzde bir nağmedir (Ezgi), tutturmuş.,
Canın başında (Kendi varlığında, özünde), beyninde (Duyum ve bilinç merkezinde) senden bir masaldır (Olağan üstü yaptığın olayları anlatılarak), yayılmış-gitmiş.
 
Soluğu (Rengi) güzel mi, güzel hayalin, gayb  (Melekût) aleminden (İzzet, saltanat ve büyüklükten, Allah’ın mülkü, hükümranlığı  ve âlemdeki düzenlemesinden) soluk aldı da bir göründü mü, aşk ateşinden bir yalımdır (Alevdir) çıkar da ta göğe dayanır-gider.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Sersem, bilinçsiz, uykuda gezer gibi dolaşmaktan kurtulmak için güneş doğmadan hemen önce sunulan, insanı hakikate uyandıran görülmeden ikram edilen Tanrı şarabından içmek için bekleyişe geçmemiz gerektiğini öğrendik.
2.    Uyuyana rüya, uyanığa hakikatin gösterildiğini öğrendik.
3.    Seher vakti hayalimizin gerçekleşmesi için yapacağımız duanın kabul edileceği zaman olduğunu öğrendik.
4.    İnsan ruhuna Allah’ı sevdiren, Allah nuru saçan kişinin bahar gibi insanı canlandırdığını, ölümsüz, neşeli ve coşkun biri olduğunu öğrendik.
5.    Tanrı şarabını içenin gizli bir kuvvetle görünmeyen, gizlenmiş fakat etkisini gösterdiği kişilerin toplandığı topluluğa hızlıca çekilerek götürüldüğünü öğrendik.
6.    Dünya âleminin  her zerresinin bize bakmada ve seyretmede olduğunu, çünkü özü temsil ettiğimizi öğrendik.
7.    Vücuduna bağlı kalanın yücelere doğru yol alamayacağını öğrendik.
8.    Tanrı şarabı içmiş kişi, boş işlerden ve laflardan kendini soyutlamış olarak susacağını, dinleyip gözlem yapacağını öğrendik.
9.    Şems Hazretlerinin Tanrı şarabı sunması ve elimizden tutup yardım etmesini istememiz gerektiğini öğrendik.
10.                      Şems Hazretlerinin, Mevlana Hazretlerinin hikayelerinin canı besleyen güzel ve uyumlu ezgiler olduğunu öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Şems Hazretlerinin hayalinin bile güzel olduğunu, gayb âleminden sahip olma, idare ile kullanma ruhlar ve nefisler âleminden yetki ile göründüğü zaman aşk ateşinin göklere kadar yükseldiğini öğrendik, anladık.
 
(Mevlana ve melekut âlemi ravli- yazarak googleden okumalısın)
                         *
RAVLİ

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2240 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2240. Ne verirsen ver.,
Verdiğin şeyi, zarar olsun diye veriyorsun sanan kişinin
hiçbir şeyden haberi yoktur.
 
Bir gül yaprağı alırsın, bir bağ ihsan (Karşılık beklemeden yardım) edersin sen.,
Bir eşek leşi (Kokmuş hayvan ölüsü) alırsın, yirmi tane yürük at bağışlarsın sen.
 
Tapı kılana şükredersin (Çok saygı gösterene hoşnutluğunu bildirirsin) ama kimi olur, aldırmazlıktan gelir, beğenmez görünür, suçsuz döversin (Ezersin) insanı.
 
Zeyd'in (Baba cahiliye adetlerine uymadığı için) başı yarılırsa Amr'a (Oğluna) bir çare bulursun..
Şam ülkesinde kıtlık olursa Cend'e (Kazakistan'da Seyhun nehrinin solunda olan şehre) yağmur yağdırırsın.
 
Kaç kere söyleme dedim;
Fakat senin ne suçun var ki?
Sen değirmen gibisin, sana ne konuyorsa onu öğütüyor, onu veriyorsun sen.
 
