ŞİİR:
“ Sultanın sırrını kimseye söylemeyesin.
Sakın, şekeri de sineğin önüne dökmeyesin”
(Bunun için) şu hikâyeyi
anlattı:
Bir adam bir şehre gitti.
(Onun maksadı) bu şehir
halkının gafletini (dikkatsizliğini) anlayıp orada dolandırıcılık yapmaktı.
Birdenbire bir mahalleye
ulaştı.
Orada küçük bir çocuk gördü.
Çocuğun elinde bir simit
vardı.
Bu dolandırıcı adam ondan
simit istedi.
Çocuk “ Vermiyorum “ dedi.
Dolandırıcı ısrar etti.
Çocuk “ O halde öküz gibi
böğür vereyim “ dedi.
Dolandırıcı etrafına baktı,
hiç kimseyi görmeyince, karnı son derece aç olduğundan öküz gibi böğürdü ve “
Haydi şimdi simidi ver “ dedi.
Çocuk “ Vermiyorum.
Annem ve babam bana “ Simidi
öküze verme, çünkü öküze saman yaraşır diye tembih ettiler “ dedi.
“Eğer şeker eşeği
keyiflendirseydi,
Sahibi önüne kantarlarla
şeker dökerdi “
İşte ahrarın (özgür insanlar)
sırlarını ve hikmetli sözlerini herkese söylemek doğru değildir.
Onları saklamak ve gizlemek
vacip olan şeyler cümlesindendir.
Çünkü “ Ehli olmayana hikmeti
vermeyiniz, sonra o hikmete (İlim ışığında davranış) yazık etmiş olursunuz”
denilir.
O sırları saklayamayan ve
Tanrı yüzünü görmeğe kabiliyeti olmayan kimseye hikmet göstermek (İlim ışığında
davranış) ve namahremi (gerçek yüzü göstermek) bozmak doğru değildir.
***
ARİFLERİN MENKIBELERİ, Şark
İslam Klasikleri 29, Ahmet Eflaki, M.E B. YAYINLARI 489
***
Neler öğrendik:
İncinin kıymetini bilmeyene
inci verirsen, boncuk sanır değerini bilemediğinden o inci verenden davacı
olur.
İlim sözleri canlıdır ve
hayat vericidir ki değersiz birinin eline verirsen senden davacı olur, küser,
senden yüz çevirir.
Dolandırıcılar temiz
insanları kandırmak için padişah sözlerini hile yapmak için kullanmamaları için
sakınmamız gerektiğini öğrendik.
İşte böyle yaren,
Padişahın güzel söz kuşları
bir şekilde sana ulaştığı zaman gönlünde yuva yapar, önemser ona bakar, suyunu
yemini yedirirsen diğer kuşlarda geldiği gibi o kuşlar üreyerek senin malın
olur.
Padişah sözlerini eğer
ciddiye almaz, tadına varmaz, önemini kavramazsan senin layığın şeker gibi
sözler olmayıp saman tadında sözler layığın olur.
Padişahın hazinesi boldur.
Taze yiyene taze, et yiyene
et, leş yiyene leş, ot yiyene ot verir.
Hikmet hazinesinden beslene
de hikmet verir.
*
RAVLİ