(Mevlana
Hazretleri kızgınlığı anlatıyor)
710.
(Şems
Hazretlerinin) Hayali, yol uğrağına çıkageldi de can, bu odur;
Mekânsızlık
ilindeki (Allah’ın bir yere bağlı olmayan, ihtiyacı
olmayan yerde olan) şehirlerin padişahıdır bu dedi.
(RAVLİ MEVLANA VE LÂMEKÂN (MEKÂNSIZLIK) YAZARAK Googleden
okumalısın)
Can
nuru ile yüz binlerce parmak, göz kesildi de filan budur, bu diye işaret etmeye
koyuldu.
Onun
gül bahçesinin ışığı vurdu da yeryüzü yeşerdi;
Gökyüzünden
kulağıma naralar geldi;
Bu odur, o.
Hadi,
atik davran da (Çabuk hareket et) bindiği atın
dizginine sarıl;
O
dizgin çekip gitmeden durdur onu, çünkü bu, odur.
“Bu
can, Tur dağı gibi onun yüzünden tamamıyla nur oldu gitti;
Madenin
ta içinden inci gibi, mücevher gibi parladı, odur bu
odur.
Mirrih
(Merih yıldızı), yüzünü Ay’a döndü de dedi ki:
“
Aklını başına al da güzelliğinden laf açma”, bu odur, o.
Tebrizli
Şems’i duymuşsundur ya, bak da gör o nuru;
Bütün
güzellikler, onun yüzünden kesada (Alışverişte
durgunluğa) düştü, işte odur bu.
Bütün
kızgınlıklar, kibirden (Büyüklenmekten) kopar,
ululuktan (Kendini başkalarından üstün görmek
hastalığından) arın (Temizlen);
Ululuğa
(Büyüklük hastalığına) düşmek istemiyorsan yürü,
benliği-varlığı (Kendi kişiliğine, sahip olduğun her ne
varsa ona önem vermeyi) bırak, toprak
ol (Alçak gönüllü ol).
Kızgınlık
(Öfkeli olma durumundan), ancak ululuktan (Kendini başkalarından üstün görmekten), benlikten (Kendi kişiliğine önem
vermekten) doğar;
İkisini
de (Kendine) merdiven et, bas üstlerine de
göklere ağ (Katıl).
Nerde
bir öfke (Saldırganlık tepkisi) görürsen o öfkede
ululuğu (Büyüklenme hastalığını) ara, benliği (Kendi kişiliğine önem verme hastalığını) ara;
Şu
iki yılandan hoşlanıyorsan var yürü, dahhâk ol.
(Dahhâk: Güneşi kaplayan kara bulutun, sonradan Aji dahâka adı
altında üç başlı bir yılan olarak tasvirinden meydana gelen bir efsane.
İran’ın mitolojik tarihinde, Cemsid, Çin’e kaçtıktan sonra İran’ı zapt
eden Arap bir hükümdar olmuştur.
Şeytan, bir gün, Dahhâk’ın (Aji Dahâka’dan bozma), iki omzunu öpmüş,
öptüğü yerlerden birer yılan bitmiş.
Bu derde bir çare ararken gene şeytan, bir hekim kılığında gelmiş, her
gün, yılanlara henüz ergenlik çağına gelmemiş erkek çocuğu beyni verilmesini
tavsiye etmiş.
Gâve adlı bir demircinin bir çocuğunu alıp kesmişler, ikincisini
istemeye geldikleri vakit demirci, önlüğünü örsüne takıp bayrak gibi kaldırmış
ve halkı ayaklandırmış.
Dahhâh’ı öldürmüşler, yerine Cemşid’in soyundan Feridun’u geçirmişler,
Feridun da, eski İran’da Aji Dahâka’yla savaşan Traitana adlı melekten
bozmadır.
(Bakınız Dr. Muhammed Muin: Mazdaysna ve tesir-i on der Edebiyat-i
Pârisi, Tehran Üniv. Yayın. Tehran-1326, s.36)
***
DİVAN-I
KEBİR 3 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
Hazırlayan:
Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR
BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler
öğrendik;
1.
Şems
Hazretlerinin nurlu çok güzel bir insan olduğunu Mevlana Hazretlerinden
öğrendik.
2.
Büyüklenmenin bir
hastalık olduğunu, bu hatalığa dünyaya ait sahip olduklarına güvenenlerin
yakalandığını, böyle bir hastalığa yakalananların kızgın ve kendini beğenen,
başkalarından kendini üstün tutan kişilerde olduğunu öğrendik.
3.
Kendinde kızgınlık belirtisi görenlerin ulu olmaktan ve benlikten kurtulmak için göklere doğru
çıkmalarının, bu duygu ve düşünceleri aşağıda bırakmaları gerektiğini, alçak gönüllülüğü yüceltmeleri gerektiğini öğrendik.
*
İşte
böyle yaren;
Öfkeli
kişinin ululuk ve benlik duygusunun etkisinde olduğunu, insana fena işler
yaptıracağını öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