A lütfetmede (Büyüklüğünün gereği iyilik, yardım etmedesin), a gönüller almada iki (Madde ve mana) dünyadan da üstün güzel.,
A güneş gibi, Ay gibi bağışlayış (Karanlıkta kalanlara iyilik, yardım) elini açmış dilber (Alımlı, güzel).
 
Seher çağının (Sabahın güneş doğmadan önceki zamanın) güneşi, yeryüzünden baş çıkarmadan dünyayı gösteren kadehi (Cem kadehini) eline almışsın.
 
Mehdi (Doğru yolda olan) de sensin, doğru yolu bulmuş da sen;
Tanrı'nın rahmeti desen (Günahların affedilmesini Allah’tan isteyen de sensin),  ...
Yeryüzünü kaplamışsın, zamana lütuflar etmişsin, ihsanlarda (İyi davranışlarda, iyiliklerde) bulunmuşsun.
 
Yüzlerce kınanmaya (Çirkin görmeye, beğenmemeye) temelsin (En önemli, belli başlı, ana, taban, esas, baz alınacak) özsün;
Yüzlerce kıyametin (Yeniden dirilişin) coşkunluğusun...
Misk kaynağını görmüşsün;
Şarap küpünün kaynayıp köpürüşü olmuşsun.
 
Senin havandan (Çekiciliğinden) baş çeken (Ayrılıp giden) başını alıp bir yere varamaz (Amacına ulaşamaz)...
Çünkü her boyuna bir gerdanlıktır (Çok değerli taş ve madenden veya altındanyapılmış, boyna takılan takı), takmış-bağlamışsın sen.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretlerinin söz ve davranışlarında, bize verdiklerinde zarar olsun diye vermediğini, sonuç odaklı görüşü-düşünüşü olmayanların anlayamayacaklarını öğrendik.
2.    Şems Hazretlerinin bizden aldığını sandığımızın yirmi katı daha iyi ve kullanışlı olarak geri verdiğini öğrendik.
3.    Şems Hazretleri kendine saygı gösteren yolundan gidenlerden hoşlandığını, yolunu ayıranları bir şekilde cezalandırdığını öğrendik.
4.    Şems Hazretlerinin sorunlara çözüm yolu bulduğunu öğrendik.
5.    Şems Hazretlerinin değirmen gibi kendisine gelenleri benliğinden öğütüp kendilerine yeni bir kimlik ve kişilik verdiğini öğrendik.
6.    Şems Hazretlerin Allah’tan tam yetki almış bağışlarda, yardımlarda bulunan bir kişiliğe sahip olduğunu yaptıklarından ve davranışlarından öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Şems Hazretleri kendisini sevip bağlanan kişiyi değerli şeylerle bağlayıp donattığını, bu kişinin hazretten ayrılıp kendince işler yapamayacağını öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2230 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2230. Senin baktığım (Alıcı gözle baktığın) kişi, iki (Madde ve mana) dünyaya da bakmaz (Önemsemez) artık.,
Bir dilenciye ekmek versen, padişahlar padişahı kesilir o.
 
Kime şeker verirsen bütün bedeni şeker kesilir;
Kime ağız verirsen sen, iki dünyayı da bir lokma yapar da yutuverir.
 
Bütün şehirleri gezdim, dolandım;
Senden başkasında şeker yok.,
Artık şekeri pahalı verirsen seni kime şikayet edebilirim, nasıl yapabilirim ki bu işi?
 
Kimi tutar-çekersin, pahalı verirsin:
Kimi yayar-dökersin, herkese ucuz verirsin.
Bir soluk böyle verirsin sen, bir soluk öyle.
 
Güneşin de
 Müşteri (Jüpiter) yıldızının da (Dil ve ilim, yavaşlık ve yumuşaklıkla ve utanarak, cömertlik ve alçak gönüllülükle, akıl ve iffet, güzel ve manalı konuşma hususunda yoğun çalışma ve gayreti olarak) övündüğü Şemseddin, Tebriz'de...
Onunla ay (Karanlıkta kalanları aydınlatanın), lütfunla kıran (Büyüklüğünün gereği iyilik ve yardım) ederse Ay'ın da gönlü (Sevgisi, isteği, düşünüşü, anması, hatırlamaları gibi kalpte oluşan duyguların kaynağı) dirilir (Öldüğü sanılanın güçlenip canlanır)-gider (Doğru amaca doğru yönelir).
 
