(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor
8620. Evet, o kendinden geçişte (Coşkuya kapılarak, duygulanan) de bir başka çeşit akıl (Anlama, düşünme, kavrama gücü) vardır;
Fakat nerde uyanıklıktaki akıl (Bilgisizlikten kurtulmuş akıl) nerde korkulu, karmakarışık, darmadağın rüyalara dalış?
Kuş, kafeste kaldıkça bir başkasının buyruğu altındadır:
Kafes kırıldı da kuş uçtu mu, nerde ona geçecek buyruklar?
Akıl baştayken (Sürekli akıllı davranan) nefis (İnsanı dünyaya ve ahirete isteklerle bağlayan, hoşlanma duygusu veren, ihtiyaç bildirimleri emreden) suçlar işletir;
Fakat aklın aklı (Davranışlarının yanlışlığını sezerek doğru yolu bulmak uyarısı) geldi mi, nerde kalır nefsin suçları?
Beden, bedene dokununca (Cinsel ilişkiye girince) insan hamama muhtaç (Yıkanıp temizlenip abdest almaya mecbur) olur:
Fakat ruhların (Özlerin) birleşmesinde hamama ihtiyaç yoktur.
Sen, özüne ram oldun mu (Boyun eğdin, itaat ettin mi), bütün dünya da sana ram olur (Boyun eğer, itaat eder)..
Rüstem'in (İranlı kahramanın) oğluysan nerde kara-yağız (Esmer) atın.
Pişmiş yemekten vazgeçtiysen esriten (Sarhoş eden) şarap gerek sana.,
Peki, hani kadehinde şarabın (Tanrı şarabın), nerde ağzında şarap (Tanrı şarabının) kokusu?
İçtiysen gizlilik alemine salına-salına, ayaksız git.,
Sarhoşsan sarhoşcasına gel;
Belletiş (Öğretmek), nerde gerek sayış (Önemsemek, değerini ve üstünlüğüne hürmet etmek)?
Aşka kulluk etmek (Aşırı sevgiyle bağlanmak) farzdır (Yapmak zorunda kalınandır);
Nerde farz (Müslümanlıkta, özür olmadıkça yapılması zorunlu, yapılmaması günah sayılan ibadet), nerde sünnet (Hz. Muhammed'in Müslümanlarca uyulması gerekli sayılan davranışları ve herhangi bir konuda söylemiş olduğu söz), nerde vacip (İslam dinine göre yapılması gerekli olan)?
Hani belletiş (Öğretmek), nerde gerek sayış (Önemsemek, değerini ve üstünlüğüne hürmet etmek)?
Canla-başla aşka sarılıp (Büyük bir istekle hayatını ortaya koyup, kendini tamamen verip benimseyerek)
oynamak.,
Sonra da ondan tiksinmek (Kötü, iğrenç veya aşağılık bularak ondan uzak durma duygusuna kapılmak) ;
İmkan mı var (Olma ihtimali yok) buna?
Adamın kolunu-kanadını bağlamış (Hareketsiz bırakmış) aşk nerde;
Onun, insanı ağırlaması (Saygı göstererek onun her türlü rahatını, gereksimini sağlamak, ikram etmesi) görülmüş müdür hiç?
Aşkının yüzüne vurulsa (Ayıplanarak kusurunu yüzne söylemek) bu, onun canına huzur (Dirlik, baş dinçliği, gönül rahatlığı, rahatlık, erinç) verir.,
Oradaki zahmet (Güçlük)-meşakkat (Zorluk), lütüftan (İyilik ve yardım)-ihsandan (Bağışlama, bağışta bulunma) başka birşey midir ki?
***
DİVAN-I
KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ
GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Aşığın coşkuya kapılarak kendinden geçişinde bir başka akılda uyanık olduğunu, korkulu, karmakarışık, darmadağın rüyalara dalmadığını öğrendik.
Kişi esir olunca buyruk altında olacağını, özgür olanın buyruk altında olmaktan kurtulacağını öğrendik.
Kişinin aklı başındayken nefsi isteklerin ihtiyaç gibi algılanıp suçlara yönelttiğini, aklını kontrol eden akla sahip olanın yanlışı sezerek doğru yolu bulmak için kendi aklını uyardığını öğrendik.
Ruhsal birleşimin temiz bir beraberlik olduğunu, bedensel birleşimin ise temizlenmesi gereken birleşim olduğunu öğrendik.
Ruhumuza boyun eğersek, bütün dünyanın da bize boyun eğeceğini öğrendik.
Ruhumuzdan gelen sesin kalbimizin üstünde duyacağımızı, kulakla duyduğumuz gibi olacağını, eğer bu duyuşta ses sağdan, soldan, yukarıdan, aşağıdan, önden, arkadan gelir ise bu şeytanın sesi olduğunu, nereden geldiğini arama ihtiyacı olmazsa özümüzden gelen ses olduğunu öğrendik.
Yemek derdinden vazgeçenin ağzının Tanrı şarabı kokmasından anlaşılacağını öğrendik.
İnsan eli değmeden olmuş Tanrı şarabını içenin gizlilik alemine uçarak hoş bir kafayla gideceğini, bilmesi gerekenleri orada öğreneceğini, gerçek değerleri orada göreceğini öğrendik.
Aşkın vazgeçilmez kuralının yoğun sevgiyle bağlanmak ve hizmet etmek olduğunu, burada inancın tam olması gerektiğini öğrendik.
Aşıklığın temel kuralı geçici sevgi ve bağlılık olmadığını, önemseyerek aşka sarılmak olduğunu, hiçbir şekilde tiksinmenin yer etmediğini öğrendik.
Aşın aşığın elini kolunu bağlayacağını, hareketsiz ve karasız hale geleceğini, fakat işlerinin bir şekilde yapılacağını öğrendik.
*
İşte böyle yaren;
Aşığa aşkı yüzüne söylenmesinden huzur bulacağını, aşkın zahmeti, zorlukları yapılan iyiliklerin, yardımların, bağışların karşısında sözü edilmeyecek durumda olduğunu öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
