(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
6900. Gecenin gönlü (Kalpte oluşan duyguların kaynağı) neden kararır (Işığı söner, kısılır, gücü azalır), anlatayım:
Halkın kanını içenin (Eziyet edenin, sıkıntı verenin) gönlü kararır, kendisi kötüleşir, çirkinleşir-gider.
Şu gece de zulümle (Güçlü bir kimsenin yasaya veya vicdana aykırı olarak başkasını uğrattığı kötü durum) aşıkları ciğerlerini yer de zulmün karartısının dumanı, gecenin gönlüne (Kalpte oluşan duyguların kaynağını da) vurur, karartır onu.
Geceyi bağlayan da sensin;
Onu zulümden (Güçlü bir kimsenin yasaya veya vicdana aykırı olarak başkasını uğrattığı kötü durumdan, kıyımdan) kurtar.,
Bir gece yarısı gökyüzüne çık da gözetleyerek vur yolunu.
Sensiz şu geniş dünya mezara (Dar, kapalı yere) dönüyor.,
Lütfet (İyilik ve yardım) de gece de zulmetmekten (Kötü durumdan) kurtulsun, biz de karanlıklardan (Geregince anlaşılıp bilinemeyen, ne olacağı, sonu belli olmayan durumdan) kurtulalım.
Senden bir birlik ışığı ışıdı (Bağlılık, benzerlik, bağlantı, vahdet ışığı)-vurdu mu (Üzerinde görününce), gece aydın olur, cehennem, cennet kesilir, gül bahçesi olur-gider.
Gökyüzünün göğsünün maviliği-morluğu, benim göğsümün ışığının vuruşundan meydana gelir.,
Gönül (Kalbimde oluşan duyguların kaynağında) kanımın yudumu (Ağza alınan miktarı kadarı), şafaklara varır-ulaşır.
Hiçbir şeye aldırmazdım:
Gönlüm (Kalbimde oluşan duyguların kaynağı) hoştu (Beğenilen, duyguları okşayan, zevk verendi):
Sarhoştum (Hoşa giden bir etki ile kendinden geçmiş olarak);
Başım dikti (Onurlu, gururlu, cesurdu).,
Gam (Ayrılık üzüntüsü) Ebu-Leheb'i boynuma hurma lifinden bir ip taktı, bağladı beni.(Tebbet suresi)
Senin gam (Üzüntülü düşünce durumunun, endişenin) okların uçup geliyor;
Biz de gökyüzünün amacıyız (Ulaşmak istenilen sonucuyuz, maksadıyız, meramıyız) sanki.,
Can, gamın (Üzüntünün) peşine düşmüş, kopuş duruyor;
Gamı çekiyor canı çünkü.
Canım arı-duru (Çok temiz) ama senin lütfunun (Önem verilen, sayılan birinden gelen iyilik ve yardım) tortusuyla (Kalıntısıyla) arınmış (Temizlenmiş)..
Lütfun (İyilik ve yardımın), canın (Yaşamın, hayatın) başında ebedi (Sonsuz) olsun.
Senin koruma kervanın (Toplu olarak birbiri ardınca gelen şeyler) korudu onu.,
Yoksa yolda yol kesicilerin sayısı, kavimlerin (Aralarında töre, dil, ve kültür ortaklığı bulunan, boy ve soy bakımından da birbirine bağlı insan topluluğu) sayısından da çoktu.
***
DİVAN-I
KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ
GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Halka eziyet edenin, sıkıntı verenin kalpte oluşan duygularının kaynağının ışığının gücü azalacağını, kısılacağını, söneceğini öğrendik.
Halka gücüyle yasaya ve vicdana aykırı olarak uğrattığı zarardan dolayı aşıkların ciğerlerinin yandığını, bunlardan çıkan dumanın bunların gönüllerini karartacağını öğrendik.
Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinden bu halka zarar veren kişilerin bu davranışını engel olması için gökyüzüne çıkıp tespit ederek engellemesini istediğini öğrendik.
Şems Hazretleri olmadan Mevlana Hazretlerine dünyanın dar ve kapalı bir yer olduğunu, varlığıyla ışığıyla bilinmeyenden, ne olacağı, sonu belli olmayan durumlardan kurtulmak istediğini öğrendik.
Şems Hazretlerinin ışığı bir kişiye vurduğu zaman bağlılık, benzerlik, bağlantı, birlik ışığının olumlu etkisiyle karanlıkların aydınlık, sıkıntının sevince dönüşeceğini öğrendik.
Mevlana Hazretleri göğün rengini değiştirecek güçte olduğu, beğenilen, duyguları okşanan durumda, yaşayışından zevk alan sarhoşluk içinde, başı dik olarak onurlu, gururlu, cesur bir hayat sürerken Şems Hazretlerinden ayrılığın kendisini ateşe doğru sürüklediğini öğrendik.
Gökyüzün ulaşmak istediği sonuca hizmet edenler olarak üzüntünün peşine düşmüş koştukça canımızın üzüntüyü çektiğini öğrendik.
Şems Hazretlerinin aşkının kalıntısının bile insanı tertemiz ettiğini, iyilik ve yardımlarının ebedi olması için Mevlana Hazretlerinin dua ettiğini öğrendik.
*
İşte böyle yaren;
Şems Hazretleri koruma kalkanının içinde, gölgesinde olarak korunmamız, yol kesicilerin fenalıklarından kurtulmamız gerektiğini öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