A yüzünü ekşiten (Küskünlük veya hoşnutsuzluk anlatan yüz) dost, sirkeyi kaça veriyorsun?
Bir şeker dudaklı varsa sirkeyi şekere satarsın, şeker alırsın da sirke verirsin sen.
 
Sen almazsan alma;
Ben hevesliyim, alırım:
Aşıkım, kendimde değilim;
A boşboğaz (Saklanması gereken şeyleri söyleyiveren, sır saklamayan, geveze, ayran ağızlı), ne diye öğüt verirsin (Yapacağım veya yapmamam gereken şeyler için yol gösterirsin, nasihat edersin) bana.
 
Daha yakın gel ey peri (Güzellik timsali Şems Hazretleri), ekşilik hiç yok sende.,
Tac (Soyluluk, iktidar, güç) verirsin, kemer bağışlarsın (Görev verirsin), yüce bahtlar (Mantıkla açıklanamayan birtakım rastlantısal olayların nedeni olan güç) verirsin, devlete (Tanrının yetkili kıldığı, sırlarını bağışladığı, ilmiyle kudretiyle desteklediği, yetki verdiği kişinin sözlerini doğru çıkardığı, isteğini kendi isteği olarak gerçekleştirdiği, diğer insanların kabul ederek boyun eğdiği, erdeme ve ölümsüzlüğe kavuşturmaya, insanları yönlendirme ve yöneltme makamına) erdirirsin (Ulaştırırsın) adamı.
 
Can (İnsan varlığının özü), binlerce gürültüyle senin için gebe kaldı-gitti;
Çünkü kendi aşk ateşine kendin çörek otu atıp (Lezzet ve koku verip) duruyorsun.
 
Canımı, Ferhat gibi dağ delmeye çekiyorsun (Zor işlere yöneltiyorsun).,
Böyle değilse ne diye canınım eline külünk (Taşları, kayaları parçalamakta kullanılan sivri kazma) veriyorsun sen?
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretlerinin avcı gözüyle baktığı kişinin aşağı dünya ile ilgilenmeyeceği, yardım ettiği kişinin başkanların başkanı olacağını öğrendik.
2.    Şems Hazretlerinin ağıza tat veren kişi olduğunu, tatlılıkla davrandığı kişinin çok güçleneceğini öğrendik.
3.    Şems Hazretlerinin kendine yakınlaştırdığı kişinin pahalı bir kişi yapacağını öğrendik.
4.    Şems Hazretlerine yaklaşan yüksek kişinin karanlıkta kalanları aydınlatma özelliğine kavuşacağını, yeniden duygularının dirileceğini öğrendik.
5.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini her haliyle sevdiğini, yakınına gelmesini, asaletinin gereği iyilikler yapmasını istediğini öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Canın binlerce karışıklık içinde Şems Hazretlerinin sözleriyle mayalanması gerektiğini, aşk ateşinin kuvvetlendirmek gerektiğini, önerdiği zor işlere hazır olmak gerektiğini öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ

 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2220 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

2220. Pek ulu bir başbuğdur;
Pek çeviktir (Kolay ve çabuklukla davranan) ama akıl, gene de senin tuzağına tutuldu mu, başını da kaybeder, sakalını da.
 
Tanrı'ya bir bilen herkesin gönlüne (Sevgi, istek, düşünüş, anış, hatırlama gibi kalpte oluşan duyguların kaynağına) gerçeklik veren sensin...
Tanrı'yı insana benzeten herkesin gönlüne bir şekil sokan gene sensin.
 
