DİVANE MEHMED ÇELEBİ İÇİN YAZILAN ÖVĞÜLER

(Yanlış gidişi geri çevirip, Allah’la bağ kurduran özellikleri olan, yontup şekil veren, Allah’la ilgili konularda şerefli, onurlu, saygı duyulan sultan)

(Temiz, pak, kimseye söylenmeyen Allah’ın gizlediklerine sahip)

                     MUSAMMATLAR

                                1

Vücudumu bu iklime verip şeytan atlılarına yağmaya verdim.
Göründü her taraftan yemin etmiş görünen askerler.

Biriktiler bölükçe duaları kabulüne çıktı küçük çocuklar.

Korkusuzluktan emin olmaya, yol gösterenin ah ile ağlaması.

Girip alıyor yalnız başına gönülleri.

Baştaki kılıçtan yardım geldi, gizlice dünyaya dönenden.

Yardıma gelen kılıcını çıkarmış kınından iyilik yolunun aslanı.

Âşıkların başkanı Hazreti sultan Divani.

                                 2

İçten yalvaranlara birlik olup beraber kılıcınla savaş yap.
Güneş gibi doğup karma karışık karanlık inancı dağıt.

Yine aslanlığını ispat edip iyilik adına ağlayanlardan oldur.

Bozulmuş çaresiz askerlere bağış kalesi ol.

Bizi büyük yaptığını zannettiğimiz vücut istekleriyle savaşan yap.

Bağış vaktidir, bu oyalanmayı kontrolünle dağıt.

Yardıma gelen kılıcını çıkarmış kınından iyilik yolunun aslanı.

Âşıkların başkanı Hazreti sultan Divani.

                                  3

Dünyayı Moğollar gibi doldurdular ikiyüzlü olanlar.
Saflıktan oluşan dikkatsizliğe ağlayan uyanıklar.

Güçleri kalmadı beklemekten yandı hep âşıklar.

Yalan dünyayı terk etme arzusuna girdi içten bağlı olanlar.

Bu haksızlığı uzaklaştırmak için ah ettikçe yandı âşıklar.

Bak yiğitlerin her biri ulaşmak için bir yol sayıklar.

Yardıma gelen kılıcını çıkarmış kınından iyilik yolunun aslanı.

Âşıkların başkanı Hazreti sultan Divani.

                                     4

Boş inanca düştü inkâr edenler, bu yönlü çalışma kalmamış asla.
Dünyada özü sözü doğru olup aslan gibi manaya hücum eden kalmamış.

Evliya topluluğunda küçük bir kuvvet dahi kalmamış asla.

Sanırlar kendilerini Allah hâşâ bağışları kalmamış asla.

Can sıkar arkadaşlıkları aslanlık kalmamış asla.

Ölüp gidenlerin çevresinde kuvvetli cevherler kalmamış asla.

Yardıma gelen kılıcını çıkarmış kınından iyilik yolunun aslanı.

Âşıkların başkanı Hazreti sultan Divani.

                                         5

Celaleddin-i Rumun aynısısın Allah için kendisisin.
Allah’a yakın olanların padişahı ve efendisisin.

Gerçeklik bağından kurtulmuş topraktan yükselen yücesin.

Mevlevilik doğru yolunu tutanların beğenilen fikirlerine sahipsin.

O doğru yola giren yiğitlerin dev bağlandıklarısın.

Bu çatı altını iyi bil, acınır, esirgenir, korunur, derdinle dertlenilir.

Yardıma gelen kılıcını çıkarmış kınından iyilik yolunun aslanı.

Âşıkların başkanı Hazreti sultan Divani.

                            MÜSEDDES (Altı satır)

Hazmederek anlatılmış, temiz, pak, kimseye söylenmeyen nurlu gizli bilgilere sahip Sultan Divani.

                                  1

Zamana göre ilahi aşka dalmış Sultan Divani.
Hükümdarlardan sonrakileri dokuyan tezgâhsın Sultan Divani.

Soy temizliği ile öğünerek Allah’a bağlanmış derviştir Sultan Divani.

Soyundan gelen yüksek iyilikseverliğe sahiptir Sultan Divane.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                     2

Şerefe kavuşulan iki denizin gizlenen ayrılıklarını bilen kuvvette.
Boynu sığınılacak yerdir, ruh ile ilgili tarafları çoktur ve parçalıdır.

Olgunluk güzel yüzünde göz olmuş gençliğinde gizlice ulaşmış   

Takip edenler bu parlak elması tarif edemezler.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                       3

Güneşin etrafında Ay gibi dönen topluluktadır.
İnkâr edenleri topluluğu uzaktan kılıcı ile öldürür.

Vücudu dilber arı gibi Sina’da gizli söylenenleri söyler.

