DİVAN-I KEBİR 6. CİLT 3550 İNCİ BEYİT

(Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerini anlatıyor)
 
3550. Mademki hem yaratılışta biriz, hem dirilişte;
Canların bu ayrılığı ne vakte dek sürecek?
 
Dünyada yum (Kapat) ağzını sedef gibi, ne vakte dek timsah gibi ağzını açacaksın?
 
Yum ağzını, bir de kilit vur ağzına;
Ne vakte dek anahtarı yitirdim diyeceksin?
 
O boş-boğaz her şeyden bezmiş;
Tanrı onu bezmeden (Yaşama ve iş görme isteğini yitirmiş olmaktan) de bezdir (Bıktır, usandır, bıkkınlık ver).
 
Mahsustan kızar, savaşmak ister;
Ona dedim ki usanmak (Tekrarlanması, uzun sürmesi dolayısıyla bir şeyden hoşlanmaz veya sıkılır duruma gelmek), bezmek (Dayanamaz hale gelmek, usanmak, çok sıkılmak, çok tedirgin olmak), aptallıktır (Zekâsını işletemez olmak, kişi ve durumlar karşısında ne yapacağını şaşırmak, şaşkınlaşmak, aklını gereği gibi kullanamayan duruma gelmektir).
 
Benim oyunumu anladı da öfkelendi, sus dedi bana, sus a deli, a utanmaz.
 
Bu yolun eri, hiç kimseye kötü söylemez;
Kimseyi kötü görmez;
Görürsen gül-yabanisin (Karanlık ve ıssız yerlerde, insanın gördüğünü sandığı korkunç hayaletsin) sen.
 
Peki dedim;
Senin beni inkâr etmen (Kabul etmemen, tanımaman), kötü görmek değil mi?
Olgun olmayışa delil sayılmaz mı?
 
Dedi ki:
Gören, bilen kişinin aykırılıkları bir iş başarmak içindir, temelsizlikten, yolsuzluktan değil.
 
* Olgun kişi, olmayacak bir şey söylerse a hululi (Kıymetli), sen onu olmuş bil, yerinde (İyi, yeterli) say (Çalışma emek olarak kabul et) .
                     ***
DİVAN-I KEBİR 6 CİLT MEVLÂNÂ CELÂLEDDİN
Hazırlayan: Abdulbaki GÖLPINARLI
KÜLTÜR BAKANLIĞI YAYINLARI/1385
                        ***
Neler öğrendik;
1.    Yaratılışta ve dirilişte bir olanın ayrı düşmemesi gerektiğini öğrendik.
2.    Açgözlü gibi dünyada davranmamak, tok gözlü olmak gerektiğini öğrendik.
3.    Saklanması gereken şeyleri söyleyenin, sırları saklamayanın, yerli yersiz konuşanın, her şeyden yaşama ve iş görme isteğini yitireceğini, yaşamaktan bıkıp usanacağını öğrendik.
4.    Mevlana Hazretleri Şems Hazretlerinin ağzından laf almak için aykırı fikirler söylediğini, işin sırrını Şems Hazretlerinden öğrenmek veya bildiğini onaylatmak istediğini öğrendik.
5.    Gören bilen kişinin alışılmışa, doğru olarak kabul edilmişe, uygun olmayan karşıt, ters sözlerinin bir işi başarmak için konuşacağını öğrendik.
                    *
İşte böyle yaren;
Olgun kişi olmayacak bir şey söylerse o işin olacağını bilmemiz, yerinde bir söz kabul etmemiz gerektiğini, onun gördüğünü, bildiğini henüz bizim görememiş olduğumuzu bilmemiz gerektiğini öğrendik, anladık.
                     *
RAVLİ