Nuh, senin dalgalarının yücelerinde bir tahta parçasına eş-dost oldu., 

Ruh (Görünen ve görünmeyen kuvvetlerin bir arada uyum sağlamasını, işleyişini düzenleyen kuvvet, sevginin yeri), civarının kokusuyla sarhoş olup yerlere serildi, bir şaşkına döndü.
 
Sus da gene susanların köşküne doğru git.,
A bir köye düşmüş, orada yıkılmış kalmış adam, gene şehrine git, şehrine.
 
Benim ağzımı acıtmadasın, başkalarınaysa şeker veriyorsun.,
Benim tarlama bir ıslaklık bile vermezsin de şunu-bunu suya kandırırsın.
 
Canımsın benim, dostumsun benim, yıkılmaz devletimsin benim...
Bağıma bahçeme güz çağını (Sonbaharı) yollarsın.
 
Tam şükürlerle dolup taşacağım çağda, ya benim inadıma, yahut da benden kaçma kuruntusuyla vaatlerde bulunmaya koyulursun, sınar-durursun beni.
 
Ödağacı cömertliğe başladı mı, senin için tüter...
Sen köpeğe kemik attın mı. aslan, kapında secdeye kapanır.
 
Mahallemden geçer, yanıma uğrarsan dokuz göğü de aşarım:
Başıma bir aman verirsen (Yardım edersen) göklere ayak basarım.
 
Akıl da yoksulundur (Sana muhtaçtır), fikir de...
Onlar, senin sütünle beslenmişlerdir, senin sütünle gelişmişlerdir... 

Kendisine yay verdiğin kişi nasıl olur da okunu atmaz senin?
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretlerini ulu bir başkan olduğunu kabul edenin; aklının alışılmış, öğretilmiş çalışma tarzından kurtulup kolaylıkla ve çabuklukla davranan bir hale geleceğini öğrendik.
2.    Şems Hazretlerini ulu bir başkan olduğunu kabul edenin; Allah’ın bir olduğunu, kalpte oluşan duygularla gerçeği kabul edip kolayca uyum sağlayan biri haline geleceğini öğrendik.
3.    Şems Hazretlerini ulu bir başkan olduğunu kabul edenin; Allah’ı insanın şeklinde düşünülmesine duygularıyla inandıranın olduğunu öğrendik.
4.    Nuh peygamberin Şems Hazretlerinin dalgalıyla tahtalara dost olup gemi yaptığını, bu sevgiyle kurtuluşa ulaştığını öğrendik.
5.    Susanların bulunduğu yere gitmek, yıkılıp kalmışlıktan kurtulmak gerektiğini öğrendik.
6.    Şems Hazretleri Mevlana Hazretlerine çeşitli oyunlar oynayarak sınadığını öğrendik.
7.    Şems Hazretlerinin sırrını anlayanın faydalanan kişi aşağılık niyetlerde kötü biri bile olsa cesur ve yiğit adam olarak hazrete büyük saygılarda bulunacağını öğrendik.
8.    Şems Hazretleri yardım etmesiyle Mevlana Hazretlerinin göklerin de üstüne çıkacağını öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Aklımızın, fikrimizin, düşüncemizin, karar vermemizin Şems Hazretlerine muhtaç olduğunu, Hazretin bilgileriyle, sırlarıyla beslenen kişinin gelişeceğini, yaptırım yetkisi verdiği kişinin hızlıca ileri fırlayacak duruma geleceğini öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2210 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2210. Şu savaş haberi, gönül birliğinin izi, eseri değil;
Vur boynunu (Yok et) şu haberin;
Ululuk şahnesi (Bekçisi) sensin.
 
Kavganın boynunu vur;
Vesveseyi kökünden sök, at.,
Özel şarabı (Tanrı şarabını) sun, Tanrı'nın
Hasbekisin (Padişahın yakınısın) sen.
 
Kadınlar bile Yusuf’ları görünce ellerini doğradılar;
Kadınlardan da aşağı değiliz ya biz, yüzü güzel Yusuf’sun sen.
 
Dostun yüzünden haberdar olmak, fakat elinden, ayağından haberi bile olmamak...
İşte değerli haber bu;
Çünkü ustasın sen.
 