Yaşlıların başı, gencin gölgesi, sığınanları koruyandır.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                         4

İki ayakla yürümeyi dokuyup hazırlayan, efendilik yolunu gösterendir.
Kafasında tasarlayıp geri dönmesi, bilgiçlik yolunda ayna tutmasıdır.

Yuvarlak gözüne çekilen sürme ile parlaklığı gören insandır.

İkiyüzlüler sözde kalıp uygulamadıkları için cennetten pay alamazlar.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                           5

Cennete uçmaya en kıymetli gönüldür, yanmaktan korur kapısı.
Ne bilir değerini etrafında dolaşanlar, rüzgârın çöldeki kaybetmiş yolunu.

O nimet elden kaçmıştır, yolcu uzatma ah-ını bu can evinde.

Efendi ol ki ara sıra tunç kalbine zamanlı zamansız gelsin.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                             6

Meydan başının sözlerini baş tacı edenler çalışmalarında kılıçtır.
Her zaman dertte bırakmaz, bilene atasından gelen iyiliği bağışlayana.

Âlemin güzelliklerine boğulmuş, kazanmış, iyiliksever denizine ait.

Kutluluğun yüksek noktasına yakın taç giyecek çalışmalar yapar.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                              7

Ne hoş, güneşe ışık veren gönlü inananların incisi arasına sokan.
Ne hoş gözü, ruh fitilini Ay ruhu ile ateşler konuk evinde.

Aklım karanlıklara düşmüş, yolu kaybetmiş, başkalarının eline düşmüş iken.

Kabul etmemek inatçılığındandır, herkesin süsü olmuş bu gidilen yol.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                                8

Şahların şahı yoksul, bu yolda oturan teşkilatlı topluluk.
Hiç kimseye gelmez bu âlemde taç, taht ve böyle ikram.

Sözün değerini bilen büyüktür, doğruluk ve gerçekçilik amaç olmalıdır.

Bilir becerikli olan saygıdeğer ruh, iyiliğe karşı kendini borçlu hisseder.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                                   9

Daima payını almış bu sofranın hoşluğu doğru ve gerçek kulu olanlaradır.
Yıkılmış olarak, iyilik ederek yeniden meydana gelmek için aşka susa.

Yokluğa susamışları yok etmedikçe ikiyüzlüler.

Saflık, berraklık diyerek içkili meclise devam etsin iki dinleyen yüzlüler.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                                     10

Hayret! İslam-a inanma, hükümlerini kabul etme, sonra da Hakka ulaş.
Hak katı cilve yoludur, yüzünü sevdiğine ve âşıklarına gösterir.

Odur hala saygı duyulan mühür, Hakkın halka.

Çok dinleyen olur dini öğütlerde bulunanı, senin masallarını dinlemek için.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                                        11

Eğer, dünyayı özleyişin perişan, yaşayışın alt üst olur ağlar ve kızarsın.
Olur, kirpiklerin gözüne diken, eğri bakan siyah gözün gül yüzüne.

Eğer, bir bakışla kıskanmadan soyunursan kan ve öfkeden.

Amma fark edemezsen yün döşeksiz soğuk mezarı.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane.

                                       12

Görürsün iç yüzünü, devam edersen istediğin umudu bulursun.
Aklın ve fikrin su kaynağı olmaz, kıl kadar renk ve koku alamazsın.

İzinle girilen yer semada, kanatsız olanları melekler süpürür.

Ne olur, bir bakış o anda bilen ve ahlaklı olanlar etse.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                       13

Hazır olmadan makama oturmak isteyen kovulur.
Hazır olmadan göz diken bakışta olan kovulur.

Kayıtlardan kurtulmuş temizlenmiş göz saygı duyulandır.

O kimse ki suyu bulanık, rüzgârı şiddetli tozlanır, kirlenir.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                         14

Bilen oğlu bilen başlangıçta Levhi-Mahfuzdaki defterden bağlam kurar.
Saflık ve berraklık içinde bir araya toplar, sıraya kor, öyle bağlam kurar.

Dinlemenin ışığı usuldür, Mevla’ya mensup olanlar meydanı aydınlatan ışıktır.

Uzak bir yoldan gelen uyandırıp fitili ateşleyip esasları gösterdi.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                           15

Ölümü araştır, Hakkın rengi doğruluk ve insaftır, bu yolda savaşan kutsaldır.
İçinden ve gönülden çalış, belinden gelen döl kuvvetini boşa akıtma.

Saf ve berrak olana zamanı gelince gözükmek gönül sahibine borçtur.

Bilmeyene hayret! Mesnevi yeterince doğruluk yolunu anlatmıştır.    

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                               16

Taraftarı çok olan bu toplulukta bu sebep ederek zenginleşme küçük görülmedir.
Güzel yüze ulaşmak yüzüne gözüne, güneşin verdiği sıkıntıyı verir.

