DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 2770 İNCİ BEYİT

(Mevlana hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
2770. Uğrar-geçersin (Yoluna devam etmek üzere, kısa bir süre kalıp, yoluna devam edersin);
Bakar (Yoklar, inceler, dener), gidersin;
 
Güzellerin gönüllerinden (Kalplerinde oluşan duygularının kaynağından duygudan) başka bir şey de alıp gitmezsin...
 
Baş çekme (Ayrı yola gitmekle) a gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı), ne yaparsan yap, canını kurtaramazsın ondan.
 
Kapısına toprak kesilmedikçe (Kapısının önünde hizmet etmeye başlamadıkça) razı olup (Uygun bulup, beğenmeyip, benimsemeyip, istemeyerek,kabul etmez) kapı açmaz...
 
Dikeninin derdini çekmedikçe (Yaralanmaya razı olmadıkça) gül bahçesinden bir gül bile koparamazsın.
 
Dağı bir hayli kazmadıkça eline bir la'l (Kıymetli kırmızı taş)geçmez...
Denize gitmezsen (Islanmadan, derine dalmadan) ne inci bulabilirsin, ne mercan.
 
Tanrı sarhoşu (Herşeyi yaratanı, koruyanı, tek ve yüce varlığı, onun sanatını tanıdıkça, gördükçe hayranlıktan çok mutluluk duyan) olmadıkça gam (Tasa, kaygı, üzüntü) ayrılmaz senden...
 
Kurt kılığına girmedikçe ken’an (Filistin bölgesi)Yusuf'unu (Güzelini) kapamazsın.
 
Eyaz'lık etmedikçe (Tam bağlılıkla hizmet etmedikçe) nerden (Sultan) Mahmud  kesileceksin (Padişah gibi sözün geçer olmaz)?
Devlikten geçmedikçe nerden Süleyman'ın (Rüzgara, kuşlara, karıncalar, insanlara, cinlere) saltanatını bulacaksın?
 
Nimet (İyilik, lütuf, ihsan), bedeni hamlaştınr (Gücünü ve çevikliğini kaybettirir);
 
Onu ram eden mihnettir (Sıkıntı kişiye boyun eğdirir), din mihnetini (Sııkıntısını) çekmedikçe iman devletini elde edemezsin.
 
Dünya pazarına şaşkın gelme, bu pazardan şaşkın gitme...
Çünkü şu alış-verişte bunu vermedikçe onu alamazsın.
 
Toprak, topraklığından geçmedikçe süsen (Yaprakları kılıç biçiminde, çiçekleri iri ve mor renkli, güzel görünüşlü ve kokulu çok yıllık süs bitkisi) olamaz, Ağustos (Ayında açan beyaz gül, yaban) gülü haline gelemez...
Eski hırkayı çıkarmadıkça padişahın kaftanını giyemezsin.
 
Ah, neyleyim;
Dilenci (Geçimini dilenerek sağlayan kimse bakışlı) yüzlü olmuşsun, hatırın birşeycikle olmuyor;
Kafirlik (Tanrı'nın varlığını ve birliğini inkâr) etmedikçe Müslüman mülküne (Doğru, haktan ayrılmaz, İslam kurallarına yerine getiren ülkeye) erişemezsin (Ulaşamazsın) sen.
 
Hiçbir kimsecik, dünya dağarcığından (Yaşananlardan, öğrenilen konuları, bunların geçmişle ilişkisini bilinçli olarak zihinde saklama gücünden, akıldan, hafızadan, zihinden) zarı alamadı (Kaderi ile oynama, geleceği için plan uygulama fırsatını) - gitti...
Yorulma;
Sen de dağarcıktan zarı (Kaderini, geleceğini kendin) alamazsın.
                   ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                            ***
Neler öğrendik;
1. Güzellere baktığımız zaman onların kalbinde oluşan duygu kaynağından güzel duygular alacağımızı öğrendik.
2. Güzellerin kapılarında  hizmet etmek için durmayana, kapı açıp içeri almayacaklarını, güzellik elde etmek isteyenin yaralanmayı göze alması gerektiğini öğrendik.
3. Değerli elde edişlerin çok zahmet çekmekten sonra olduğunu öğrendik.
4. Allah'ın sanatını görüp heyecanlanmadıkça, doğadaki uyumu görüp hayran olmadıkça üzüntülerden kurtulamayacağımızı öğrendik.
5. İşini bilen, girişken olmayanın güzeli alamayacağını öğrendik.
6. Büyük kişiye hizmet etmedikçe kendisine de hiç kimsenin hizmet etmeyeceğini, büyüklük taslayanın gerçek büyükleri tanıyamayacağını, bolluk ve zenginliği, gösterişli yaşayışı bulamayacağını öğrendik.
7. Çalışıp çabalamakla, sıkıntılara katlanmakla gücümüzü ve çevikliğimizi koruyacağımızı, bedava gelenle gücümüzü çevikliğimizi kaybedeceğimizi öğrendik.
8. Dinin emrettiklerini yaptıkça dinçleşeceğimizi, çevikleşeceğimizi, imanımızı kuvvetlendireceğimizi öğrendik.
9. Dünya yaşayışında bir şey almak için bir şey vermemiz gerektiğini, bunu bilmeyenin veye önemsemeyenin şaşkın bir hayat süreceğini öğrendik.
10. Toprağın topraklığı bırakarak tohum ile birleşerek gül fidanı olduğunu öğrendik.
11. Toplumun üstümüze giydirdiği doğru ve iyi kavramlarını üstümüzden atmadıkça padişahların üstüne giydiklerinden giyemeyeceğimizi öğrendik.
12. Müslüman olmadan önce kafir olmamız hakikati görüp iman edip Müslüman olmamız, taklit Müslümanlıktan kurtulmamız gerektiğini öğrendik.
                           *
İşte böyle yaren;
Dünya hayatında hiç kimsenin kendi kaderini kendi yazamadığını ancak doğru kişiye boyun eğenin, doğru yolda ve doğru çalışmalar içinde olanın kaderinin Allah tarafından değiştirildiğini öğrendik, anladık.
                           *
RAVLİ