(Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
6470. Ayrılıkla ölürüm;
Buluşmayla dirilirim.,
Esrikliğim (Sarhoş olma durumum) budur, mahmurluğum (Sarhoşluk sonrası sersemliğim) bu.
Şuna şaşarım ki benden uzaklaştığı, benden gizlendiği zaman güneşle yanar eririm ben.
Bize görünmedi mi,biz de görünmedeyiz;
Doğru-ışıdı mı, biz de gelir-görünürüz..
Güneşin yolu-yordamı (Uygun olan davranış biçimi) budur;
Zerrelere (Çok küçük parçalara) bunu yapar o.
Şu ikisiyle diriliriz:
Akılla (Düşünme, anlama, kavrama gücü), duyguyla...
Duygu (Duyularla araçsız olarak gerçekleştirilen algı) ıssı (Kendisinin olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilen kimse) olduğu yerde kalır;
Akıl ( İnsanın mantıklı olarak düşünmesini sağlayan süreç ve eylemlerin bütünü) ıssıysa (Kendisinin olan bir şeyi yasa sınırları içinde istediği gibi kullanabilme) akar-durur.
Fakat akıl ıssı (Yapacağı işte faydayı ve zararı hesaplayarak), ancak işlerin sonlarını araştırır...
Ya duygu nedir?
Geçici şeylere aldanan birşey.
Akıl ıssı, doğru yolu görür;
Alçalır, o yola yönelir;
Duygu ıssıysa dileğini görür;
Ona uyar gider.
Kimi güneşsin, yücelerden parlarsın.,
Kimi buluta dönersin;
İnciler (Şekli değişmeyen değerli sırlar) saçar gibi yağmur yağdırırsın.
Yeryüzü, karanlık gecelerde konuğun önüne, mum yerine senin incini (Sözle aklını aydınlatır) kor.
Sen beni bırakıp gittin mi, ben de benden giderim (Ne yapacağımı şaşırırım).,
Yanıma geldin mi, beni de getirirsin (Akıl ve duygularımı başımda toplarım).
Aşkı, kararsız bir hale geldi de baş kaldırdı mı (İyice coşunca, kabarınca), seni başını kaşımaya mı (Ne yapman gerektiğini ortaya) kor (Bırakır)?
***
DİVAN-I
KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ
GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler öğrendik;
Mevlana Hazretleri Allah dostu sevgilisi Şems Hazretlerinden ayrılınca ölü, buluşunca diri olduğunu, sarhoş veya sersemliğinin sebebinin bu ayrılık ve buluşma işleri olduğunu öğrendik.
Mevlana Hazretleri varlığını ve birliğini Şems Hazretlerine verdiğini, küçük kişilerin böyle davranması gerektiğini öğrendik.
Akıl ve duygunun kişiye dirilik verdiğini, duyguya kendini teslim edenin olduğu yerde kalacağını, aklını kullananların bulunduğu yerden başka bir yere gideceğini, elde edişler sağlayacağını öğrendik.
Aklın düşünme, anlama, kavrama gücünü yasa sınırları içinde istediği gibi kullananın yapacağı işin sonunu hesap ederek hareket edeceğini öğrendik.
Aklın doğru yolu gördüğünü, alçalıp o yola yöneldiğini öğrendik.
Duyguyu yasa sınırları içinde istediği gibi kullanan kişinin geçici şeylerle aldanan kişi olacağını öğrendik.
Duygu ile hareket edenin dilediği, istediği her neyse ona uyacağını öğrendik.
Şems Hazretleri güneş gibi etkilerle ve davranışlarla benzer hareketlerde bulunduğunu öğrendik.
*
İşte böyle yaren;
Mevlana Hazretleri yaşamının tüm değerli saydıklarını Şems Hazretleri ile beraber olmakla zevk, heyecan, mutluluk, fayda, kazanç getirdiğini, Şems Hazretleri ayrılıp gidince sudan çıkmış balık gibi kıvranıp kaldığını öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