O gizli şarapla (Tanrı şarabını) doldur kadehi de ağızsız içelim;
İçelim de şu dünya, gene senin kimya (Üstün özellikler taşıyan çok değerli biri) olduğunu bilsin, anlasın.
 
Tanrı’nın o yıllanmış şarabını, o Elest gününe (Allah’ın insanları yaratılış başlangıcına götürmeye) kılavuz olan o peygamberlere sunulan şarabı sun...
Peygamberlerin mirascısısın sen.
 
Kum bile suya kandı da hey gidi-hey...
Ben kanmadım-gitti;
Ağır, yüce yayıma değer bir kiriş yok şu dünyada vesselam.
 
Deniz, en değersiz şerbetim;
Dağ, en önemsiz lokmam.,
Ey Tanrım, bana bir yol aç, bir bildir bana;
Ne biçim timsahım ben?
 
Ecelden de (Ölüm halinde ağzı kuruyan kişiden) daha susuzum;
Acaba bir iri lokma bulabilir miyim diye cehennem gibi fırlanıp (Dışarı çıkmış) durmadayım.
 
Aşkın mizacına (Huy, yaradılış, tabiat, karakter), bulaşmadan (Yakınlık duymadan ilişki kurmadan), kavuşmadan başka bir ilaç yok.,
Aşkın ağzına, senin avucundan başka bir avuç ot veremez.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;1
1.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinden savaş haberlerinin gönül birliğini bozduğu için yok etmesini istediğini öğrendik.
2.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinden kavgayı yok etmesini istediğini öğrendik.
3.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinden yanlış ve yersiz düşünceden, kötü ihtimalleri akla getirip tasalanmadan, olmayacak bir şeyin olacağını sanma düşüncesinden kurtulmamız gerektiğini öğrendik.
4.    Şems Hazretlerini Çok güzel olduğunu, ona baktıkça kendinden geçmenin ustası olduğunu öğrendik.
5.    Tanrı şarabının ağızsız içildiğini, sarhoş olmadıkça Şems Hazretlerinin üstün özellikleri taşıdığını göremeyeceğimizi öğrendik.
6.    Peygamberlere Tanrı şarabı sunulduğunu, onlara yaradılış serüveninin gösterildiğini öğrendik.
7.    Şems Hazretlerinin Peygamberlerden varlık geldiğini öğrendik.
8.    Mevlana hazretlerinin Allah’ın sanatının sonu olmadığını anlayınca ne sevgiye, ne bilgiye doymadığını öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Aşkın hastalık olduğunu, diğer bütün hastalıklardan iyi olduğunu, aşkı sözlerle yeterli öğrenip yaşamımıza katmamız için kişiliğimiz haline getirmemiz, iyice aşka bulaşmamız, aşık olacağımız Allah yakınına kavuşmamız, onu sevgili etmemiz gerektiğini öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2200 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2200. Her bakan gözün göz bebeğisin (Çok önem ve değer verilen, korunan, çok sevilenisin);
Her alıcının maksadı (Amaca götürecek kişi) sensin...
Her dağınık (Düzeni bozulmuş, karışık durumda olan) kişinin gücü sensin, her beli bükülenin kudreti (Yaşlıya kuvvet veren) sen.
 
Bana nimet (Yaşamak için gerekli her şey) verenimsin sen;
Yapayalnız gecede eşim-dostumsun sen...
Pek kerem (Soyluluk, ululuk, büyüklük, asalet) sahibisin, her derip devşiren (Bir araya getiren, toplayan), senin lütfunu (İyiliğini, yardımını) derer, devşirir (Toplar).
 
Her mal-mülk ıssının (Sıcaklığının) ulusu sensin:
Her helake (Yok olmaya) gidenin kurtarıcısı sensin;
Her yolcuya kılavuzluk eden (Yol gösteren, bilgi aktaran kişi) sensin;
Her sır yayanı dağıtan (Aklın erişemediği, açıklanamayan veya çözülemeyen şeyleri başkalarına anlatanı) da sensin.
 