Karamsar kulağa sahip olanlar, durulan bu yerde hizmet ederek eminliğe ulaşır.

Anlatılana karşı yorum yapan ayıplanır, anlamamışsındır sonra anlarsın.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                       17

Dünyada beğenilen güçtür, beğenilen hedef hür iş güç yapmaktır.
Alışagelen usul renksiz, karanlık, gizli düşmanlık yapmaktır.

O büyük sultanları yaşam hikâyelerinden onun kişiliğini hatırlarız.

Allah’a yakın ve hür ermişlerin bağışları ve işaretleri çoktur.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane

                                           18

Tamam, oldu mademki bu rüzgâr temiz rüya yolundan.
İstekle inanıp hizmet eden öbür tarafta temizlerin yanına geçer.

Yalvarırım can gözün aydın ve parlak olsun, temiz olanı Allah ilerletir.

Uygun olmayan göremez perde çeker kendine, öpülmez dudağından.

Yetkilidir bağışlamaya, ümitlere, dileklere, isteklere Sultan Divane.

Asalet sahibidir, saygıya layıktır sultan Divane
                                                         *

Sakıb Mustafa Dede

                               MÜSEDDES

O övülen Muhammet’tin sözün kısası parmak ucu yetiştirici Sultan Divani.

Yaptırıp verdi çok dergâha güzelliğe ait düzgünlük.

İkinci büyük dense uygundur, taraftarı olarak, saygı duyarak.

Altta olanlara sahip çıkar, sığınılacak yerdir, her yıl kabul eder.

Allah yardımıyla galip gelmiş, bayrak olmuş, büyük Celaleddin-i Rumi.

Alışıktır aşka, sığınılacak yerin bayrağıdır, büyük Celaleddin-i Rumi. 

                                                                        (18.Bend) BEKAYİ DEDE

                                   TARİH KIT’ASI

                                               1

Mevlana’dan sonra ikinci yol kurucusudur.

Yapılandıran bu, örneği olmayan insanı yerinde yapan bu.

O kişiye temiz derler o Hazret-i Sultan-ı divani’dir.

Sözlerinin içi dolu, yankı yapan, âlemde yücedir.

İran şahından Divan-ı Kebir’i almak için hazırlandı.

İran’a gitti, şaha olağan üstü mana ile olay gösterdi.

Şahın oğlu Elkas’ı(sofu Mirza) kendine kul etti.

Hırkasının içinden Kara hisar’a bir baktı, bir baktı.

Yanındaki efendileri kaleye çıkardı külahları kılıç etti.

Olağan üstü hareketleriyle İran askerlerini yok etti.

Âşıklar etrafındadır, yüzleri o kişiyedir, etrafında kutsal melekler dolaşır.

O kişinin rütbesi de yüksektir, dergâhı da yüksektir.

                                                    2

Kurala bağlı olmadan izin verilenlerin Allah’tan işitilerek öğrenilen ilim yeri.
Kurala bağlı olmadan Allah’tan işitip öğrenmeye alışanlar meşhur olurlar.

Bülbüller saygı duyar temiz, katışıksız, içten bağlı aileye ait olana.

Vücudu iyi koku dolu, yankı yapan, yabancı maddelerden ayrılmış.

Gidip seksen asker dervişle İran’ı salladı.

Meğer Allah’a yakın büyük meleğin askerleriyle arkadaştır.

Nefesi faydalıdır, görüşü olmayanlar için Meryem oğlu İsa’dır.

Ki, kılıcı hareket etmesiyle tesiri Musa’nın Asa’sıdır.

İyi bak, ziyaret et, doğru görüş dersi al şu dergâhtan.

Aba-Puş Bali efendilikte tek olan güzel büyüktür.

               SAKIP DEDE MEDHİYESİ

                                                 1

Atamı kılıcıyla ermiş yapan özünü rahmete vermiş Sultan Divani.
Bulunduğu yerde kırkı dört yüz ekmek yapar, avlusunda Divani.

Hazinenin hâkimidir, kilidi ondadır, sözü baştanbaşa yürüyüştür.

Azgına kadar doludur, amacı dünya kadehini devretmektir.

Meydana çıkıp koruyan, kökten büyük ve asil aileye mensup yüce efendimiz.

Ki, vererek bağışlamıştır, ayı güneşe kolay çevirmiştir.

İskender gibi fetih eder, Anadolu’dan olanı besler yetiştirir korur.

İki ulusa çalışır, en altta olan İranlı ve Türkü güzel ve alımlı yapar.

Dünyada başın yukarıda, tunçtan kalbin, değerli malların, vazgeçmen zor olsa.

Ziyaret ettikçe Horasan şahının şehit kabrini.

Yeteri kadar Allah’a şükredemiyoruz, bu yerin fakiriyiz.

Sakıb gibi beslenen ol.

Ki, ele geçir, asalet sahibi sağlam ve doğru kıymetli taşlı kemer tokasını.

