(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
8810. Soğuk-soğuk söyler ama çiftesi pektir (Tekme vuruşu sert, katıdır);
O eşeğe ayak uydurmazsın (Kaba, düşüncesize uyum sağlayamazsın) sen.
Uzaktan kalkar da sözüne bir delil (Kanıt) getirirse ters (Gönül ve cesaret kırıcı, inciltici, sert, huysuz) görmüşsündür;
Yüzüne çal o delili onun.
Bu gülyabani (Karanlık ıssız yerlerde, insanın gördüğünü sandığı korkunç hayalet), bir ömürdür (Dünyadaki yaşam süresi), seni çöllere çekmiş;
Gülyabaniyle bir güzelce bahse giriş.
Ne diye apışır (Yorgun, güçsüz ve şaşkın)-kalırsın ona karşı;
Bu duruşun da ne?
Cevap ver sözüne onun;
sözü tersinedir (Umulana, beklenilene karşıt olarak) zati (Zaten).
Sevgilim (Sevilen) gamlar (Üzüntü) çekmiş dostunu okşadı dün;
Sitemler (Bir kimseye, bir davranışının ya da sözünün üzüntü, alınganlık, kırgınlık gibi duygular uyandırdığını yumuşak bir biçimde söylemek) kırgınlık tatmış (Bir kimseye gücenmiş, gönlü kırılmış olan), cana (Yaşamıma) kendi tadından tad verdi dün.
Akla (Düşünme, kavrama, anlama yetisi) akıl üstünlüğü (Ayırt etme gücü, yol, çare, öğüt, çözüm, önlem öğretisi) verdi;
Kulağa küpe taktı.,
Tadı (Yaptığı işten zevk duymaya, almaya) tatlılığı (Hoşluğu, sevimliliği, şirinliliği) coşturdu, iki göze ışık verdi.
A benim için eriyip giden, a benden korkup duran;
Ben kerem sahibiyim (İyilik yapan, iyi huylu, eli açık);
Kendi aldığım kulu satmam ben dedi.
Bir bak da (Yüzünü, yönünü doğru olarak) seyret, ne yardımlarda bulunuyor;
Ne farklılıklar (Benzerlerinden ayıran özellikler) veriyor;
Yusuf, kendisi için ellerini doğrayanı anıyor.
Beni canı gibi kucakladı;
Kötü zan, şüphe gitti benden.,
O yeni yetişmiş, o terü (Çok) taze yüzünü omuzuma koydu.
Beni acze düşmüş (Elinden bir şey gelmez, çaresiz kalmış) görme, kimsesiz (Tek başına, yalnız, sahipsiz) sayma dedim;
Kızıl canfese (İnce, taze, ve damarsıza) dönmüş gözyaşlarıma bakma;
Altınla bezenmiş atlas (Sık dokunmuş, parlak yüzü ipek, tersi pamuk olan, bir tür ipek kumaş) seni giyinmişim, bunu seyret.
***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Hakikati olduğu gibi söyleyen, kişiyi öz eleştiriye sokan Mevlana Hazretlerinin sözlerini soğuk bulup uzak duranın kaba, düşüncesiz dünya hayatını anlayamayacağını, boyuna acı çekeceğini öğrendik.
Hakikati olduğu gibi söylenmiş sözleri tersine çevirip delil gösterene, değersizleştirmek isteyene kendi sözlerinin değersiz ve uygunsuz olduğunu yüzüne söylemek gerektiğini öğrendik.
Mevlana Hazretlerinden eğitim almamış kişinin gerçekte var olmadığı halde belli belirsiz ışıkların olduğu yerde karaltı gibi korkularının oluşturduğu durumlarda ne yapacağını bilemez durumda kalınacağını öğrendik.
Her kişi anlayıp yanlış kullanıma sokmasınlar diye Mevlana Hazretleri umulana, beklenilene karşıt sözler söyleyerek şaşırttığını, Mevleviliğin bütünlüğü içinde olmayanları şaşırttığı öğrendik.
Şems Hazretlerinin Mevlana Hazretlerinin üzülmesini istemediğini, canından Mevlana Hazretlerine tatlı can verdiğini, onu mutlu ettiğini öğrendik.
Aklın üstünde de aklın olduğunu, ayırt etme gücü, çözüm bulma, öğüt alma ve verme, cesaretler doğru çözümleri hayata geçiren aklın akıl üstünlüğüne ulaşabildiğini öğrendik.
Mevlana Hazretleri kendisinin iyilik yapan, iyi huzlu olduğunu, kendisinden korkup kaçmamak gerektiğini, kendisine sevgiyle bağlanmış kişiye kendi haline bırakmadığını, iyilik ve yardımlarda bulunduğunu öğrendik.
Mevlana Hazretlerini büyük kabul edip yaklaşanların yardım ettiğini, benzerlerinden farklı özellikler kazandırdığını öğrendik.
Şems Hazretleri kendisine sevgi ve bağlılıkla yaklaşan Mevlana Hazretlerini kavradığını, kötü şüphelerden arındırarak zannetmeyi ortadan kaldırdığını, sırların sırlarından bilgi verdiğini, yeni yetişmiş delikanlı haline getirdiğini öğrendik.
İşte böyle yaren;
Allah dostu Şems Hazretlerinin ve Mevlana Hazretlerinin Devlet (Tanrının yetkili kıldığı, sırlarını bağışladığı, ilmiyle kudretiyle desteklediği, yetki verdiği kişinin sözlerini doğru çıkardığı, isteğini kendi isteği olarak gerçekleştirdiği, diğer insanların kabul ederek boyun eğdiği, erdeme ve ölümsüzlüğe kavuşturmaya, insanları yönlendirme ve yöneltme makamının) sahibi olduklarını, etkilerinin ahrete gitmeleri ile yok olmadığını, ölümsüz olduklarını, yetki etkilerinin çok daha güçlü olduğunu, hakikati olduğu gibi görüp yaşamak ve hayatına uygulamak isteyenlere yardım ettiklerini öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