Ne kadar susayım, susmaya yöneleyim diyorum da gene benim inadıma, aklımı, fikrimi tamahlara (Doymazlığa) düşürüyor, söze çekiyor, söyletiyorsun beni.
 
Yorulmuş, bitmişe sen su ver, iki (Madde ve mana) dünyada da saka (Evlere su dağıtan) sensin..
Kırılıp dökülmüşe sen yardım et;
Vefa (Sevgiyi sürdürme, sevgi, dostluk bağlılığı) konağı sensin ancak.
 
Sevinç burcunda yarıklar açıldı;
Gönül ordusu silahsız, pusatsız (Zırhsız, savaş arabasız) kaldı.,
Sağ kola külah sensin, sol kola giyim, silah gene sensin.
 
Şarapla (Tanrı şarabıyla) yıkılmış gitmişiz;
Kış dövmüş-ezmiş bizi...
Gözümüzü sana dikmişiz, tutya (Sürme) sensin çünkü.
 
Vefadan (Sevgiyi sürdürme, sevgi, dostluk bağlılıktan) yüz çevirme, arı-duru suya toprak serpip bulandırma;
Ab-ı hayat da sensin, utanç da sen...
Gönülle (Kalpte oluşan duyguların kaynağı ile) arka (Destek çıkan) da sensin, ebedi dayanç (Gerçeği onaylayan, olayların arkasındaki veya altında bulunan gerçeği açıklayan) da sen.
 
Gök seni çağırmada;
Senin için can vermede.,
Senin yüzünden ne ziyana uğrarsa hepsine deva (İlaç, çare) gene sensin.
Canının zekatı (Vergisi) olsun, kalk, şarap (Tanrı şarabı) getir;
Her yayanın bineğini sun...
Canımıza sakıy (Allah’ı sevdiren, Allah nuru saçan) sensin ancak.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretlerinin Allah yakını olarak yetkilerle donanmış, buyruk sahibi büyüğümüz olduğunu öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Aklın kolayca anlayamayacağı olayları yaşatan Şems Hazretlerini ancak sevgi dolu sarhoş kafayla yaşamak gerektiğini sonra aklın bu yaşananları anlayıp kabul edeceğini, isimlendireceğini, başkasına aktaracak duruma getireceğini öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2190 İNCİ BEYİT

 

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2190. Yel (Rüzgâr) gibi uçup giden düşünceye bir inattır verirsin, kaskatı kalakalır...
Yalvarma nedir bilmeyen gönüle de tutar, yalvarıştan bir kanattır, verirsin.
 
Gam bulutlarıyla kaplı gecede meşaleler (Ucunda alev çıkarabilen yanıcı bir madde bulunan, aydınlatmaya yarayan değnek) getirirsin;
Iztıraplarla dopdolu, daralmış gönülden bir penceredir, açarsın.
 
Biz aşkının Damaşk'ında (Şam’a), senin için yerleştik, senin için orasını yurt edindik...
Sense cilvelerinle, yüceliğinle nazlanıyorsun;
Tutuyor Azaz'a (Şam bölgesinde sarp yere) gidiyorsun.
 
Kim olur, birazcık suç yüzünden bütün suçluları vuruyor-kırıyorsun; 

Kimi oluyor (Bazen), ulu-ulu (Büyük-büyük) günahlara göz yumuyorsun.
 
Kimi oluyor (Bazen), padişahın yoksuluna padişah himmeti (Yardımı, kayırması) bağışlıyorsun:
Kimi oluyor, Kubad'ı (Davranışları kaba olana) da tamahlara (Doymazlığa) kul ediyorsun (Sevgiyle bağlanan, dost ediyorsun), padişahı da.
 
Nağmeler çıkaran neyi, ayaklarının altında kırıp döküyorsun;
Derken kırık dökük cengi (Dik olarak çalınan kanuna benzer telli sazı) meclise layık görüyorsun;
Ona nağmeler veriyorsun.
 
