DİVAN-I KEBİR 7. CİLT 190 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
190. Bütün bunlarla beraber o zahmetleriniz (Kendimizi aşmak, yukarı çıkmak için bağlardan kurtulmak, doğru yolu ve doğru kişiyi bulmak, doğru önder izinden gitmek), define olsun size (Bu yolda uğraşıların bize kazanım sağlayacağını, değerli birikim oluşturacağı);
Fakat yazıklar olsun ki kendi definenize kendiniz perdesiniz.
 
Aşk, bir çadır gibi meyhane (Tekke) mahallesine kurdu beni;
O düzenbaz güzel, gördü de nişanladı beni, oraya dike-kodu (Nişan alınacak hedef tahtası gibi dikti).
 
Ben o düzenbaz güzelin ardına düştüm, gittim;
Oysa o anda yüzünü gene gizledi benden.
 
Ben o eşsiz, o tek kutbun (Bu konuda yüksek bilgisi ve yetkisi olan kimse) yüzünden şaşkınlığa düştüm, çünkü bir bakışla bütün bedenim, baştanbaşa can (Çok içten, sevimli, sevilen, şirin) kesildi-gitti.
 
Ansızın yüzlerce renkte bir ceylan görünüverdi;
Öylesine bir ceylan ki güzelliğinin yalımından (Alevinden) Ay da feryada geldi, güneş de.
 
O göbeği güzel ceylan Tebriz'e gitti;
Dünya Bağdat’ını, can gözüyle hemedan ediverdi (Bütün dünya tanır, görür, bilir oldu-gitti);
 
Olgunuz (Geliştiren davranışınız, işiniz), tekiz (Eşi olmayan, biricik) diyenlerin başlarını döndürdü, avare (İşsiz güçsüz, başıboş, aylak) etti, sevdalara (Aşırı ve güçlü tutkulara, isteklere) düşürdü, dünyada rezil-rüsva etti (Toplum içinde ayıplanacak bir duruma düşürdü).
 
"Hakkıyla bilemedim seni" diyen padişahtı onun sırlarına mahrem (Yakın) olan (Peygamber efendimiz Hz. Muhammed);
Böylece de ezel (Başlangıcı belli olmayan zaman, öncesizlik) tecellisinin (Algılanabilir şekilde ortaya çıkması) sırlarını (Aklın erişemediği, açıklanamayan, çözülemeyen gizlenenleri) tamamıyla anlattı o.
 
Ecel zehrinden (Ölüm zamanından) daha da acı olan sözler, senin dudaklarından çıktı mı şekere döner.
 
Çene topağının kuyusunu (Şems Hazretlerinin çenesindeki çukur) yurt edinen kişi, tezcek (Çok çabuk) saçlarının ipiyle gökyüzüne ağar (Yükselir, yukarı doğru çıkar).
                     ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Kendi içimizde olan hazinemizi görmemize benliğimiz, bitmek tükenmek bilmeyen isteklerimizin, biriktirme ve çoğaltma hastalığına düşmüş olmamızdan ileri geldiğini öğrendik.
2.    İç âlemimize yani gönlümüze, canımıza giden yolları bilmeyenin hazineyi bulamayacağını öğrendik.
3.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini güzelliği ile sarhoş ettikten sonra yüzünü gizlediğini öğrendik.
4.    Sırlar konusunda çok bilgisi ve yetkisi olan Şems Hazretlerine Mevlana Hazretlerinin hayran olduğunu, şaşkınlığa düştüğünü öğrendik.
5.    Şems Hazretleri Mevlana Hazretlerinin gözünden perdeleri kaldırarak ve can gözüyle bakmayı öğreterek herkesin göremediği farklı güzellikleri görür duruma getirdiğini öğrendik.
6.    Mevlana Hazretleri nice olgun kişiyim diye gezenleri rezil ettiğini öğrendik.
7.    Şems Hazretleri çok acı söylese de tatlı sonuçlar ve ağız tadı verdiğini öğrendik.
8.    Şems Hazretlerini kendine yuva yapan kişinin yücelere çıkma fırsatı bulacağını öğrendik.
                     *
İşte böyle yaren;
Hakkıyla bilinmesi gereken Allah’ı Şems Hazretlerinin Mevlana Hazretlerine anlattığını öğrendik, anladık.
                     *
RAVLİ