DİVAN-I KEBİR 7-8 CİLT 5780 İNCİ BEYİT

 (Mevlâna hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)

5780. Mademki şahın yüzünü gördün, beydak (Santraçta piyade taşı) gibi çık evden.,

Güneşin yüzünü gördün ya, yıldız gibi kaybol artık.

Mademki o kulunu (Sevgiyle bağlananı) okşayana tertemiz ulaştın, namaza durdun;

Müezzin gibi çık minareye, herkesi de çağır.

Gönlün (Kalbimizde oluşan duygularımızın kaynağının), onun yüzünden aydınlandı, şu Ay'a (Karanlıkta kalanları aydınlatana) bak.,

Şu ata binmiş, gelip çatan padişahı seyret.

Yücelik hançerini çekerse ne korkarım, ne titrerim;

And olsun Tanrıya, rüşvet veririm, para harcarım da onun hançerine feda ederim kendimi (Onun elinden gelen yaralanmanın, ölümün çok değerli olduğunu bilerek kabul ederim).

Kim su olabilir de latif oluşta (Yumuşak, ince bir güzelliği olan da) onun sanatına bürünür?

O, mermer kayaların, granitlerin bile gönüllerinden yüzlerce kaynaklar fışkırtır.

Sen, bütün gün tutmaç (Dört köşe kesilmiş küçük hamur parçalarından yapılan yoğurtlu çorba) peşinde, herire (Miras) peşinde oynamadasın;

Gönülün (Kalpte oluşan duyguların kaynağında), heves edip de bu beytin (Anlam bakımından birbirine bağlı iki dizeden oluşmuş şiir), bu gazelin (Divan edebiyatında 5-10 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle uyaklı (Şiirde dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan ancak benzeşen sesler), geneklikle lirik (Coşkun, ilhamla dolu) konularda yazılan nazım biçimini) peşine düşüşünü nerden bileceksin?

Gümüş bedenlimi görmedim de o yüzden altından da tiksiniyorum, gümüşten de.,

Zati ondan esip gelen yel de gümüş sayan kişinin elinden-avucundan tiksinir.

Sende o yük yok;

Onun için de söğüt gibi hafifsin.,

Sende o iş güç yok;

O yüzdendir ki her işe sarılıp durmadasın.

Bütün hacılar gitmiş;

Hepsi de Kabe'yi, Haremi görmüş.,

Sense yuları kopmuş bir deve bile satın alamamışsın.

Erlere (Yiğit kişilere) bir bak;

Hepsi de (Tanrı şarabı içmekten) sarhoş, yıkılıp gitmiş.,

A kavgaya-gürültüye girişen, sen de sus, onlara dön.

                                         ***
DİVAN-I KEBİR 7 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN HAZIRLAYAN: ABDULBAKİ GÖLPINARLI KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                                         ***

Neler öğrendik;

1. Allah dostunun yüzünü görünce harekete geçmemiz, onun varlığında görünmez olmamız gerektiğini öğrendik.

2. Allah dostunun karşısında saygıyla durmamız, herkesi saygı göstermesine çağırmamız gerektiğini öğrendik.

3. Allah dostundan gelen yaptırımın değerli olduğunu, görünüşte zarar verse bile hakikatte fayda vereceğini öğrendik.

4. Allah dostunun kaya gibi sert kişilerin bile içine tesir edecek, onları yumuşak, ince güzelliğe kavuşturacak etki ve yetkiye sahip olduğunu öğrendik.

5. Bütün gün yeme içme derdinde, miras peşinde koşanların heves edip Allah dostlarının anlam dolu, coşkunluk veren, ilham ürünü olan şiirleri okuyup yararlanamayacaklarını öğrendik.

6. Mevlana Hazretleri altın gümüş görmek yerine Şems Hazretlerinin yüzünü görmek arzuladığını öğrendik.

7. Hafif insanların ağır işlere sarılmadığını, her işe sarılıp durduklarını öğrendik.

8. Amacı olanların hazırlıklarını yapıp yola çıktıklarını, ulaşıp gördüklerini, amacı olmayanın hiçbir şeye sahip olamayacağını öğrendik.

                            *

   İşte böyle yaren;

Allah dostu yiğit kişilerin sarhoşcasına görünmesine aldanmamak gerektiğini, suskun bir halde onlar gibi yiğitlik yapabilecek hazırlıkta olmak gerektiğini öğrendik, anladık.
                                  *
RAVLİ