Zevk lavta’mızı (Yedi telli çalgıyı) kimi üç telli yapıyorsun;
Kimi de Buselik perdesini Hicaz'a çeviriyorsun.
 
Can, senin cömertliğinle can oldu, öz kesildi, güzelleşti...
Derken onu tutuyor, soğan gibi kabuğunu sıyırıp soyuyorsun.
 
A benim dayancım, bir bakışın akıl, fikir verir, karar bağışlar bana...
A benim padişahım, lütfun (İyiliğin) dayancımdır, eminlik yurdudur bana.
 
Sensin yapımın temeli;
Sensin dileğimin özü.,
Sensin varımın - yoğumun olgunluğu;
Sensin mahzenimin (Hazinemin) artan geliri.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretlerin belli bir davranış içinde olmadığını, beklemedik davranışlarda bulunarak iyi, yerinde, saygı duyulacak sonuçlar aldığını öğrendik.
2.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin sözüne ve davranışlarına göre yapısını oluşturduğunu öğrendik.
3.    Mevlana Hazretleri dilek olarak Şems Hazretlerini seçtiğini öğrendik.
4.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretleri ile sahip oldukları ile olgunluğa ulaştığını öğrendik.
5.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin sayesinde hakikat bilgilerinin hazinesine sahip olduğunu öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Mevlana Hazretleri istediğinden, aradığından, hayel ettiğinden, beklediğinden, umut ettiğinden en güzeli, en kuvvetlisi, en çekicisi, en verimlisi, en yararlısı, en kalıcısı her ne varsa Şems Hazretlerinde bulduğunu, hayran olduğunu, aşık olduğunu öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2180 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

 
2180. Aşk yüreğime girdi, yerleşti;
Gönül, tümden sırça kesildi...
A oğul, yavaş gir;
Sakın testiyi kırmayasın.
(Çok değerli, çok ince ve narin olan Şems Hazretlerine saygıda çok dikkat ve özenle yaklaşımda bulunmamız gerekir)
 
O lütuf sahibi güzel (Şems Hazretleri), eşin dostun oldu ama saçına el atma (Saygı sınırını aşma, mesafeyi koru);
Sakın testiyi kırmayasın.
 
Onu tanımadıkça gönlünden kıyaslamaya kalkışma...
O başkadır, sense büsbütün başkasın,.
Sakın testiyi kırmayasın.
 
Gönüllerdedir, sırça gönüllerdedir o...
Aman, yavaş geç;
Sakın testiyi kırmayasın.
 
Tanrı insanda göründü;
Hayır (İyilik)-şer (Kötülük), bir araya toplandı;
Şaşırma bu kazaya, bu kadere...
Sakın testiyi kırmayasın.
 
Tebriz'li Şemseddin'le beraber oturup kalkıyorsun ama hünerden laf etme;
Sakın testiyi kırmayasın.
 
Güneş kuyumcusunu altın, gümüş kesen makasa bağlamadasın;
Akşam gömleğine Ay'dan süsler, bezentiler işlemedesin.
 
Geceyle gündüzü, bu Habeş'le Rum'un enini-boyunu, onların törelerine uyar da gah (Bazen) kısaltırsın, gah (Bazen) uzatırsın.
 
Kimi olur, kulun (Sevgiyle bağlanmış, sevgi, dostluğuna devam edenin) geçici işini doğrultursun, gerçek edersin...
Kimi de olur, gerçeği tutar, alay haline kor, geçici birşey yapıverirsin.
 