                                                      2
Yetkilidir, vekildir yerine, istekleri gerçekleştiren Sultan Divani.
Asalet sahibidir, büyüktür sultan divani.

Şaşılacak şey! Feryat da yetişen, ufuklar açan canların hâkimidir.

Gözcüdür dünyada şimdiki zaman Sultan Divani.

Sonradan gelen gizli olanları kimseye söylemeyen gizliliğe sahip.

Bilgide safları yaran yiğit Sultan Divani. 

Ne olur, güneş güneş ışığının etrafında dolanan hayale sahip göz.

Etrafında dolanacağın, yüzünü döneceğin, isteklerine kavuşacağın kişidir S.D.

Ne üzül, ne aklına yol gösterene uy, onun gölgesine gel, çok güzeldir.

Gidişte, tarzda, yolda, çeşitlilikte baştır, koşan dolaşandır, Sultan Divane.

Odur varlığı doğru, sözü denizdir, canının imdadına yetişir.

Oyuncuların sığındıkları ve bulunduklarıdır Sultan Divani.

Yeter Sakıb yokluk yolundan mutluluğa ulaştıran bu yerde olmak.

Şahların şahı yüksek mutluluk yolu sahibi Sultan divani.

                               RAGIB 3

Efendi olmanın sıkıntısını çekerek sevgi ile o fırında piş.

Allah diyerek söyle ve düşüncelerinde boşluk bırakma.

İç dünyana, ruhuna yönel, ruhun yaptıklarını ney’den dinle.

Ney’den gizleneni dinlersin, bulunduğun yerden isteğine kavuşursun.

İç dünyanın güzellikleri ile kendiden geç, vücut isteklerini yok et.

Neşeden başka bir şey kalmasın, varlığın karanlıkta kalmasın.

Yanlış gidişi geri çeviren kişidir Hazret-i Sultan Divani.

Birlik ustasıdır, kaybettiği zamanın farkına varan eyvah der.

Allah’ın varlığında yok olmak isteyenin, anlam dükkânının başkanıdır.

Gizleneni söyleyen, doğru olan özü bilen, başka görüş sahibi var mı?

Amacına gören, duyan bul, Ragıp şahittir, mezarından yol bul.

Aç görüş gözünü ver hayatını peşin, gözün buradan iz arasın.

İRAHİM-İ GÜLŞEN’İNİN SEMAİYE MISIR’DA    

HOŞ GELDİN MANZUMESİ 4

Saygı değer, iyiliğe gelen, yaşamın kaynağı, hoş geldin.

Soyluluk gösterdin ey sultan çocuğu, hoş geldin.

Ney gibi inleyen, özden ayrılmış aşağıları her zaman dinlersin.

Ruh dili konuşan yüzümü gül toplayan yap, hoş geldin.

Güzel yüzlü Yusuf, kayıp gezmiş dolaşmış duanın kokusunu almıştır.

Ne olur verse burnuma o kokuyu, gönül alan her dost.

Sıcak rüzgârın tesiriyle üzüntü ve ceza görmüştü Mısır’ın gönlü.

Allah’a şükürler olsun ki, tedavi olmaz denen hastaya bakan, hoş geldin.

Kendime bakıp, zaman aydınlığında, kendimi yok sayarak, yaklaştım gönle.

Aklından güzel tatlı sözler söyleyen, hoş geldin.

 Üzüntü gitti büyükçe tunç kalbimden, hoşluk bağışladın.

 Baharın güzelliği gibi ay yüzlü, sevgilimizin gönlünü almış hoş geldin.

Acaba, gül bahçesi kulübemiz, yoksullar gül bahçesi olsa.

Gönlünü alçaltıp gam yiyen sultan uğrar mı? Hoş geldin.

                  VELED ÇELEBİ (RUBA’İ)

Sultan Divaninin yüz güzelliği doğruluk ve adalettir.

İki âlemde de sevilen olmaya layıktır, yakışmıştır.

Doğruluk ve iyilik filizlerinin görüldüğü bu yerde.

Görünen vücudu birdir, yalnızdır. Tekdir.

Faydalandığım eserler.

T.C.Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü yayınları: 34 Dr. Mustafa ÇIPAN 2002 yılında yazdığı DİVANE MEHMET ÇELEBİ adlı kitabı.

T.C. Afyon Kocatepe Üniversitesi 42 nolu SULTAN DİVANİ ve Afyonkarahisarda MEVLEVİLİK 2002 yılında basılan yayın.

Yusuf İLGAR tarafından yazılan 1992 basımlı Afyonkarahisarda Mevlevilik kitabı.

Fikri YAZICIOĞLU’ nun Afyonkarahisar Evliyaları ve İlim Adamları 1969 basımlı kitabı.

                                     *

RAVLİ

,

.

,