(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
1650. Aklın da kilidini ancak senin razılığın açar, gönlün de (Sevginin, isteğin, düşünüşün, anmanın, hatırlamanın ve bunun gibi uzun süre etkileyen kalpte oluşan duyguların kaynağın da) ...
Seni dilemekten başka ne kıblesi (Sıkıntılı bir durumda yardım umularak başvurulan yer) var canın, ne övüncü (Kıvancı).
Seni dilemekten başka ne kıblesi (Sıkıntılı bir durumda yardım umularak başvurulan yer) var canın, ne övüncü (Kıvancı).
Ayrılığınla gül bahçem de yandı, tarlam da...
A canın ilkbahar yeli, lütfunla (İyiliğinle, yardımınla) dirilt onları, yeşert.
Senin şarap satanın olmadıkça gönlün mahmurluğu nasıl giderilir? Eğri kaşının büklümü olmadıkça canın işi-gücü düz gitmez ki.
Sen doğu kesildin de doğdun mu, gönlün onu de aydınlanır, ardı da... Sen gönül almaya başladın mı her solukta canlar feda olsun sana.
Yalımlarının (Alevlerinin) gönül (Kalpte oluşan duyguların kaynağı) penceresine vurup parlayışı, akla göz verir-görüş verir de can, ibret (Bir olaydan alınması gereken ders, uyarıcı sonuç) alır her solukta.
Buluşmadan uzak kalış gamına düşünce sevgilinin yolu, durulur-gider;
Tanrı yolunda cana dost olan, Tanrı'dır gene.
Gizli erlerin gül fidanına benzeyen boyları, güle benzeyen yüzleri, bir kere erişti mi, can kucağı, çimenlik olmaksızın kızıl güllerle dolar.
O benim solukdaşımdır, mağara dostumdur diye laf ettim;
Hiç işkilim (Yanlış ve yersiz düşüncem) yok, dostumsun benim;
Kalk, can mağarasına gel.
Ben Tanrı'yım (Enel-Hak) dedi de sınanma (Dünya) yurduna geldi gönül.,
O solukla daraağacının dibi, cana sonsuz bir devlet oldu-gitti.
Sensiz yeşeren bahçenin layığını (Uygun olanı, yaraşanı) kış verir...
Sensiz diri olan can, can sayılmaz ki.
***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Aklımız başımızda olsa da kilitli olduğunu aklın kilidini bizi uygun bulduğu, benimseyen, isteyen, kabul eden Şems Hazretleri olursa açacağını öğrendik.
Gönlün göğsümüz de olsa da kilitli olduğunu, Şems Hazretlerini sevenin, isteyenin, düşünenin, anan-hatırlayan kişinin kilidini açtığını öğrendik.
Sıkıntılı durumda Şems Hazretlerinden yardım beklememiz gerektiğini öğrendik.
Şems Hazretlerinin ışık vermesi ile akla göz ve görüş vererek ibret almayı öğrettiğini öğrendik.
Gizli er olan Allah dostlarının sevenlerine ulaştığı zaman güzel işler yapacaklarını, öğrendik.
Hallac’ı Mansur gibi ben Allah’ım (En-el Hak) diyenin imtihana çekildiğini, bedeni kanlar içinde kalsa da Canının ölümsüzlüğe ve büyüklüğe eriştiğinini öğrendik.
*
İşte böyle yaren;
Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatımında Allah’ı mı Hazreti mi yoksa kendini mi anlatıyor diye şüpheye düşeriz.
Kendini Allah’ta yok eden Şems Hazretlerinin ve Mevlana Hazretlerinin Allah’ın varlığında var olduklarından bir ve birlikte olmanın anlatımından yanlış anlamalara varmamak gerektiğini öğrendik.
Allah, Allah’tır eşi ve benzeri yoktur, Şems Hazretleri dinin güneşidir, şeçilmiştir, Mevlana Hazretleri aşkın başkanıdır seçilmiştir.
Allah’a ulaşanlar vardır, önde gidenler vardır, beraber gidenler vardır, arkadan gelenler vardır, Allah’a ulaşılınca büyüklük-küçüklük farkı kalmaz.
*
RAVLİ
