Hiç ehliyet bih ez huy-i nigu
(Hazreti Mevlana, Mesnevi 2.inci cilt 810 inci beyit açıklaması)
“ Bu araştırma, bu çalışma
âleminde iyi huydan daha iyi bir ehliyet (Usta) görmedim.”
Kötü huy bir tabiata (Karakterine) yerleşirse Haktan uzaklığı mucip (Uygun) ve lanete (Tanrının
ilgi ve sevgisinden yoksun olmaya) layıktır.
Güzel yüz, çirkin yüz
meydandadır.
Güzel huy, kötü huy gizlidir.
Huylar gizlidir, fakat
eserleri meydandadır.
Huyları, eserlerinden tanı ve
ona göre itibar et.
İnsanın vasıfları (Karakteri) vakıa (Olgu)
pek gizlidir.
Fakat halleri (Yaşayış biçimi) ve sözleri o vasıfları (Karakterini) sana anlatır.
İnsanın sırlarında gizlenmiş
olan şeyleri sözlerinden anlayabilirsin.
***Gülşen-i tevhid İbrahim Şahidi
Çeviren Midhat bahari Beytur
İnkılap ve Aka kitapevleri Koll.Şrt.1967 basım.
***
Neler öğrendik:
1.
İyi bir huy elde
etmek, sahiplenmek, yaşama geçirmek için daima araştırma yaparak arayış içinde
olmamız gerektiğini öğrendik.
2.
Kötü huylu ne
bilgiye sahip olursa olsun Allah’a yakınlık kuramayacağını daima dışlanan biri
olacağını, itici bir enerjiye sahip olacağını öğrendik.
3.
Birinin huyunu
tanımak ve anlamak için yaptıklarına bakarak değerlendirme yapmamız gerektiğini
öğrendik.
4.
Dikkatli bir
dinleyicinin söylenen sözlerden o kişinin huyunu anlayabileceğini öğrendik.
*
İşte böyle yaren,
Huy daima gizlenir fakat
sözler o kişinin huyunu açık eder.
Bir kimsenin huyunu
öğrendikten sonra buna göre yakınlık ve mesafe oluşturulmalı ve bu sınır daima
korunmalıdır.
Hilekârlar, ikiyüzlü
davrananlar huylarını ustalıkla saklarlar fakat taraftar ve takıntılı düşüncede
olmayan normal bir insan bile bunu kolayca anlar.
HUY:
Ahlak belli bir toplumun
belli bir döneminde geçerli bireysel ve toplumsal davranış kurallarının tümüne
denir.
Bir insanın yaradılışı gereği
gerçekleştirdiği davranışı dile getiren Arapça hulk sözcüğünün çoğulu olan
ahlak terimi, huy, seciye, mizaç anlamlarını çoğul olarak kapsar.
İnsanın yaradılış ve ruh
özelliklerinin tümü ve bir davranışı alışkanlık haline getirmeye huy denir
Herkes kendi karakterine göre davranışta bulunur.
Herkes farklı alışkanlıklar ve huylar edinmişlerdir.
Herkes uygunluk değil;
isteklerine uyanı ve uysal olanı arar.
Herkesi huyundan vazgeçirmek
kendisi istemedikçe mümkün değildir.
Giysiler değişir ama huy
kolayca değişmez.
*
RAVLİ