1.
Kendi aralarında
birbirini sevmeli, acıyarak esirgemelidir korumalıdır. (merhametli)
2.
Kardeşinin
hatalarına ve günahlarına Tanrı’dan af dilemektir.
3.
Kardeşlere Allah
iyilik ve hayır yolu açmışsa, işte bu cennet kapılarından bir kapı açılmış
demektir.
4.
Kardeş kardeşini
dost (yaren) edinmişse ahrette de devam eden kardeşlik olur.
5.
Allah için dost
ve kardeş olanlardan biri hangi makama yükselirse aşağıdaki olan onun
derecesine yükseltilir.
6.
Allah yolundan
ayıran, kardeş de değildir, dost da değildir.
7.
Doğumla gelen
kardeşlik ileride Allah yolundan ayrılmalara sebep oluyorsa bu kardeşlik hukuku
dışındadır.
8.
“Allah yolunda
birbirini seven, bu sevgi üzerinde yaşayan ve bu sevgi üzerinde ölenleri
kıyamet günü, Allah özel bir yerde korur.
9.
İyi niyetle
başlayan ve güzel bir netice ile biten kardeşlik kıymetlidir.
10.
Dikkat. “ Şeytan,
iyilik üzerinde yardımlaşan, Allah yolunda birbirini kardeş edinen, Allah için
birbirini sevenleri kıskanır ve aralarını bozmaya çalışarak birbirinden
uzaklaşmaları için çalışır.”
11.
Kopukluk ve
uzaklık başladığı zaman kardeşlik ortadan kalkar. Allah yolunda kardeşlik, yüz
yüze olmayı ve yüz yüze söylemeyi gerektirir.
12.
Kalbini
kırmayayım, ben şöyle söylersem o böyle anlar gibi dolaylı yollardan
söylenenler veya susmalar kardeşliğe ve dostluğa çok zarar verir.
13.
Cenab-ı Hak her
şeyde temiz ve saf (katışıksız) olanı severse sende kardeşliğin ve dostluğun
devamı için temiz ve saf olarak davranmalısın.
14.
Kardeşini
incitecek, aşağılayacak şekilde davranıp rahatsız etme.
15.
Kardeşinle aşırı
derecede şakalaşma.
16.
Kardeşine yerine
getiremeyeceğin söz verme.
17.
Nefsini öne
almazsan kardeşlik ve dostluk devam eder.
18.
Kardeşine iyilik
yapamıyorsan bari eziyet etme.
19.
Kardeşini
sevindiremiyorsan bari üzme.
20.
Kardeşinin ve
dostunun senin üzerinde hakkı olduğunu unutma.
21.
Kardeşinle ve
dostunla ayrılık olduğu zaman arkasından sakın kötü konuşma, hep iyiliklerini
dile getir.
22.
Kardeşin ve
dostun ahlaki yapısını değiştirmedikçe sert bile bakma.
23.
Kardeşinin ve
dostunun yaptığı bir hatadan veya kendisinde bulunan bir kötülükten dolayı terk
edilmez.
24.
Kan kardeşin,
gerçek dostun olduğu zaman sana yapıştırıcı, yakınlaştırıcı, kaynaştırıcı bir
kuvvet olur.
25.
Kardeşin hal ve
hareketlerinde meydana gelen değişiklik, sonradan meydana gelen zayıflıktan
ortaya çıkarsa, onun bu hareketten vazgeçip iyiye dönmesi beklenmelidir.
26.
Kardeşin kötülük
işlediyse hakaret edip kovma, sabrederek düzelmesini bekle.
27.
Kardeşin âlimse
belli bir zaman yanlışlığın içinde kalabilir çünkü o kötülüğün detaylarıyla
zararlarını anlamak için kötülüğün içinde yaşamak ister. Sabredersen dönüş
yaptığını göreceksin.
28.
Kardeşini menfaat
beklemeksizin ziyarette bulun.
29.
Kardeşini görünce
selam ver, sorusuna cevap ver, rahat oturması için ikramda bulun.
30.
Kardeşinin
ihtiyacına öncelik vermelisin.
31.
Kardeşinin sahip
olduklarını kıskanmamalısın.
32.
Kardeşliği ve
dostluğu o kişinin eşi bozmak kendi hükmünde kullanmak veya başkasıyla
paylaşamayacağı kadar kıskanç olabilir, bunun için bozgunculuk yapabilir,
dikkatli olmalısın.
33.
Kardeşlik din
temelli olursa ebedi olur, diğer kardeşlik ve dostluk dağılır biter.
34.
Kardeşini ve
dostunu kendinden üstün görmelisin.
35.
Akçak gönüllü,
kibirsiz, gösterişsiz davrananı aptal olarak değerlendirmek yanlış olur.
36.
Böbürlenen,
büyüklük taslayanla kardeşlik ve dostluk uzun sürmez.
37.
Kardeş kardeşe
nasihat etmelidir ve nasihatin yerine getirilmesinde acele etmemelidir.
38.
Geleceğinden
endişe duyup para ve mal biriktirmeye yönlenmiş kardeş kardeşlik hukukundan
uzaklaşır.
39.
Kardeş kardeşe
doğru yolu göstermek, ayıpları gizlemek, kusuru görüldüğünde açık, net
anlaşılır biçimde uyarması görevidir.
40.
Kardeş kardeşe
hatalarını ve ayıplarını dostça gösterince küsüp uzaklaşmak yerine teşekkür
edilmelidir.