Bu ne keramettir (Ermiş insanların gösterdikleri doğa üstü, şaşkınlık uyandırıcı davranışlara) ki kapılar kapalıdır.,
Gene de tutar, onun yüzünün hayalini bu kapalı kapılardan geçirir-gidersin.
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Aşk insanın yüreğine yerleşince kalpte oluşan duyguların kaynağında değişimler olacağını, kendi isteğimiz, arzumuz yerine sevdiğimizin istekleri ve arzuları öncelendiği için davranışlarımıza da özen göstermemiz, dikkat etmemiz gerektiğini öğrendik.
2.    Allah yakını sevgilinin sevgiyle yaklaşımında saygı sınırını aşmamak, kendi seviyemizi unutmamak gerektiğini öğrendik.
3.    Allah dostunu sevgili edinenin onu başkasına benzetme veya karşılaştırarak değerlendirme yanlışına düşmemesi gerektiğini öğrendik.
4.    Allah yakınının yeri gönlümüzde olduğunu, kolay kırılan gönülde olduğunu hiç unutmamak gerektiğini öğrendik.
5.    Tanrı’nın kendini insanda göstermesini, iyilik ile kötülüğün bir arada olmasına şaşırmamamız gerektiğini, çünkü yaratan böyle istediğini bilip seviyemizi yitirip eleştiri yapmamak gerektiğini öğrendik.
6.    Şems Hazretlerine yaklaşanların kendi ustalığından, becerikliliğinden söz edip saygı sınırını aşmamaları gerektiğini öğrendik.
7.    Allah yakını çok değerli işler yaptığından bizi değerli süslerle bezendiğini, üzerimizde istediği değişiklikleri yapacak güçte ve yetkide olduğunu öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Allah yakınının keramet gösterecek, olağanüstü işler yapacak yetkisinin ve gücünün olduğunu, Allah dostlarının yaptıklarını ancak bakış-görüş ışığı olanların görüp anlayabileceklerini öğrendik, anladık.  
                         *
RAVLİ
 

DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2170 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2170. Suçsuz aşığını sevaba girmek için öldürüyorsun da sonra şehitlerin mezarları başında ezan okuyor, namaz kılıyorsun.
 
Kimi sakıyler (İnsan ruhuna  Allah’ı sevdiren, Allah nuru saçan) gibi başlan aklı alıp gidiyorsun sen;
Kimi de çalgıcılar gibi nağmelere dalıyorsun sen.
 
Ayrılık neyini üflüyorsun;
Irak neyini çalıyorsun:
Buselik perdesini Hicaz'a eş ediyorsun.
 
Yoksulun canını, gönlünü, tutsağın yaralı gönlünü güzelliğinin sadakaları ile niyaz haznesi (Yalvarış, yakarış hazinesi) haline getiriyorsun.
 
Feleğin perdesini yırtıyorsun, padişahlık cilveleriyle cilveleniyorsun... Eyaz'ın saltanatını sürüyorsun da padişahların taçlarını kapıyorsun.
 
Benim aşkımsın sen, aşkın hiç şekli mi olur?
Şu şekle bürünmüşsün (Görünüşe, kimliğe girmişsin) ya;
Mahsustan yapıyorsun bunu.
 
Sonsuz bir haznesin sen;
Hazneye padişahın turası nerden vurulacak?
Bir yanına vursan bile orasını kesmek için vurursun.
 
Zenginliğe dal da sus. utan artık.,
Niceye bir onun zenginliğinin yanı başında tamahlara (Doymaz) ümitlere sarılıp feryat edeceksin?
 
A şeker dudaklı, sakın testiyi kırmayasın...
A taş yürekli, sakın testiyi kırmayasın.
 
Onun sarhoşu oldun mu, elinden şarap içersin.,
Fakat tehlikeli bir soluktur o;
Sakın testiyi kırmayasın.
 
                        ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN 
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Şems Hazretleri kendisine aşık olanları değişik yollar, yöntemler, davranış , işlem uyguladığını öğrendik.
2.    Şems Hazretlerinin sonsuz bir hazine olduğunu, padişahlara hükmettiğini öğrendik.
3.    Şems Hazretlerinin Tanrı şarabı ikramını bitirmemesini Mevlana Hazretlerinin istediğini öğrendik.
                            *
İşte böyle yaren;
Çok değerli, çok ince ve narin olan Şems Hazretlerine saygıda çok dikkat ve özenle yaklaşımda bulunmamız gerektiğini öğrendik, anladık.
                         *
RAVLİ