(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
8120. Tebriz'in yerini (Şems Hazretlerinin yaşam yerini) can (İnsan) gözüyle bir görsen ululanırdın da göklerin başına ayak basardın.
Sende hayvan canı var ayrıca akıl gözün de geceleri görmeyen bir kör.
Böyle bir gözle böylesine Tebriz'i nerden göreceksin o gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı)?
Senin nefsin semiz (Şişman) bir buzağı;
Sen de Samiri'ye (Musa peygamber Turdağındayken Samiri denen biri, İsrail oğullarının zinet eşyalarını alıp eritmiş, Cebrailin ayak bastığı yerlerin ses verdiğini duyup oradan bir avuç toprak katarak bir buzağı heykeli düzmüş, sizin de Musa'nın rabbi budur diye onları bu buzağıya taptırmaya başlamıştı.Musa gelince işi anlamış, heykeli kırdırmış, toz haline getirip denize döktürmüş, Samiri'yi kendi kavminden uzaklaştırmıştı) benziyorsun..
Semiz buzağının gözü nerden tanıyacak Tebriz'i?
Tebriz, mücevherlerle, incilerle dolu bir denize benzer;
Yüzlerce değerli inci olsa gözünü çevirip de bakmaz bile Tebriz.
Tebriz'i, şu gökleri döndüren göklere satsan da o gökleri elde etsen gene de canın aldanmıştır.
Beden olsaydı, göze görünseydi, örnek olarak Tebriz'e inci derdim, zümrüt derdim, altın derdim de sana anlatmaya çalışırdım.
Rûh'ul-Kudüs'ün (Cebrail'in) kapısındaki bütün ruhanilerin (Görülmeyen, duyularla sezilebilen), bütün meleklerin anlamaya güçleri yetmiyor;
Artık sen, bu akılla (Düşünme, anlama, kavrama gücü ile)-bu fikirle (Düşünce ile) Tebriz'i nerden anlayacaksın?
Ağacı görmüyorsun;
Ağaçtaki kuşu nerden göreceksin?
Artık ben sana Tebriz'in canına can olanı nasıl anlatabilirim?
Çevresinde pervanelerin bölük-bölük dönüp dolaştıkları mumu gördüm ama ışığının çevresinde mumların ışıkların pervane kesilip döndükleri mumu nerde gördüm?
Mumu uyandırırsın (Mumun fitilini ateşle yakarsan), candan gözyaşları dökmeye koyulur fakat bu mum yanıp ışımaya başladı mı, aşık, gözyaşları dökmeye başlar, yanakları ıslanır-gider.
***
DİVAN-I
KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ
GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Şems Hazretlerinin ölümsüz olduğunu, yaşam yerini görmek için olgun insan olmak, onun öğretisiyle hayvani bir hayata mahkum olmaktan aklımızı kurtararak diriltmemiz, can gözümüzü körlükten kurtarmamız gerektiğini öğrendik.
Kalpte oluşan duygularımızın kaynağını doğru yere ve kişiye yöneltmekle aklımızı körlükten kurtarmamız gerektiğini öğrendik.
Hayalle birleşen isteklerin zorlaması ile madde birikimine önem veren ve bu uğurda çalışanların gözü ululuğu göremeyeceğini öğrendik.
Şems Hazretlerinin yaşam yeri Tebriz'de mücevher ve incilerle dolu olduğundan bunların bu yerde değerli olmadığını öğrendik.
Şems Hazretlerinin şehrinin göze görünmediğinden çok değerli olduğunu, meleklerin, aklımızın, fikrimizin bu şehri anlayamayacağını öğrendik.
Şems Hazretlerinin etrafında ışıkların döndüğünü görmek ancak Mevlana Hazretlerinin gözüne kavuşmakla sözünü doğru kabul etmekle olacağını öğrendik.
*
İşte böyle yaren;
Bizim hazır mum gibi olduğumuzu, bizim başımızı büyüğümüz yakarak maddeden ışık haline geçmeye uyandırırsa o zaman ışığımızın ışıtmaya başlayacağını, aşık kişi olarak gözyaşları dökmeye başlayacağımızı öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
