Sultan Veled buyurdu ki:
Büyük babam Sultan-ül ulema
Bahaeddin Veled (Tanrı onun zikrini yüceltsin)
müritlerine ve dostlarına:
“ Oğlum Mevlana Celaleddin’e
hürmet ve izzet (ikram) gösterin, büyük izaz (Aziz
kılın, saygı gösterin, ikram edin, ağırlayın) da bulunun.
Çünkü o asildir ve aslı da
hayli büyüktür.
Onun asaleti de ezelidir (Başlangıcı olmayan geçmiş zaman).
Büyük annesi Şems-ül-E’imme-i
Sarahsi’nin kızıdır ve o Hüseyin’in (Peygamberimizin
torunu, Hz. Ali’nin oğlu) neslindendi.
Şems-ül-E’imme, her fende
hiçbir bilginin rüyasında bile göremediği nefis birkaç kitap yazmıştır.
O asrın büyükleri,
peygamberleri katledenleri ve velilerin deccallarının (Yalancıların
ve sahtekârların) eline düşmesinler ve bir fitne kopmasın diye o
kitapları meydana çıkartmamayı uygun buldular” buyurdu.
Nitekim demişlerdir ki: Şiir:
“ Cahiller
cehalet ve körlüklerinden bilmedikleri ilmi inkâr ederler.”
“ Tam
ve halis bir imanı bile bilmedikleri için küfür zannederler”
Bu kitapların bazılarını
gösterdiler, bazısını da Dar-ül-Halife olan Bağdat‘da mühürleyerek bıraktılar.
Bu kitaplar orada hala
duruyor.
Derler ki o ulu kişinin zekâ
ve akıllılığı o derecede idi ki bir gün hükümdar caminin kapısına bütün halkın
ve babalarının adlarını yazsınlar diye kâtipler oturtmuştu.
Cuma namazından sonra ilk
önce Şems-ül-E’imme tutulup yazıldı.
Şems-ül-E’imme baştan son
ismine kadar cetlerinin isimlerini birer-birer saydı ve bu onun velilik ve seyyieliği
üzerine kurulmuş.
***
ARİFLERİN MENKIBELERİ, Şark
İslam Klasikleri 29,
Ahmet Eflaki, M.E B.
YAYINLARI 489
***
Neler öğrendik:
1. Asalet geçmişten gelir, korunarak ve yüceltilerek bir
sonraki kuşağa emanet teslim edilir.
2. Yaren sen geçmişini bilmiyorsan sende asilliğin
başlamasını sağlamalısın ve başlamalısın.
3. Eğer bu satırları okuyorsan zaten yüksek âlemde
asilliğin ve yüceliklerde hissen vardır.
4. Biz geçmişimizi yitirsek bile iyi bir geçmişi olan
Mevlana ailesine yakın olarak onların asilliği şemsiyesinden sevinçli yaşamayı,
yücelmeyi öğreniyoruz.
5. Bu satırları tesadüfen okuyorsan sonraki bir yazıyı
okumazsın.
6. Her cins kendi cinsine gider hükmümce sen de kendi
cinsine doğru gidersin.
*
İşte böyle yaren;
Herkes kendi aslına döndüğünü
öğrendik, anladık.
CAHİL
İlmin şeref ve fazilet (İyilik etmeye, fenalıktan çekinmeyi sağlayan huy) verdiğini
bilmezler, anlayamazlar.
Âlimi bilemezler.
Anlamadığı bir şeyden fikir
yürütür, yanlış ve esassız açıklamalar yaparlar.
Kötülüğü meşru ve meşhur
ederler..
Çirkine, güzelden daha fazla
şöhret verirler.
İlim sahibinin hatasını
yakaladı mı yayar ve şamata eder.
Canları ve başları pahasına
üzerine düşüp uğraşıp didindikleri mal peşindedirler.
Malı korurlar.
Çocukken verilen oyuncakla oynar, büyüyünce
kendi edindiği eşya ile oynar.
Kördür göremez, sağırdır işitemez.
Fakirlikten ve yoksulluktan çok korkar.
Cahil, cahiller içinde şöhret
olur.
Cahili okutur öğretirsen
sonunda kendini senden daha alim görmeye başlar.
Bilmez, bilmediğini de bilmez, bu cahildir.
Eğitilmez kendi haline bırakmak gerekir.
Yapılanın maksadını doğru değerlendiremez,
tepkileri anlamazlıktan gelir.