41.
Kardeşinle dostluk kuramıyorsan bil ki
kardeşin daha fenalarla dost olacak, sana ve ailene laf söylenmesine sebep
olacaktır.
42.
Kardeşinden gelen
her türlü sıkıntıya severek katlanmalısın ki samimiyetin ve kabiliyetin belli
olsun.
43.
Ortak kullanılan
mala benim malım diyen kardeş gözden düşer.
44.
Kardeşine
verilmek üzere Allah’ın gönderdiği nimetleri ben kazandım, ben emek çektim, ben
yoruldum der sahiplenir paylaşmazsan yanında kardeş bulamazsın.
45.
Ortak işlerin
ağırını kardeşine yüklediysen kardeş ilk fırsatta uzaklaşır.
46.
Zarar olduğunda
hatayı kardeşe yüklersen o kardeş uzaklaşır bulamazsın.
47.
Hangi oğlan
kardeş iman ve ilimde üstünse o ağabeydir, baba vekilidir.
48.
Hangi kız önce
evlenmişse o abladır, anne vekilidir.
49.
Allah’ı anmayan,
dünya hayatından başka bir şey söylemeyen kardeşten uzak durmak gerekir.
50.
Kardeşinin ille
de sana boyun eğmesini istememelisin.
51.
Kardeşinden gelen
hoşuna gitmeyen davranışı büyütmemelisin.
52.
Kardeşinden sana
gelen iyiliği de küçültmemelisin.
53.
Konuşurken keşke
şöyle yapsaydın, şöyle söyleseydin gibi sözler kardeşe ve dosta söylenmez.
Çünkü o şartları yaşayan odur ve kaderini yaşayacaktır.
54.
Kardeşinden ve
dostundan daha fazla başkasıyla samimiyetin soğukluk yaratır.
55.
Kardeşin ve
dostun gelmeden yemek yemeğe başlama, bekle beraber ye.
56.
Kardeş kardeşe,
dost dosta nereye gidiyorsun, ne kadar istiyorsun demesi uygun değildir.
57.
Kardeşten bir
yardım istediği zaman, bunun sebebini, gerekçesini ve miktarını sormaz, ona
istediğinin misliyle verilir.
58.
Kardeşe ikram
için zorlanmaz evde ne varsa ikram edilir.
59.
Kardeşine olduğu
gibi görünmelisin, yapmacık tavırlardan vazgeçmelidir.
60.
Kardeşinin
hatalarına ilaveler yapmaz, abartmaz.
61.
Kardeşini
kendinden özür dilemek zorunda bırakmamalı, onlara güç işler yüklememelidir.
62.
Aklından çıkarma
kardeşin sana peşinen sığınmıştır.
63.
Yalnızken nasıl
davranıyorsan kardeşin ve dostun ile birlikte iken de öyle rahat hareket
etmelisin.
64.
Kardeş kardeşin
her konuda lehine çalışır.
65.
Kardeşin sırrını
düşmanına veriyorsa kardeş hükmünden çıkar.
66.
Evinde kardeşin
varken kıymetli eşyan ve paran kayboluyorsa kardeş hükmünden çıkar.
67.
Eşine kötü gözle
bakarsa kardeş hükmünden çıkar.
68.
Çocuklarını
ahlaksızlığa yönlendirmeye çalışıyorsa kardeş hükmünden çıkar.
69.
Borç olarak
aldığını imkânı olduğu halde ödemiyorsa kardeş hükmünden çıkar.
70.
Kardeşler
arasında karşılıklı güven, disiplin, saygı, sevgi yok ise artık birbirine
yabancı hükmündedir.
Yaren, kardeşin ve dostun
senin bir parçan olarak düşünmeli ve davranmalısın.
Kardeşini Allah’ın emaneti olarak kabul
edersen işler kendiliğinden düzene girer.
* Kardeşin hep küçük kalmaz, onu senden ileri ve üstün duruma getiremediysen kardeşlik görevini yapmamış olursun.*
Kardeşlikte kıskançlık
muhakkak ki olacaktır, ama bu yıkıcılığa veya ayrılığa varacak kadar
tırmandırılmamalıdır.
Miras paylaşımında adil
olunmalıdır ve herkesin saygısını gören biri tarafından yapılmalıdır.
Kardeşliğin devamı için imkân
oluşunca ev ve sofra ayrılmalıdır.
Dini kurallara göre inancını
oluşturursan ve davranmaya çalışırsan birçok sorun kendini sıkıntı veren duruma
gelmeden hallolur.
Kardeşini sevme yerine
kıskananlar yalnız kalmaya mahkûmdur.
Çocuksa kıskançlığa devam
eder, buna doymazlığı ekleyerek hep kendine imkânları kullanırsan, bildiğini
saklarsan, imkânlarını kullanmayarak kardeşine hükmetmek için geri bırakmak
için uğraşırsan, ey yaren; kan beraberliğin olsa da kardeş hükmünden sevap
alamazsın.
Kardeşinle yokluğu
paylaştığın halde elin bolluğa erişince kardeşini dışlarsan, bunun karşılığını
elbette göreceksin.
Kardeşin cennete gireceği
zaman senin onun gönlünde yer edememişsen, hatta fenalığın kayıtlı ise sana
şefaat etmesini bekleme.
Hazreti Mevlana “Benim evladım benim belimden gelen değil, benim yolumdan gelendir” demiştir.
*
RAVLİ
