17 Kasım 2012 Cumartesi

MEVLANA VE NEFSİN YAŞAMASI

O günlerde şehrin hekimleri ve zamanın bilginleri arasında
“ İnsanın nefsi kanla mı yoksa başka bir şeyle mi yaşar?”
Diye büyük bir bahis (konu) olmuştu.

Umumiyetle doktorlar
“Muhakkak kanla yaşar, yoksa insanın kanı tamamıyla giderse derhal ölür”
Dediler ve fakihleri (din ve şeriat ustaları) susturdular.

Bilginler, sözbirliği ile Mevlana hazretlerine gelip bu meseleyi arz ettiler.
Mevlana “ Şüphesiz, insanlar kanla yaşarlar” buyurdu.

Onların hepsi “Hükema (hâkimler, âlimler, bilginler) mezhebinde bu böyledir.” Dediler.

Bunun için, filozoflara yaraşır birçok deliller ve akla uygun bürhanlar (deliller) ileri sürdüler.

Fakat Mevlana” Filozofların mezhebinin (gittikleri yol) o kadar kıymeti yoktur.
İnsan kan ile değil, Tanrı ile yaşar” dedi.

Bunun üzerine hiçbirisinin “ Biz bunu kabul etmiyoruz demeğe mecali (gücü) kalmadı.

Şiir.
“Filozofun söz söylemeye kudreti yoktur.
Eğer laf ederse, din ehli onu perişan eder.

Bundan sonra bir hacamatçının getirilmesini emretti.
Hacamatçı gelip hemen iki mübarek kollarının damarlarından neşter vurup kan aldı.

O kadar kan aktı ki, neşter vurulan yerde bir sarı sudan başka bir şey kalmadı.

Mevlana hekimlere yüzünü dönerek “ Nasıl insan kanla mı, yoksa tanrıyla mı yaşıyor? ”diye sordu.

Bunun üzerine hekimlerin hepsi baş koyup ve Tanrı erlerinin kudretine iman ettiler.
Mevlana da kalkıp derhal semaa başladı.

                                      ***
ARİFLERİN MENKIBELERİ, Şark İslam Klasikleri 29,
Ahmet Eflaki, M.E B. YAYINLARI 489

                                      ***

Yaren hayat veren Allah’tır.
Verdiği hayatı belirli bir zaman (ömrü) sürdürebilmen için imkânlar oluşturmuştur.

Kan bunlardan biridir.

Burada şunu iyi anlamalıyız Allah hayat vermezse diğer tüm hayatı destekleyen imkânlar bir işe yaramaz.

Allah hayatı sonlandırmak istemezse sebepler yaratarak yaşamın devamını sağlar.

Tanrı erlerinin bu yönlü yaptıklarını taklit edersek mahvoluruz.
Çünkü onlar Allah’la beraber olduklarından onlara ölüm yoktur.

Tanrı erleri için öldü dememiz yanlıştır.
Çünkü onlar ölmez, mekân değiştirirler.

Tanrı erlerini yaşadığını Allah’ın izniyle yardım ettiğini daima hisseder yaşar ve anlarsın.

Yoktan var eden Tanrı elbette ki verdiği hayatı da devam ettirir.

                                 *
RAVLİ

 

 

HAYAT

 

Mutasavvıflara göre ilahi tecelli ve nurlardan mahrum kalmış bir ruh veya kalp ölüdür.

 

Bu nedenle hayat kavramı tasavvufta ilahi tecellilere mazhar ruhun bu sayede kavuştuğu yeni yaşama tarzı anlamında kullanılmaktadır.

 

Gerçek hayat gönül hayatıdır.

Bu hayata ancak nefsin öldürülmesiyle ulaşılır.

 

Ölmeden önce ölmekle başlayan bu hayata sufiler ikinci hayat adı verirler.

 

“Rabbimiz!

Bizi iki defa öldürdün, iki defa dirilttin” (Mümin, 40/11)

Mealindeki ayetinde geçen ikinci dirilmeden maksat sufilere göre bu hayattır.

 

Bu yolda ölümsüzlüğe erişmeye de (Aynü’l - hayat) denilmektedir.

 

Yüce Allah’ın sübüti sıfatlarından biri olup, Allah’ın hayat sahibi ve ölümsüz olması anlamına gelir.

 

(Doç. Dr. İsmail Karagöz çalışması. D.İ.B. Dini Kavramlar Sözlüğü)

                                           *

 

 

HAYY

 

Yaşamak, canlı olmak anlamındaki “H-y-y “ kökünden türeyen Hayy;

Canlı, diri, yaşayan demektir, ölümün zıddıdır.

 

Allah’ın sıfatı olan Hayy, yaşayan, ölümlü olmayan demektir.

Hayy kelimesi hem Allah için hem diğer canlılar için kullanılmıştır.

 

“Her canlı (Hayy) şeyi sudan var ettik”

(Enbiya,   21/30)

 

Allah’ın dışındaki varlıklar için kullanılan Hayy, ölü anlamındaki mevt kelimesinin zıddı olarak zikredilmiştir.

(Al-i İmran, 3/27)

 

İnsan, hayvan, bitkiler ve diğer hastalıklarda canlılığı var eden de yok eden de Allah’tır.

 

Allah’ın canlı-diri oluşu kendindendir.

O ölmez, “Ölmeyen diriye güven”

(Furkan, 25/58)

 

Hayy kelimesi 5 ayetin üçünde kayyum sıfatıyla birlikte geçmiştir.

“O Allah ki O’ndan başka ilah yoktur. O diridir. Ondan başka ilah yoktur”

(Mümin, 40/65)

 

Varlığı vacip olan Allah’ın Hayy sıfatı, O’nun ezeli ve ebedi olduğunu ifade eder.

O’nun evveli ve sonu yoktur.

O hep diridir, diri olmaya devam edecektir.

O’nun sonu yoktur.

Diğer canlıların evveli ve sonu vardır.

 

 

“Yeryüzünde bulunan her şey yok olacaktır.

Yalnız celal ve ikram sahibi Rabbi’nin zatı baki kalacaktır”

(Rahman, 55/26-27)

 

Bütün yaratıklar fani sadece Allah bakidir.

O’nun dışında her canlı ölecek ve O’na dönecektir.

 

Hayy ismi, Tirmizi ve İbn Mace’nin el-esmaü’l-hüsna ile ilgili rivayetle geçmiştir.

(Tirmizi, Deavat,83; İnb Mace, Dua, 10)

(Doç. Dr. İsmail Karagöz çalışması. D.İ.B. Dini Kavramlar Sözlüğü)

 

                                         *

RAVLİ

Popüler Yayınlar