Âdeti unutkanlıktır.
AHMAHLIK VE ÇARESİ
Yaşamımızda yaptıklarımızı ve
söylediklerimizi ölçü almadığımızda doğru, haklı ve akıllıca yaptığımızı
zannederiz.
Ölçü aldığımızda ahmakça
davrandığımızı fark ederiz.
Kanuni ölçüler, ahlaki
ölçüler, vicdani ölçüler, dini ölçüler söz ve davranışlarımızı doğrulamadıkça
zan perdesi içinde kalırız.
AHMAK:
1. Eksiğini, hatasını,
öğrenip düzeltilmeyi kabul etmez.
2. Dostluğunun sonu, zararla, ziyanla, kinle
biter.
3. Dost olarak yaklaşırsan kendini büyük
görür.
4. Uzaklaştığın zaman tasalanır, kederlenir.
5. Konuşmaya gittiğin zaman konuyu kendi
istikametine çeker.
6. Kendi haline bırakıldığın zaman problem
çıkararak konunun içine çeker.
7. Uyarı yaparsan, türlü sıkıntılara sokar,
arkandan laflar gelir.
8. Kötülük eder de iyilik yaptım diye teşekkür
bekler.
9. İyilik eder de kötülük ettim diye özür
diler.
10. Bayağı ve aşağılık hareketleri
bitmek tükenmek bilmez.
11. Biraz fazla para verirsen
her şeyi yapar.
12. Tedavisi başkası
tarafından tedavi yapılamayan bir hastalıktır, doktorları bile aciz bırakır.
13. Kendine vaaz ve nasihat
etmez, başkalarına eder.
Kendi kusurunu görmeyip başkalarının
kusurlarını görür.
14. Huyu daima huysuzluk
etmektir.
15. Pintidir, cimridir, ancak
herkesten cömertlik bekler.
16. Fakirlikten ve
yoksulluktan çok korkar.
17. Sağdan soldan öğrendiği
bir iki konuyu bilginler ayarındaymış gibi konuşurlar.
18. Ben ne yapabilirim diye
düşünmez.
Kim bana ne yapar diye hep
bekler ve çevresini kendisine bir şeyler yapsın diye zorlar, edepsizliği silah
olarak kullanır.
19. Aklını arzularına ve
isteklerine göre kullanır.
20. Uygun yer, zaman, kişi,
söz, davranış seçemez.
21. Sözü ile yaptıkları
birbirine uymaz.
Yarin ne yapacağını tahmin edemezsin.
22. Dostunun kanını dökerde
kolum yoruldu diye mirasçısından para talep eder.
23. Kendisinde olanı başkasından
ister, bekler.
24. Sır saklayamaz, duymaması
gereken kişiye sözü ulaştırır.
25. Aklını ortak yararlılık
için kullanamaz.
26. Yanlış olduğunu söylediği
halde aynı yanlışı yapar.
27. Aklını doğru
kullanamayana deli denir.
28. Bulaşıcıdır.
Bulunduğun yer de bir ahmak varsa bile
kaç.
29. Eleştirildiği zaman tüm
gizli utançları ortaya döker.
30. Hayal âlemindedirler,
gerçeklerle yüzleşmekten kaçarlar.
Kendinde ve yakın çevrende bu verilere uygun
davranışlar göreceksin.
Sen ancak kendini düzeltebilirsin.
O kişi istemediği takdirde asla
düzeltemezsin.
Yapacağın ancak ölçüleri hatırlatmak olmalı.
Yapılacaklar:
Beğenilen ve sevilen ilim
adamlarının kitaplarını oku.
İlim adamlarının toplantılarına
katılmaya çalış.
Radyo ve televizyonda bilgili
insanları izle, dinle ve not al.
Şüphe, vesvese ve unutkanlık bilgili
insanın hastalığıdır, ahmaklıkla karıştırma.
Topladığın notları kolay
bulabileceğin konularda ayrıştır.
Bulunacağın ortama yukarıdaki
verileri ölçü alarak orada kalma süreni ayarla.
Yanlış kişilerle
beraberlikten ve onların farkında olmadan verdiği zararlardan kurtulmak için
yalnızlığı tercih et.
Uzun hedefler koyarak ve bunlara ulaşmak için
hayal âlemine dalma.
Kısa ve sonuçlarını alabileceğin kısa vadeli
hedefler koy.
*
RAVLİ