(Mevlana
Hazretleri Şems Hazretlerini olan aşkı anlatıyor)
2130. Akıl bağlanmıştır (Akıl
tutulması-Gerçeklere uygun davranamaz) da heva ve heves (Zevk ve şehvetler), dileğini işliyor (Boş arzulara, aslı olmayanlara bağlanmayı önemsiyor);
Hâlbuki
(Karışık bir sorunun içinden çıkıp sonuca varmada)
akıl işlemeliydi dilediğini (İsteğini, amacını
gerçekleştirmede)
Akılılar,
sinek gibi o ayrana düşmüş (Acı ile debeleniyor);
Hâlbuki
akılların, akılları başlarında (Düşünmenin, anlamak ve
çözüm bulmak yerinin kişinin başındaki akıl) olmalıydı.
Bu
çeşit çirkin, kokmuş ayrandan sakınmalıydı şu sinek.
Mide
ayranla, kulak yalanla dolu (Yalan söz söyleyenleri
önemsemede);
Kaçıp
kurtulmaya bir himmet (Çalışma, emek, gayret) gerekti
hâlbuki (Karışık bir sorunun içinden çıkıp sonuca
varmada).
Kulaklar
tıkanmış, ağzını yum;
Hâlbuki
(Karışık bir sorunun içinden çıkıp sonuca varmada)
kulaklarda akıldan birer küpe (Unutmayacak süs) olmalıydı.
Tebrizli
Şems'in kinayelerine (Düşünüleni dolaylı olarak anlatan
söz), anlamı (İlk anda anlatılanı) bile
yakan bir anlatış gerekti.
Avucuna
bulut diyen, akıllılığa zulmetmiştir (Akla ve vicdana aykırı olarak başkasını kötü duruma düşürmüştür).
O,
hem ağlar, hem bağışlar;
Sensen
hem bağışlarsın, hem de gülersin.
Yûsuf
gibi senin de suçun, güzelliğindir;
Taksiratın
(Suçun, kusurun), bilgidir (İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü,
malumattır), kanaattir (Elindekinden hoşnut olma durumu, kanıklık, yeter
bulma, yetinme, fazlasını istememe, doyumdur).
Ekşiliğin
(Uygunsuz, yakışıksız) yapa-duran, sirkedir (Öfkedir, kızgınlıktır, sertliktir);
Sevgiliyse
şekerdir (Çok sevimli, güzel, yumuşak huylu, yumuşak
davranan), şekerlik (Yaşama tatlılık) eder.
***
DİVAN-I
KEBİR 5 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
Hazırlayan:
Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR
BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
***
Neler
öğrendik;
1. Dilediğimizi gerçekleştirmek için: aklımızı gerçeklere
ve olanaklara uygun kullanmamız, zevk ve şehvetlere bulaştırmadan
gerçekleştirmemiz gerektiğini öğrendik.
2. Aklımızın basın-yayın veya başkalarının özentisinin ile
başımızdan uzaklaştırmamız gerektiğini öğrendik.
3. Başlangıçta zevkli görülen, içine girildiğinde pisliğin
olduğunu anladığımız, kurtulmak için acı ve zorluk çekeceğimiz işlerden
sakınmamız için aklımızın başımızda olması gerektiğini öğrendik.
4. Doğru sandığımız yalanların bombardımanda olduğumuz bu
zamanda kaçıp kurtulmak için çalışmak, uğraşmak, doğru bilgi ile donanmak
gerektiğini öğrendik.
5. İnsanları yönlendirenlerin dolaylı yoldan sanılarımızı
kullanarak bizi istedikleri gibi kullanmak için yönlendirdiklerini öğrendik.
6. Şems Hazretlerinin öğretisinin doğru ile yanlışı ayırt
etmek için ölçüler, süzgeçler verdiğini öğrendik.
*
İşte
böyle yaren;
Şems
Hazretlerinin güzelliğini, tatlılığını, doğruluğunu gören, tadan, bu tatlılığa
doymayan Mevlana Hazretlerinin bizim de bu olanaklara ulaşmamız için uğraşı
verdiğini öğrendik, anladık.
*
RAVLİ
